1. Czy w związku z wyrokiem sądowym zasądzającym na rzecz Spółki kwotę tytułem nakładów, które (...)

UZASADNIENIE

W dniu 19 maja 2009 r. złożono ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie określenia momentu powstania przychodu uzyskanego w wyniku wyroku sądowego.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka zawarła z gminą umowę o utworzenie lokalnej sieci telewizji kablowej oraz umowę o utrzymywanie części przedsiębiorstwa w należytym stanie technicznym. Wnioskodawca poniósł koszty w postaci nakładów rzeczowo-osobowych na realizację umowy w kwocie 1 088 382 zł 08 gr oraz w kwocie 470 798 zł 54 gr.

Obie umowy zostały następnie rozwiązane wskutek oświadczenia o odstąpieniu. W wyniku rozwiązania pierwszej ze wskazanych umów Spółka zażądała od gminy zwrotu nakładów poczynionych przez nią na realizację pierwszej umowy, w tym odpowiedniej części wynagrodzenia na realizację tej umowy (zwrotu tego, co świadczyła ? art. 494 kodeksu cywilnego).

Wskutek braku zapłaty Wnioskodawca wytoczył powództwo o zapłatę objęte pozwem doręczonym gminie w dniu 21 listopada 1995 r.

W toku procesu Spółka w dniu 1 lipca 1998 r. dokonała kapitalizacji odsetek należnych od gminy w wysokości 1 127 623 zł 47 gr od kwoty nakładów oraz w wysokości 487 773 zł 08 gr od kwoty wynagrodzenia, a następnie ponownie w dniu 1 grudnia 2002 r. dokonała kapitalizacji odsetek należnych od gminy w wysokości 1 180 730 zł 55 gr od kwoty nakładów oraz w wysokości 510 745 zł 47 gr od kwoty wynagrodzenia.

Wyrokiem z dnia 21 grudnia 2007 r. Sąd Apelacyjny zasądził na rzecz Spółki:

1. z tytułu nakładów kwotę 1 088 382 zł 08 gr, oraz
2. z tytułu odsetek od tej kwoty:
1. 1 127 623 zł 47 gr od dnia 22 listopada 1995 r. do dnia 30 czerwca 1998 r., tj. do dnia pierwszej kapitalizacji odsetek,
2. 1 180 730 zł 55 gr od dnia 1 lipca 1998 r. do dnia 30 listopada 2002 r., tj. do dnia drugiej kapitalizacji odsetek,
3. z tytułu wynagrodzenia 470 798 zł 54 gr, oraz
4. z tytułu odsetek od tej kwoty:
1. 487 773 zł 08 gr od dnia 22 listopada 1995 r. do dnia 30 czerwca 1998 r., tj. do dnia pierwszej kapitalizacji odsetek,
2. 510 745 zł 47 gr od dnia 1 lipca 1998 r. do dnia 30 listopada 2002 r., tj. do dnia drugiej kapitalizacji odsetek.

W związku z powyższym Wnioskodawca zadał następujące pytania:

1. Czy po stronie Spółki powstały przychody z tytułu kapitalizacji odsetek od kwot wynagrodzenia i zwrotu nakładów należnych od gminy, a jeśli tak, to czy chwilą powstania przychodu był dzień kapitalizacji odsetek...
2. Czy w związku z wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 21 grudnia 2007 r., zasądzającym na rzecz Spółki kwotę 1 088 382 zł 08 gr tytułem nakładów, które uprzednio zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodu, powstał po stronie Spółki przychód, a jeśli tak, to w jakiej chwili i w jakiej wysokości...
3. Czy w związku z wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 21 grudnia 2007 r., zasądzającym na rzecz Spółki kwotę 470 798 zł 54 gr tytułem wynagrodzenia, powstał po stronie Spółki przychód, a jeśli tak, to w jakiej chwili i w jakiej wysokości...
4. Czy kwoty wynagrodzenia i zwrotu nakładów zasądzone wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 21 grudnia 2007 r. są należnościami związanymi z działalnością gospodarczą Spółki...

Przedmiot niniejszej interpretacji indywidualnej stanowi odpowiedź na pytanie nr 2, 3 i 4. Zagadnienie zawarte w pytaniu pierwszym będzie przedmiotem odrębnego rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawcy ? w części dotyczącej pytania drugiego, trzeciego i czwartego ? kwota 1 088 382 zł 08 gr zasadzona przez Sąd jako zwrot nakładów, które zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, jest we wskazanej wysokości przychodem związanym z wykonywaną działalnością gospodarczą, powstałym w chwili, kiedy stał się on należny, tj. w dniu 22 listopada 1995 r. (Sąd Apelacyjny uznał, iż w tej dacie należność stała się wymagalna w rozumieniu przepisów prawa cywilnego, a zatem należy przyjąć, ze w tym dniu przychód stał się należny). Wskazana kwota, jako zaliczona do kosztu uzyskania przychodu, nie może być zakwalifikowana jako wydatki określone w art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a zatem powinna być uznana za przychód, który powstał w chwili, w której stał się należny, nawet jeśli nie został faktycznie otrzymany.

Natomiast kwota 470 798 zł 54 gr zasądzona przez Sąd jako wynagrodzenie jest przychodem związanym z wykonywaną działalnością gospodarczą, powstałym w chwili, kiedy stał się należnym, tj. w dniu 22 listopada 1995 r. Wskazana kwota jako zaliczona do kosztu uzyskania przychodu, nie może być zakwalifikowana jako wydatki określone w art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a zatem powinna być uznana za przychód, który powstał w chwili, w której stał się należny, nawet jeśli nie został faktycznie otrzymany.

Kwoty wynagrodzenia i zwrotu nakładów zasądzone wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 21 grudnia 2007 r. są należnościami związanymi z działalnością gospodarczą wykonywaną przez Spółkę z uwagi na fakt, iż poniesione nakłady obciążyły Spółkę wskutek wykonywania umowy zawartej z gminą, a także wynagrodzenie od gminy miało swoje źródło w umowie zawartej w związku z wykonywaną działalnością gospodarczą.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Przepis art. 12 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654, ze zm.) ? dalej: ustawa, regulujący kwestię przychodów, nie wymienia źródeł przychodu lecz określa zdarzenia, których wystąpienie powoduje powstanie obowiązku podatkowego.

Przychodami są w szczególności: otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe, a w zakresie przychodów związanych z działalnością gospodarczą także przychody należne, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont ? por. art. 12 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 3 ustawy.

Przychody należne to wszelkiego rodzaju przychody, co do których przysługuje podatnikowi uprawnienie do ich dochodzenia, czyli takie, które wynikają z konkretnego stosunku prawnego. ?Należność? wynika z treści stosunku prawnego, a odnosi się zarówno do możliwości dochodzenia konkretnego świadczenia oraz do powinności jego spełnienia. Oznacza to, że powstanie przychodów należnych związane jest z powstaniem wierzytelności. Ponieważ wierzytelność to termin wywodzący się z prawa cywilnego, to przychodami należnymi są przychody wymagalne w rozumieniu prawa cywilnego, tj. możliwe do prawnie skutecznego ich dochodzenia.

Ustawodawca nie wymaga, aby przychodem były tylko wymienione w art. 12 ustawy pożytki, które są wprost wynikiem realizacji celu działalności gospodarczej osoby prawnej. Wszelkie wpłaty pieniężne, o ile spełniają inne wymagania podane w rozdziale 2 ustawy, mogą być uznane za przychód osoby prawnej, zwłaszcza że listę pożytków ? stanowiącą katalog zamknięty ? które nie mogą być zaliczone do przychodów zawarto w ust. 4 cytowanego przepisu.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 13 i 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe (w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2008 r.).

Natomiast od dnia 1 stycznia 2009 r. przedmiotowy przepis art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy stanowi, iż przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Moment powstania przychodu związanego z działalnością gospodarczą reguluje z kolei art. 12 ust. 3a ustawy stanowiący, iż za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c-3e, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

1. wystawienia faktury albo
2. uregulowania należności.

W przypadku otrzymania przychodu, o którym mowa w ust. 3, do którego nie stosuje się ust. 3a, 3c i 3d, za datę powstania przychodu uznaje się dzień otrzymania zapłaty ? art. 12 ust. 3e ustawy.

Jednakże w opisanej sytuacji otrzymane kwoty zasądzone wyrokiem sądowym należy potraktować jako uboczny efekt prowadzonej działalności, gdyż nie były należnościami sensu stricto z prowadzonej działalności gospodarczej, lecz wynikły z faktu odstąpienia przez gminę od umowy.

W przypadku odstąpienia od umowy umowa ta uważana jest za niezawartą, a to, co strony już świadczyły, powinny sobie zwrócić. Efektem nie zwrócenia Spółce poniesionych nakładów była konieczność ich dochodzenia na drodze sądowej, lecz nie jako należności wynikających z wykonanej usługi, tylko powstałych w wyniku wycofania się z umowy przez jedną ze stron (zwrot nakładów i zapłata wynagrodzenia).

Tak więc, kwoty wynagrodzenia i zwrotu nakładów zasądzone wyrokiem sądowym nie są należnościami bezpośrednio wynikającymi z prowadzonej działalności gospodarczej, w związku z czym podlegają rozliczeniu zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Stosownie natomiast do przepisu art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy, do przychodów nie zalicza się zwróconych innych wydatków nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.

W niniejszej sprawie takie okoliczności nie zachodzą, bowiem poniesione nakłady zostały uprzednio zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, a zasądzona kwota tytułem wynagrodzenia ma charakter odszkodowawczy, zatem wskazany przepis na gruncie rozstrzyganego zagadnienia nie znajduje zastosowania.

W kontekście powyższego, momentem powstania przychodu z tytułu zasądzonych wyrokiem sądowym kwot zwrotu poniesionych nakładów, jak i stosownego wynagrodzenia, jest data ich faktycznego otrzymania. Bez znaczenia w niniejsze sprawie pozostaje fakt, iż data wymagalności tych należności na gruncie prawa cywilnego została określona na dzień 22 listopada 1995 r., gdyż data ta ma znaczenie jedynie przy obliczaniu należnych Spółce odsetek za zwłokę w zapłacie, nie przesądzając o momencie podatkowego ujęcia zasądzonych kwot.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta, co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej, powoduje, iż interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.