Kiedy wygasa zobowiązanie podatkowe?

Przyczyny wygaśnięcia zobowiązania podatkowego.
Zgodnie z prawem zobowiązanie podatkowe wygasa wskutek:

zapłaty,

pobrania podatku przez płatnika lub inkasenta,

potrącenia,

zaliczenia nadpłaty lub zaliczenia zwrotu podatku,

zaniechania poboru,

przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych,

przejęcia własności nieruchomości lub prawa majątkowego w postępowaniu egzekucyjnym,

umorzenia zaległości,

przedawnienia.

W niniejszym punkcie omawiamy jedynie kilka sposobów wygasania zobowiązań podatkowych. Większość pozostałych opisana są szczegółowo przy analizie poświęconych im zagadnień.
Pomijamy analizę przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych, które jest szczególnym sposobem wygasania zobowiązań podatkowych. W praktyce bowiem można się spotkać z tą instytucją bardzo rzadko.

Zapłata i pobór.
Podatek jest świadczeniem pieniężnym i prawodawca nakładając na podatników obowiązek podatkowy, czyni to zakładając, iż podatnicy będą się wywiązywać ze swych zobowiązań właśnie poprzez zapłatę podatku. Zapłata i pobór to najczęstsze sposoby wygasania zobowiązań. Przy zapłacie kwota podatku jest wpłacana bezpośrednio do organu podatkowego, natomiast przy poborze uiszczenie podatku następuje za pośrednictwem płatnika lub inkasenta.
Podatnik prowadzący działalność gospodarczą musi rozliczać się z urzędem skarbowym w formie przelewu bankowego, jeżeli prowadzi księgi rachunkowe lub podatkową księgę przychodów i rozchodów.
Jeżeli toczy się postępowanie dotyczące danego zobowiązania, wygaśnięcie tegoż poprzez zapłatę podatku nie czyni postępowania bezprzedmiotowym. Jest to o tyle istotne, iż podatnikowi często opłaca się zapłacić podatek i dochodzić następnie swych praw przed organami odwoławczymi. Chroni go to przed ewentualnym postępowaniem egzekucyjnym, zabezpieczającym lub – w przypadku przegranej – odsetkami.

Potrącenie
Potrącenie polega na tym, że jeżeli strony są wzajemnie wobec siebie zobowiązane ich wierzytelności na skutek zastosowania tej instytucji wygasają do wysokości niższej. Mniejszy dług przestaje istnieć, a większy wygasa w stosownej części.
Na wniosek podatnika, lub z urzędu, zobowiązanie podatkowe ulega potrąceniu z jego wierzytelności wobec Skarbu Państwa lub samorządu terytorialnego. Wierzytelność powinna spełniać jednak kilka warunków, przede wszystkim musi być:

bezsporna, czyli nie jest kwestionowana przez dłużnika, albo wynika z prawomocnego orzeczenia sądu;

wzajemna, czyli wobec zobowiązań podatkowych będących dochodem fiskusa podatnik ma wierzytelność wobec Skarbu Państwa a w przypadku dochodów samorządu jest wierzycielem tegoż;

wymagalna, czyli upłynął termin płatności, a jednocześnie wierzytelność nie uległa jeszcze przedawnieniu;

Dodatkowo nie bez znaczenia jest, z jakiego tytułu podatnik ma wierzytelność wobec Skarbu Państwa lub samorządu. Potrącalne są jedynie wierzytelności z tytułu:

prawomocnego wyroku sądowego określającego odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkodę wyrządzoną przez pracownika państwowego lub samorządowego przy wykonywaniu powierzonej mu czynności lub za uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia lub utratę żywiciela na skutek działania lub zaniechania funkcjonariusza państwowego,

prawomocnej ugody sądowej w związku ze szkodą określoną w poprzednim punkcie,

wywłaszczenia właściciela przez Skarb Państwa lub samorząd z jego nieruchomości, lub umowy przenoszącej własność nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie,

odszkodowania orzeczonego w decyzji organu administracji rządowej, wójta/burmistrza/prezydenta, staroste lub marszałka województwa,

odszkodowania za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie

odszkodowania za represje za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego

robót budowlanych, dostaw lub usług wykonanych przez podatnika na rzecz państwowych lub samorządowych jednostek budżetowych jako zamówienie publiczne.

Największe znaczenie praktyczne ma ostatni spośród wymienionych przypadek. Jednostkami budżetowymi są takie jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

Podstawa prawna:

ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku - Ordynacja podatkowa (Dz. U. 997r. nr 137 poz. 926 ze zmianami)

Zespół
e-prawnik.pl

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?

Masz inne pytanie do prawnika?

Komentarze

Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Czytaj także

Kiedy zobowiązania podatkowe się przedawniają?

Kiedy zobowiązania podatkowe ulegają przedawnieniu?

Jak powstają zobowiązania podatkowe?

Zabezpieczenie wykonania zobowiązań podatkowych przez organy podatkowe

Obowiązek podatkowy z tytułu odsetek od pożyczki od zagranicznego kontrahenta

Jak uregulować podatek w drodze potrącenia?

Na czym polega zastaw skarbowy?

Nadpłata podatku

Sposoby powstawania zobowiązań podatkowych

Pytania i odpowiedzi

Przedawnienie podatku od nieruchomości

Pytanie: "Mam nieruchomość, za którą od kilku lat nie płacę podatku. Czy podatek od nieruchomości należy do świadczeń okresowych, co by spowodowało, że każde jednorazowe świadczenie przedawnia się z upływem 3 lat?"

Niezgłoszenie otrzymanej darowizny a przedawnienie

Pytanie: "W 1995 roku otrzymałem darowiznę od wujka w wysokości 20 000 dolarów amerykańskich. Nie zgłosiłem tego do urzędu skarbowego. Czy w dniu dzisiejszym urząd może nałożyć na mnie jakąś karę. Czy grożą mi z tego powodu jakieś konsekwencje?"

Zbieg egzekucji administracyjnych

Pytanie: "ZUS zablokował firmowe konto, ze względu na zaległości w płaceniu składek. W tej chwili mam zobowiązanie podatkowe wobec urzędu skarbowego. Na koncie są środki pozwalające pokryć to zobowiązanie. Poniekąd wiadomo mi, że zobowiązania podatkowe są ponad wszelkimi innymi zobowiązaniami. Czy to jest prawda? Co powinienem zrobić, aby móc uregulować to zobowiązanie z zablokowanego konta firmowego?"

Spłata zadłużenia w urzędzie skarbowym

Pytanie: "Posiadam zadłużenie w urzędzie skarbowym. Obecnie odsetki są trzykrotnie wyższe od należności głównej, ponieważ sprawa była dwukrotnie zaskarżana do NSA (po części z pozytywnym skutkiem), co jak wiadomo trwa dość długo. Jeden z członków mojej dalszej rodziny zdecydował się pomóc mi wyjść z tej sytuacji. Czy w przypadku, kiedy spłaty zadłużenia dokonuje dobrowolnie nie dłużnik, a osoba trzecia (wykup zadłużenia), również obowiązuje nienaruszalnie zasada proporcjonalnego (...)"

Przedawnienie podatku od spadków

Pytanie: "Po śmierci mamy w 1994 roku połowę domu odziedziczył mąż, syn i córka. W 2002 roku odbyła się sprawa spadkowa o nabycie spadku zakończona prawomocnym wyrokiem - wszyscy po 1/3 w równych częściach. Do dnia dzisiejszego nie został odprowadzony podatek od spadków i darowizn po mamie. W kwietniu 2006 zmarł ojciec. Czy można po przeprowadzeniu sprawy o nabycie spadku po ojcu zapłacić podatek od spadku razem - po mamie i ojcu? Czy podatek od spadków i darowizn ulega przedawnieniu?"

Czym jest zobowiązanie niezupełne (naturalne)?

Pytanie: "Czym jest zobowiązanie niezupełne (naturalne)?"

Zobowiązanie niezupełne

Pytanie: "Proszę o wyjaśnienie, co oznacza termin: "Zobowiązanie niezupełne (naturalne)"?"

Konsekwencje podatkowe zwolnienia z długu

Pytanie: "Jestem udziałowcem spółki z o.o. Spółka jest moim dłużnikiem z tytułu uchwalonej w przeszłości dywidendy. Chciałbym zwolnić spółkę z tego długu. Jakie będą tego konsekwencje podatkowe po mojej stronie i po stronie spółki?"

Przedawnienie cła, akcyzy i VAT

Pytanie: "Dostałem decyzję w listopadzie 2006 r. określającą obowiązek zapłaty cła, podatku akcyzowego i VAT-u. W jakim terminie te należności się przedawnią?"

Likwidacja działalności a kontrola

Pytanie: "Pan X prowadzi firmę od października 2005 r.; miał teraz doraźną kontrolę skarbową. US zapowiedział, że w styczniu na pewno będzie kolejna kontrola. Gdyby Pan X zamknął teraz działalność, to już by miał spokój z kontrolami, czy mimo iż działalność jest zamknięta urzędy mogą dalej kontrolować poprzednie lata?"

Zaległy podatek od nieruchomości

Pytanie: "Od działki zabudowanej własnej od października 1998 roku do Urzędu Gminy nie był płacony podatek od nieruchomości. Gmina żąda spłaty całego zadłużenia podatku wraz z odsetkami od tej daty. Podatek w skali każdego roku płatny był w czterech ratach co trzy miesiące. W przypadku nieuiszczenia zaległego podatku w najbliższym terminie Urząd Gminy chce obciążyć hipotekę nieruchomości całą zaległą kwotą. Ile lat wstecz w/g obowiązujących przepisów Urząd Gminy ma prawo domagać (...)"

Zakres kontroli podatkowej podatnika

Pytanie: "Czy rok 1998 może być jeszcze przedmiotem kontroli urzędu skarbowego. W jakiej sytuacji urząd skarbowy ma prawo sprawdzić konto podatnika i ile lat wstecz może być przedmiotem kontroli?"

Przedawnienie podatku od nieruchomości

Pytanie: "Od 1998 roku mimo doręczonych decyzji organu podatkowego (Urzędu Gminy), nie był płacony podatek od nieruchomości. Od kiedy liczy się okres przedawnienia zaległych należności, których Urząd Gminy nie powinien się upominać?"

Śmierć mocodawcy

Pytanie: "W jakim zakresie prawnym osoba która otrzymała pełnomocnictwo na zasadzie tzw. "carte blanche" /pusta podpisana kartka papieru bez daty/ dana w celu napisania odpowiedniej treści, może reprezentować udzielającego pełnomoctnictwo? Kiedy wygasa takie pełnomocnictwo? Jaki wpływ może mieć taka kartka na sprawy spadkowe i testament po osobie udzielającej takie pełnomoctnictwo?"

Zarzut przedawnienia po wyroku prawomocnym

Pytanie: "Czy zarzut przedawnienia roszczenia, można zgłosić w dwa lata po uprawomocnieniu się wyroku? W dacie wniesienia pozwu, roszczenie uległo przedawnieniu, ale ja jako dłużnik nie wiedziałem, że należy na taki zarzut zwrócić uwagę Sądu, myślałem, że Sąd to uczyni samoistnie."

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika