Umowa kredytu
Kredyt a pożyczka
Zgodnie z ustawową definicją kredytu, poprzez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Jak wynika z przedstawionej definicji, bank nie przekazuje kredytobiorcy całej kwoty kredytu, lecz mu ją udostępnia - kredytobiorca może więc sam w zakresie wynikającym z jego aktualnych potrzeb korzystać z udostępnionych środków.
Istotnym elementem umowy kredytu jest określenie celu, na jaki kredyt został udzielony. Ma to fundamentalne znaczenie, gdyż bank, zanim udzieli kredytu, musi ocenić, czy cel, na który kredyt ma być przeznaczony daje szanse realizacji, a w konsekwencji czy przedsiębiorca będzie w stanie spłacić kredyt. Kredytobiorca, który przeznacza środki pochodzące z kredytu na inne cele niż te, określone w umowie kredytu, naraża się na usprawiedliwione roszczenie banku o natychmiastowy zwrot kredytu.
Kredytobiorca zobowiązuje się w umowie do korzystania ze środków udostępnionych mu przez bank na określonych zasadach. Oznacza to, że kredytobiorca - chociażby przeznaczał środki kredytowe na ustalony z bankiem cel, nie może dowolnie z tych środków korzystać. Umowa kredytowa powinna określać w jakich ratach (transzach) kredytu kredyt zostanie udzielony oraz termin wykorzystania środków kredytowych.
Kolejnym niezbędnym elementem umowy kredytowej jest określenie oprocentowania kredytu oraz ustalenie prowizji za udzielenie kredytu. Wysokość oprocentowania kredytów jest główną barierą stojącą na drodze wykorzystywania tego sposobu finansowania działalności gospodarczej. Przedsiębiorców po prostu często nie stać na taki kredyt. Odsetki od kredytu są ceną, jaką przedsiębiorca płaci za możliwość dysponowania środkami finansowymi banku. Na wysokość oprocentowania kredytu ma wpływ wiele czynników. Do najważniejszych należy zaliczyć:
- poziom inflacji
- zakres obowiązkowych rezerw bankowych, do utrzymywania których zobowiązane są banki,
- ryzyko przedsięwzięcia,
- stopień zdolności kredytowej kredytobiorcy,
- termin spłaty kredytu,
- koszty funkcjonowania banku.
Wiele spośród powyższych elementów dzieli umowę kredytu od umowy pożyczki. Przede wszystkim, w umowie pożyczki pożyczkodawca nie określa celu, na jaki udziela pożyczki. Zobowiązany jest także do wydania całej kwoty pożyczki pożyczkodawcy. Ponadto, umowa pożyczki nie musi określać oprocentowania - pożyczka może więc być o wiele tańsza niż kredyt.
Elementy umowy kredytu
Prawo bankowe okresla minimalną treść umowy kredytowej. Powinna ona obejmować:
- strony umowy,
- kwotę i walutę kredytu,
- cel, na który kredyt został udzielony,
- zasady i termin spłaty kredytu,
- wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany,
- sposób zabezpieczenia spłaty kredytu,
- zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu,
- terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych,
- wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje,
- warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy.
Pamiętaj, że:
- Umowa kredytu różni się zasadniczo od umowy pożyczki,
- W umowie kredytu należy określić cel, na który zostanie kredyt udzielony
- Bank uzależnia przyznanie kredytu od zdolności kredytowej kredytobiorcy,
- W celu udzielenia kredytu banki mogą tworzyć konsorcja bankowe,
- Bank może wypowiedzieć umowę kredytu, jeżeli kredytobiorca przeznacza środki kredytowe na cel nieuzgodniony z bankiem.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. 2002 r., Nr 72, poz. 665 ze zmianami).
Michał Włodarczyk
Radca Prawny
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?