Jak obywatel Ukrainy może założyć w Polsce firmę?

Nawet jeżeli nie masz polskiego obywatelstwa, możesz prowadzić w Polsce firmę. Przeczytaj, w jakiej formie to zrobić i czego będziesz potrzebować do rejestracji działalności gospodarczej.

Kto może założyć w Polsce firmę?

Obywatel Ukrainy, który:

• przebywa w Polsce legalnie i
• posiada numer PESEL,

może założyć działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak obywatel Polskiw dowolnej formie.

Może założyć:

• firmę jednoosobową – czyli działalność gospodarczą osoby fizycznej – izarejestrować ją w CEIDG;
• spółkę osobową lub kapitałową – w tym spółkę jawną i partnerską – izarejestrować ją w KRS.

Zgodnie z ustawą z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa przez określenie „obywatel Ukrainy” rozumie się także małżonka obywatela Ukrainy nieposiadającego obywatelstwa ukraińskiego, o ile przybył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa.

Pamiętaj! Małżonek obywatela Ukrainy, o ile przybył do Polski z Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa, może założyć w Polsce firmę na takich samych zasadach jak obywatel Ukrainy.

CEIDG, czyli Centralna Ewidencja Działalności Gospodarczej, jest elektronicznym rejestrem przedsiębiorców prowadzących działalność jednoosobową, którzy działają w Polsce. Swój wpis w rejestrze możesz obsługiwać online, w Koncie Przedsiębiorcy na Biznes.gov.pl (tu możesz założyć firmę, zmieniać dane we wpisie, a także zawiesić, wznowić lub zamknąć działalność gospodarczą).

KRS, czyli Krajowy Rejestr Sądowy, jest bazą danych i rejestrem przedsiębiorców. W KRS rejestrują się: spółki jawne, europejskie zgrupowania interesów gospodarczych, spółki partnerskie, spółki komandytowe, spółki komandytowo‑akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, proste spółki akcyjne, spółki akcyjne, spółki europejskie, spółdzielnie, spółdzielnie europejskie, przedsiębiorstwa państwowe, instytuty badawcze i instytuty działające w Sieci Badawczej Łukasiewicz, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, towarzystwa reasekuracji wzajemnej, inne osób prawne, jeżeli wykonują działalność gospodarczą i podlegają obowiązkowi wpisu do rejestru, oddziały przedsiębiorców zagranicznych działających na terytorium, główne oddziały zagraniczne zakładów ubezpieczeń, główne oddziały zagranicznych zakładów reasekuracji, instytucje gospodarki budżetowej.

PESEL to 11-cyfrowy numer, który pozwala na łatwą identyfikację osoby, która go posiada. Numer PESEL zawiera datę urodzenia, numer porządkowy, oznaczenie płci i liczbę kontrolną.

Kiedy pobyt obywatela Ukrainy jest legalny?

Jaki są warunki legalnego pobytu

Obywatel Ukrainy może legalnie przebywać w Polsce, jeśli spełnia jeden z warunków:

• ma ważny tytuł pobytowy,
• przybył legalnie na terytorium Polski w okresie od 24 lutego 2022 roku z terenu Ukrainy i deklaruje zamiar pozostania w Polsce,

• posiada Kartę Polaka i opuścił Ukrainę w okresie od 24 lutego 2022 roku, a następnie przybył legalnie do Polski i deklaruje zamiar pozostania na terytorium Polski.

  Termin, do którego obywatelom Ukrainy przysługuje prawo wjazdu do Polski na szczególnych zasadach, zostanie określony w odrębnych przepisach.

Tytuł pobytowy to dokument, która uprawnia do pobytu na terytorium Polski lub innego kraju Unii Europejskiej. Może to być:

• zezwolenie na pobyt stały;
• zezwolenie na pobyt czasowy;
• paszport w przypadku wjazdu i pobytu na terytorium Polski w ruchu bezwizowym;
• zaświadczenie o korzystaniu z ochrony czasowej wydane przez Urząd do Spraw Cudzoziemców.

Obywatele Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Polski z terytorium Ukrainy w okresie od 24 lutego 2022 roku, korzystają z ochrony czasowej.

Ich pobyt jest legalny przez 18 miesięcy – licząc od 24 lutego 2022 roku – czyli do 23 sierpnia 2023 roku.

Pobyt na podstawie stempla

Nowe zasady zakładania działalności gospodarczej przez obywateli Ukrainy dotyczą również osób, które jeszcze nie mają tytułu pobytowego, ale przed 24 lutego 2022 roku rozpoczęły procedurę uzyskania takiego tytułu.

Ich pobyt na terytorium Polski jest legalny od dnia złożenia wniosku:

• o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy;
• o przedłużenie wizy Schengen lub wizy krajowej;
• o udzielenie zezwolenia na pobyt stały i na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej

- do dnia, w którym decyzja w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy stanie się ostateczna.

W takim wypadku wojewoda umieszcza w dokumencie podróży obywatela Ukrainyodcisk stempla potwierdzającego złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, wniosku o przedłużenie wizy Schengen lub wizy krajowej albo wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt stały lub pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej.

Taki odcisk jest również tytułem pobytowym.

Zasady przedłużenia ważności tytułów pobytowych

Jeżeli ostatni dzień legalnego pobytu obywatela Ukrainy w Polsce na podstawie:

• wizy krajowej,
• zezwolenia na pobyt czasowy

- przypada w okresie od 24 lutego 2022 roku, okres ważności tego tytułu pobytowego ulega przedłużeniu do 31 grudnia 2022 roku.

Jeżeli ostatni dzień legalnego pobytu obywatela Ukrainy w Polsce na podstawie:

• wizy Schengen wydanej przez organ polski;
• wizy wydanej przez inne państwo obszaru Schengen;
• na podstawie dokumentu pobytowego, o którym mowa w artykule 1 ust. 2 lit. a Rozporządzenia Rady (WE) nr 1030/2002 wydanego przez inne państwo obszaru Schengen, albo innego dokumentu pobytowego wydanego przez organ tego państwa, uprawniającego do podróży po terytorium innych państw obszaru Schengen;
• w ramach ruchu bezwizowego

- przypada w okresie od 24 lutego 2022 roku, a pobyt ten rozpoczął się przed tym dniem, jego pobyt uznaje się za legalny przez okres 18 miesięcy.

Dokument pobytowy, o którym mowa w artykule 1 ust. 2 lit. a Rozporządzenia Rady (WE) nr 1030/2002, oznacza upoważnienie wydane przez władze danego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, zezwalające obywatelowi państwa trzeciego na legalny pobyt na danym terytorium z wyjątkiem:

• wiz
• zezwoleń wydanych do czasu rozpatrzenia wniosku o dokument pobytowy lub wniosku o azyl
• upoważnień na okres pobytu nieprzekraczający 6 miesięcy, wydanych przez państwa członkowskie niestosujące przepisów art. 21 Konwencji wykonawczej do Układu z Schengen z dnia 14 czerwca 1985 r. między Rządami Państw Unii Gospodarczej Beneluksu, Republiką Federalną Niemiec i Republiką Francuską o stopniowym znoszeniu kontroli na wspólnych granicach.

Jeśli ostatni dzień okresu ważności:

• kart pobytu
• polskich dokumentów tożsamości obywatela Ukrainy
• dokumentów „zgoda na pobyt tolerowany”

- wydanych obywatelom Ukrainy przypada w okresie od dnia 24 lutego 2022 roku, ulega on przedłużeniu o okres 18 miesięcy.

Jak uzyskać PESEL?

PESEL dla osób, które przybyły do Polski w związku z konfliktem na Ukrainie

Obywatel Ukrainy, który legalnie przybył do Polski od 24 lutego 2022 roku z terytorium Ukrainy, otrzyma PESEL po złożeniu wniosku w dowolnym urzędzie gminy na terytorium Polski.

Na podobnych zasad numer PESEL jest nadawany:

• obywatelom Ukrainy posiadającym Kartę Polaka
• członkom najbliższej rodziny obywatela Ukrainy posiadającego Kartę Polaka

• małżonkowi obywatela Ukrainy, nie posiadający obywatelstwa ukraińskiego, który przybył do Polski z Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa.

  Wniosek o nadanie numeru PESEL może wypełnić wnioskodawca albo pracownik urzędu na podstawie danych podanych przez wnioskodawcę.

Wniosek trzeba:

• własnoręcznie podpisać,
• złożyć na piśmie w urzędzie gminy,
• złożyć osobiście.

Wniosek o nadanie numeru PESEL zawiera między innymi:

• imię (imiona) i nazwisko oraz nazwisko rodowe,
• obywatelstwo,
• numery PESEL rodziców, o ile zostały nadane i są znane,
• datę, miejsce i kraj urodzenia,
• płeć,
• datę wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• datę złożenia wniosku,
• adnotację o tym, czy odciski palców zostały pobrane.

Wypełnij wniosek:

• w języku polsko-ukraińskim lub
• w języku polsko-rosyjskim.

Jeśli chcesz, żeby został dla ciebie założony profil zaufany, podaj we wniosku o nadanie numeru PESEL:

• adres poczty elektronicznej
• numer telefonu komórkowego
• zgodę na wprowadzenie danych do rejestru danych kontaktowych osób fizycznych
• zgodę na potwierdzenie profilu zaufanego.

Zrób to koniecznie, jeśli myślisz o założeniu w Polsce firmy. Mając profil zaufany, będziesz mógł zarejestrować działalność online, na Biznes.gov.pl.

Profil zaufany to bezpłatne narzędzie, dzięki któremu możesz:

• potwierdzić swoją tożsamość w systemach elektronicznej administracji
• podpisać dokument podpisem zaufanym.

Profil służy tylko do kontaktów z administracją publiczną, czyli urzędami lub ministerstwami.

Jeżeli jesteś:

• obywatelem Ukrainy, który przybył do Polski z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa

• obywatelem Ukrainy posiadającym Kartę Polaka, który przybył na terytorium Polski w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium Ukrainy

  i twój wjazd nie został zarejestrowany przez komendanta placówki Straży Granicznej podczas kontroli granicznej, złóż wniosek o nadanie numeru PESEL nie później niż 60 dni od dnia wjazdu do Polski. Na tej podstawie twój pobyt w Polsce zostanie zarejestrowany i będzie legalny.

PESEL dla osób, które przybyły do Polski przed 24 lutego 2022 roku

Jeśli jesteś obywatelem Ukrainy, który mieszka w Polsce, możesz zameldować się – wtedy automatycznie dostaniesz numer PESEL.

Jeśli nie możesz zameldować się, a potrzebujesz numeru PESEL – złóż wniosek w dowolnym urzędzie gminy.

Składając wniosek o nadanie numeru PESEL, musisz wskazać podstawę prawną, z której wynika obowiązek posiadania numeru PESEL.

W jakiej formie można prowadzić w Polsce działalność gospodarczą?

W Polsce można prowadzić działalność gospodarczą w różnych formach:

• indywidualna działalność gospodarcza (określana też jako: jednoosobowa działalność gospodarcza lub działalność gospodarcza osoby fizycznej),
• spółka osobowa,
• spółka kapitałowa.

Działalność indywidualna (działalność gospodarcza osoby fizycznej) to najprostsza forma prowadzenia działalności:

• można ją zarejestrować online, a rejestracja jest bezpłatna,
• nie wymaga kapitału na start,
• przedsiębiorca jest podatnikiem podatku od osób fizycznych PIT i może wybrać najlepszą dla siebie formę opodatkowania,
• przedsiębiorca nie musi być podatnikiem VAT, jeśli ma przychody poniżej określonego progu i sprzedaje wyłącznie towary i usługi zwolnione z VAT,
• w większości wypadków – dla przychodów, które nie przekraczają 2 mln euro – wystarczy uproszczona księgowość lub ewidencja,
• przedsiębiorca odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania firmy,
• przedsiębiorca ma wyłączne prawo do reprezentowania swojej działalności.

Spółki są bardziej złożonymi formami działalności. Proces zakładania spółki jest dużo bardziej sformalizowany. Wspólnicy muszą podpisać umowę w określonej formie. Za rejestrację spółki trzeba zapłacić, a reprezentacja spraw spółki i odpowiedzialność majątkowa zależy od typu spółki. Najczęściej trzeba wnieść kapitał zakładowy.

Jakie są ograniczenia w wyborze formy prawnej?

Niektóre rodzaje działalności wymagają rejestracji w określonej formie prawnej albo zastrzegają daną formę dla osób o określonych kompetencjach.

Dla części rodzajów działalności prawo nie przewiduje rejestracji w CEIDG – przedsiębiorca musi zarejestrować spółkę w KRS. Tak jest w przypadku uprawy niektórych roślin, działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, działalności w zakresie: ochrony przeciwpożarowej, związków zawodowych, klubów sportowych.

Z kolei partnerami w spółce partnerskiej mogą być tylko przedstawiciele wolnych zawodów: adwokaci, aptekarze, architekci, inżynierowie budownictwa, biegli rewidenci, brokerzy ubezpieczeniowi, doradcy podatkowi, maklerzy papierów wartościowych, doradcy inwestycyjni, księgowi, lekarze, lekarze dentyści, lekarze weterynarii, notariusze, pielęgniarki, położne, radcowie prawni, rzecznicy patentowi, rzeczoznawcy majątkowi i tłumacze przysięgli.

W wyjątkowych sytuacjach rodzaj spółki, jaką należy zarejestrować, aby wykonywać daną działalność, określają przepisy. Dotyczy to w szczególności sektora finansowego.

Jeśli nie wiesz, czy wybrany przez ciebie rodzaj działalności podlega dodatkowym wymogom, sprawdź to w wyszukiwarce kodów PKD.

Co jest potrzebne do rejestracji firmy w CEIDG?

Firmę jednoosobową możesz zarejestrować online lub tradycyjnie – w dowolnym urzędzie gminy.

Rejestracja firmy w CEIDG jest bezpłatna. Rejestr nie pobiera żadnych opłat. Nie płacisz ani za złożenie wniosku o rejestrację firmy, ani za uzyskanie wpisu w CEIDG, ani później za wprowadzenie zmian w tym wpisie.

Dodatkowo każdy przedsiębiorca zarejestrowany w CEIDG może korzystać z darmowego konta na portalu Biznes.gov.pl, dzięki któremu ma łatwy dostęp do danych swojej firmy.

Rejestracja firmy w CEIDG może trwać do 30 dni. Jednak zwykle cały proces zajmuje około 7 dni.

Mając numer PESEL i profil zaufany, możesz zarejestrować firmę online. Pierwszym krokiem jest założenie Konta Przedsiębiorcy.

Wniosek złożony online możesz podpisać profilem zaufanym albo podpisem kwalifikowanym. Profil zaufany będzie ci też potrzebny, żeby obsługiwać online twój wpis w rejestrze CEIDG (na przykład, żeby wprowadzić do niego jakiekolwiek zmiany).

Firmę jednoosobową możesz również zarejestrować w urzędzie gminy.

Dodatkowo – niezależnie od tego, czy rejestrujesz firmę online, czy tradycyjnie – jeśli masz tytuł pobytowy, który upoważnia się do pobytu w Polsce, musisz przedstawićdokument potwierdzający, że twój pobyt jest legalny.

Takiego dokumentu nie muszą przedstawiać obywatele Ukrainy, którzy wjechali legalnie na terytorium Polski w okresie od 24 lutego 2022 roku z terenu Ukrainy i deklarują zamiar pozostania w Polsce.

Zarejestruj firmę online na Biznes.gov.pl.

Jakie dokumenty potwierdzą w CEIDG, że pobyt jest legalny?

Ważne! W przypadku członków rodzin obywateli Unii Europejskiej do 1 sierpnia 2021 roku wydawane były karty pobytu członka rodziny obywatela Unii Europejskiej orazkarty stałego pobytu członka rodziny obywatela Unii Europejskiej.

Te karty zachowują swoją ważność przez okres, na który zostały wydane, nie dłużej jednak niż do 3 sierpnia 2026 roku. Jeżeli masz taką kartę, dołącz jej skan podczas rejestracji w CEIDG.

Kiedy działalność zostanie wykreślona z CEIDG?

Twoja firma zostanie wykreślona z CEIDG, kiedy twój pobyt w Polsce przestanie być legalny.

Taka sytuacja może mieć miejsce między innymi:

• po upływie 18 miesięcy od 24 lutego 2022 roku, czyli po 23 sierpnia 2023 roku;
• po upływie ważności przedłużonych tytułów pobytowych;
• jeżeli w okresie 18 miesięcy – licząc od dnia 24 lutego 2022 roku opuścisz terytorium Polski na dłużej niż 1 miesiąc.

Ważne! Jeżeli po 24 lutego 2022 roku wjechałeś legalnie do Polski z terytorium Ukrainy, możesz złożyć wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy. Zrób to po upływie 9 miesięcy od daty wjazdu i nie później niż do 23 sierpnia 2023 roku.

Zezwolenie na pobyt czasowy jest udzielane na 3 lata.

Co jest potrzebne do rejestracji spółki w KRS?

W Krajowym Rejestrze Sądowym zarejestrujesz spółkę jawną, partnerską, komandytową, komandytowo-akcyjną, z ograniczoną odpowiedzialnością, prostą spółkę akcyjną i spółkę akcyjną.

Rejestracja odbywa się online:

• w systemie S24 lub
• za pośrednictwem Portalu Rejestrów Sądowych – PRS.

Rejestracja spółki wymaga założenia konta w wybranym systemie i jego potwierdzenia za pomocą profilu zaufanego lub podpisu kwalifikowanego.

Spółkę może w twoim imieniu zarejestrować również pełnomocnik.

Jeśli chcesz zarejestrować spółkę jawną lub partnerską oraz jeśli masz tytuł pobytowy, który upoważnia cię do legalnego pobytu w Polsce, to w trakcie rejestracji musisz przedstawić dokument potwierdzający, że twój tytuł pobytowy uprawnia do założenia takiej spółki. Na przykład w przypadku zezwolenia na pobyt stały będzie to karta stałego pobytu.

Gdzie szukać odpowiedzi?

Jeśli masz pytania dotyczące rejestracji firmy jednoosobowej w CEIDG, skorzystaj z telefonicznej pomocy pod numerem 801 055 088 lub 22 765 67 32

Jeśli chcesz uzyskać więcej informacji o internetowej rejestracji spółek z ograniczoną odpowiedzialnością i spółek osobowych, zgłoszenia kieruj na adres s24@gdansk.sa.gov.pl lub pod numer telefonu: (71) 748 96 00. Po wybraniu numeru telefonu należy wybrać 4 (Elektroniczny dostęp do sądów rejestrowych).

Jeśli masz pytania dotyczące ubezpieczeń, skontaktuj się przez telefon z Centrum Obsługi Telefonicznej ZUS pod numerem 22 560 16 00 (koszt połączenia według umowy klienta z operatorem telekomunikacyjnym) oraz przez:

• formularz;
• e-mail: cot@zus.pl;
• Skype: zus_centrum_obslugi_tel.

Jeśli masz wątpliwości dotyczące płacenia podatków w Polsce, skontaktuj się z Krajową Informacją Skarbową pod numerami telefonów:

• 22 330 03 30 (z telefonów komórkowych)
• 801 055 055 (z telefonów stacjonarnych)
• +48 22 330 03 30 (z zagranicy)

Do twojej dyspozycji jest również Centrum Pomocy Biznes.gov.pl.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz.U. z 2022 r., poz. 583) - art. 1-4, 23, 42;
• ustawa z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców;
• ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy;
• ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym;
• rozporządzenie Ministra Cyfryzacji z dnia 29 czerwca 2020 r. w sprawie profilu zaufanego i podpisu zaufanego.

Źródło: biznes.gov.pl

A.J.
Zespół e-prawnik.pl