Jednolity Plik Kontrolny na żądanie

13.7.2018

JPK - czyli co?

Jednolity Plik Kontrolny (JPK) to zbiór danych, generowany z systemów informatycznych podmiotu gospodarczego (przez bezpośredni eksport danych), który zawiera informacje o operacjach gospodarczych za dany okres. JPK posiada układ i format (schemat XML), który umożliwia jego łatwe przetwarzanie.

JPK na żądanie obejmuje 6 struktur:

księgi rachunkowe – JPK_KR,
wyciąg bankowy – JPK_WB,
magazyn – JPK_MAG,
faktury VAT – JPK_FA,
podatkowa księga przychodów i rozchodów – JPK_PKPIR,
ewidencja przychodów – JPK_EWP.

Struktury JPK wraz z broszurami informacyjnymi można znaleźć w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Finansów.

Kto musi przekazać JPK na żądanie?

Zgodnie z przepisami, od 1 lipca 2018 r. wszyscy podatnicy, którzy prowadzą księgi podatkowe i wytwarzają dowody księgowe w formie elektronicznej, przekazują struktury JPK na żądanie organów podatkowych w trakcie postępowania podatkowego, czynności sprawdzających, kontroli podatkowej i kontroli celno-skarbowej.

Do 30 czerwca 2018 r. obowiązek ten dotyczył wyłącznie dużych przedsiębiorców.

Kiedy organ podatkowy może zażądać JPK?

Organ podatkowy może żądać przekazania JPK w ramach:

kontroli podatkowej,
czynności sprawdzających,
kontroli celno-skarbowej,
postępowania podatkowego.

Organ podatkowy może żądać JPK:

od podatnika,
od kontrahenta, jeżeli prowadzi on księgi podatkowe w formie elektronicznej.

Ile czasu jest na przekazanie JPK na żądanie?

Jeśli organ podatkowy, w toku postępowania podatkowego, czynności sprawdzających lub kontroli podatkowej, zażąda od podmiotu przekazania jednej/kilku z ww. struktur JPK, będzie on miał nie mniej niż 3 dni na ich przekazanie. Dokładny termin będzie określony w wezwaniu.

W uzasadnionych przypadkach (np. duża ilość danych, nieobecność osoby odpowiedzialnej) można zwrócić się do organu podatkowego o wydłużenie tego terminu. Pozwoli to na uniknięcie konsekwencji w przypadku niedostarczenia plików w wyznaczonym terminie.

Jak przygotować i przekazać JPK na żądanie?

Jeżeli podmiot prowadzi księgi podatkowe i wytwarza dowody księgowe w formie elektronicznej, to może:

użyć BEZPŁATNEJ aplikacji Klient JPK 2.0 do generowania i wysyłania JPK;
skorzystać z BEZPŁATNEJ aplikacji e-mikrofirma, przy czym możliwość ta dotyczy tylko struktury JPK_FA i JPK_VAT i jest przeznaczona wyłącznie dla przedsiębiorców prowadzących jednosobową działalność gospodarczą;
przekazać np. na pendrive, karcie pamięci, płycie CD/DVD lub innym nośniku danych lub za pomocą określonych środków komunikacji elektronicznej. W przypadku przekazywania plików JPK na nośnikach danych bezpośrednio urzędnikowi prowadzącemu sprawę, spisze on protokół pobrania danych w formie elektronicznej. Będą tam informacje o przekazanych plikach (np. rozmiar, sumy kontrolne, format, data utworzenia). Protokół podpisuje osoba, która przekazuje dane, i urzędnik prowadzący sprawę.
Nośnik z plikami JPK można także wysłać pocztą tradycyjną. Wówczas urzędnik spisze adnotację służbową z informacjami o plikach JPK przesłanych pocztą.

JPK na żądanie nie należy przekazywać e-mailem.
utworzyć strukturę JPK przy pomocy uaktualnianego programu księgowego lub jednej z komercyjnych aplikacji on-line. Jeśli podatnik korzysta już z takiego programu, powinien sprawdzić, czy ma on funkcję wysyłki plików JPK lub czy może bezpośrednio pobrać z programu dane do aplikacji Klient JPK 2.0. Jeżeli nie korzysta z aplikacji Klient JPK 2.0, winien zapoznać się ze Specyfikacją interfejsów usług Jednolitego Pliku Kontrolnego wersja 2.3.

Jeśli podatnik prowadzi księgi podatkowe i wytwarza dowody księgowe w formie papierowej – przekazuje je w formie papierowej. Nie ma obowiązku przetworzenia ich na format JPK. Jednak w takim przypadku czynności sprawdzające lub kontrola będą trwać dłużej.

Jak podpisać JPK na żądanie?

Jeśli podatnik przekazuje JPK na żądanie za pomocą aplikacji Klient JPK 2.0 lub programu księgowego/komercyjnych aplikacji on-line, to może użyć jednego z dwóch podpisów:

Profilu Zaufanego – to bezpłatny podpis elektroniczny, który można założyć niemal w każdym urzędzie, jak i za pośrednictwem bankowości elektronicznej. Do podpisu wystarczy kod autoryzacyjny wysłany na kanał autoryzacji.
kwalifikowanego podpisu elektronicznego – to płatny elektroniczny podpis służący do podpisywania dokumentów. Jeśli podmiot ma taki podpis, powinien przygotować go i podać kod PIN.

W przypadku przesłania żądanych plików JPK za pomocą aplikacji Klient JPK 2.0 lub programu księgowego/komercyjnych aplikacji on-line, podatnik otrzyma, po prawidłowej weryfikacji struktury logicznej oraz poprawności danych oraz podpisu elektronicznego, Urzędowe Poświadczenie Odbioru (UPO).

Przygotuj JPK_FA i wyślij przez aplikację e-mikrofirma

W aplikacji e-mikrofirma, oprócz przygotowania ewidencji VAT, można wystawiać faktury krajowe i wytworzyć plik JPK_FA na żądanie. Aplikacja generuje, waliduje, szyfruje pliki JPK_FA oraz umożliwia ich podpisywanie i przesyłanie do organów podatkowych przez system Ministerstwa Finansów.

Użyj aplikacji Klient 2.0

Jeżeli podatnik otrzymał wezwanie do przekazania plików JPK na żądanie i nie korzysta z usług biur rachunkowych, może skorzystać z bezpłatnego narzędzia przygotowanego przez Ministerstwo Finansów.

KROK 1

Przygotuj wymagane pliki z twojego programu księgowego i zapisz na swoim komputerze, a następnie zapoznaj się z graficzną instrukcją obsługi Klienta JPK.

KROK 2

Pobierz i zainstaluj aplikację Klient JPK 2.0. Aplikacja służy do konwertowania pliku CSV na plik XML (dot. tylko JPK_VAT) oraz do wysyłania wszystkich plików JPK. Wybierz aplikację w wersji dla systemu operacyjnego, którego używasz na twoim komputerze (Windows, Linux).

W zakładce Aplikacje do pobrania znajdziesz m.in.:

aplikację Klient JPK 2.0,
instrukcję instalacji i obsługi aplikacji Klient JPK 2.0.

Zapoznaj się z instrukcją obsługi aplikacji, a następnie wybierz zakładkę „Wyślij dokument" i wyślij przygotowane pliki xml.

KROK 3 - Pobierz UPO

Urzędowe Poświadczenie Odbioru (UPO) dla plików JPK znajdziesz w aplikacji Klient JPK 2.0 w zakładce „Historia", po uruchomieniu przycisku „Pokaż status (UPO).

Weryfikację statusu wysłanego dokumentu JPK uzyskasz też na stronie: UPO-JPK. Link otwiera się wyłącznie w przeglądarce Internet Explorer.

Status "200" oznacza, że dokument został poprawnie przesłany. UPO_JPK możesz pobrać tylko dla dokumentu, który otrzymał status „200".

Do prawidłowego działania formularza UPO_JPK niezbędne jest zainstalowanie w systemie programu Adobe Reader, który można bezpłatnie pobrać ze strony producenta.

JPK na żądanie nie podlega korekcie

Struktury JPK na żądanie są wykorzystywane w czynnościach sprawdzających, postępowaniu podatkowym lub kontroli podatkowej i celno-skarbowej. W ramach tych procedur podatnicy przekazują księgi podatkowe i dowody księgowe, które nie podlegają korektom.

Z tego powodu cel złożenia struktur JPK na żądanie jest zawsze określony jako "Złożenie po raz pierwszy" (zawsze z wartością „1").

Jakie mogą być konsekwencje nieprzekazania JPK na żądanie?

Sankcje finansowe

JPK na żądnie ma charakter informacji podatkowej, dlatego nieprzekazanie go w terminie może spowodować sankcje karno-skarbowe. W zależności od okoliczności może to być wykroczenie lub przestępstwo. Co wyznacza granicę między nimi? Po pierwsze wartość uszczuplenia należności podatkowej – jeżeli przekracza ona 10 000 zł, jest to przestępstwo. Dodatkowo pod uwagę bierze się motywy działania sprawcy, stopień szkodliwości społecznej oraz sposób dokonania czynu.

W praktyce o kwalifikacji czynu jako przestępstwa skarbowego albo wykroczenia skarbowego może decydować to, czy całkowicie zlekceważyłeś obowiązek przekazania danych w formacie JPK i nie podjąłeś żadnych działań aby je przekazać bądź uchylasz się od tego obowiązku, czy też podjąłeś takie działania, ale nie zdążyłeś przekazać JPK we wskazanym terminie.

Karą za wykroczenie skarbowe jest grzywna, określana kwotowo w przedziale od 1/10 do 20-krotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia. W 2018 r. jest to:

od 210 zł do 4.200 zł (kara nałożona mandatem),
od 210 zł do 21.000 zł (kara nałożona nakazem sądu),
od 210 zł do 42.000 zł (kara nałożona wyrokiem sądu).

Wysokość grzywny ustala się z uwzględnieniem sytuacji majątkowej, rodzinnej oraz możliwości zarobkowych sprawcy.

Karą za przestępstwo skarbowe jest grzywna, która może wynieść od 10 do 720 stawek dziennych. Minimalna stawka dzienna w 2018 r. wynosi od 70 zł do 28 000 zł, w zależności od dochodów, sytuacji rodzinnej i majątkowej sprawcy. Obecnie jest to:

od 700 do 5.600.000 zł (kara wymierzona nakazem sądu),
od 700 zł do 20.160 000 zł (kara wymierzona wyrokiem sądu).

Kara porządkowa

Jeżeli nie udostępnisz JPK w wyznaczonym terminie (określonym w prawidłowym wezwaniu), możesz zostać ukarany (lub twój pełnomocnik) karą porządkową w wysokości do 2.800 zł.

Kara porządkowa może zostać również nałożona na osobę, której zleciłeś prowadzenie lub przechowanie ksiąg podatkowych bądź dokumentów będących podstawą zapisów w tych księgach (jak np. biuro rachunkowe, doradca podatkowy).

Zob. też:

Podstawa prawna:

ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa;
ustawa z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw;
utawa z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej;
ustawa z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców;
rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 czerwca 2016 r. w sprawie sposobu przesyłania za pomocą środków komunikacji elektronicznej ksiąg podatkowych oraz wymagań technicznych dla informatycznych nośników danych, na których te księgi mogą być zapisane i przekazywane;
ustawa z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy.

na podst.: www.finanse.mf.gov.pl

A.J.
Zespół e-prawnik.pl