Konsekwencje niezłożenia zeznania podatkowego w terminie

Jak wiadomo każdy podatnik ma obowiązek złożyć zeznanie podatkowe za rok 2011 do 30 kwietnia 2012 r.. Termin ten nie powinien być przez podatnika lekceważony, gdyż jego niezachowanie wiązać się może z szeregiem nieprzyjemnych konsekwencji. Zagrożenie jest duże zwłaszcza wtedy, gdy dane zachowanie podatnika ocenione zostanie jako forma uchylania się od opodatkowania.

Zgodnie z art. 54 kodeksu karnego skarbowego(dalej k.k.s.) podatnik, który uchylając się od opodatkowania, nie ujawnia właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub nie składa deklaracji, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie. Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie jest małej wartości, sprawca czynu zabronionego podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych. Natomiast, jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie nie przekracza ustawowego progu, sprawca czynu zabronionego podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe

Wymiar kary grzywny w każdym przypadku zależy od tego, ile stawek dziennych zasądzi sąd orzekający w sprawie i w jakiej wysokości określi jej wysokość. W obecnym stanie prawnym najniższą liczba stawek dziennych jak może być orzeczona za przestępstwo skarbowe  polegające na uchylaniu się od opodatkowania wynosi 10 stawek, najwyższa natomiast 720. Sama stawka dzienna nie może być niższa niż 1/30 minimalnego wynagrodzenia ani przekraczać jego czterystukrotności. Zgodnie z tym, jej wysokość może zostać ustalona na poziomie od 50 do 20.000 zł. Decyzje w tej materii należą oczywiście do sądu, który powinien je oprzeć na takich podstawach jak: dochody sprawcy, jego warunki osobiste i rodzinne, stosunki majątkowe oraz możliwości zarobkowe.

Co do kary pozbawienia wolności trwać może ona najkrócej 5 dni, a najdłużej 5 lat. Wymierza się ją w dniach, miesiącach latach.

W ostatnim przypadku przewidzianym w cytowanym przepisie 54 k.k.s. zakładającym wartość podatku narażonego nie przekraczającą ustawowego progu (czyli pięciokrotności minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w czasie popełnienia czynu – obecnie 7500 zł) grzywna będzie mogła wynosić odpowiednio – 150 zł do 30.000 zł.       

Łagodniejsze skutki niesie za sobą zachowanie podatnika, który ujawnia przedmiot oraz podstawę opodatkowania, czyli składa zeznanie podatkowe, lecz czyni to po terminie wskazanym w ustawie.

Zeznanie złożone po terminie wywołuje wszelkie właściwe sobie skutki prawne, lecz oprócz tego może wiązać się z pewnymi konsekwencjami karnoskarbowymi. Podatnik dopuszczający się tego wykroczenia podlega regulacji art. 54 § 4 k.k.s. Przepis ten stanowi, iż podatnik, który mimo ujawnienia przedmiotu lub podstawy opodatkowania nie składa w terminie organowi podatkowemu lub płatnikowi deklaracji lub oświadczenia, podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe. Może ona zostać wymierzona w granicach pomiędzy od 1/10 do dwudziestokrotności wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. W 2012 r. wynosi ono 1.500 zł, w związku, z czym wysokość grzywny oscylować może wokół kwot od 150 zł do 30.000 zł.

Konieczność ukarania grzywną zachodzi jednak jedynie w skrajnych przypadkach, w praktyce dużo częściej kończy się na ukaraniu sprawcy w drodze postępowania mandatowego. Ten sposób załatwiania sprawy dotyczy sytuacji, gdy popełniono czyn mniejszej wagi. Za jego popełnienie przewidziano karę grzywny sięgającą maksymalnie podwójnej wysokości minimalnego wynagrodzenia (czyli obecnie kara może wahać się pomiędzy 150 zł a 3000 zł) Okoliczności, które brane są pod uwagę przy ustalaniu jej wysokości mają identyczny charakter, jak w przypadku art. 54 k.k.s a więc. należą do nich dochody sprawcy, jego warunki osobiste i rodzinne, stosunki majątkowe oraz możliwości zarobkowe.

Możliwość wdrożenia postępowania mandatowego w dużej mierze zależy od woli samego sprawcy. Bowiem, aby osoba uprawniona mogła ukarać sprawcę mandatem, jego wina nie może podlegać wątpliwościom, okoliczności popełnienia przez niego czynu musza być jasne, a oprócz tego musi ona ten mandat przyjąć. Jeśli tego nie zrobi i tak prawdopodobnie nie uniknie odpowiedzialności, gdyż sprawa rozstrzygnięta zostanie wedle zasad ogólnych.

Wspomnianą uprawnioną osobą jest, w przypadku urzędu skarbowego, funkcjonariusz upoważniony do podejmowania takich czynności przez naczelnika urzędu skarbowego. Upoważnienie to powinno zawierać następujące elementy:

• oznaczenie podmiotu, który je wystawia
• numer
• data wydania
• termin ważności
• podstawa prawna wydania
• imię i nazwisko upoważnionego funkcjonariusza
• numer legitymacji służbowej funkcjonariusza lub jego numer identyfikacyjny

Oprócz tego, powinno być ono podpisane przez naczelnika urzędu skarbowego oraz potwierdzone odciskiem pieczęci urzędowej. Musi również z niego wyraźnie wynikać, na jakim obszarze jest ono ważne.

Podstawa prawna:

Kodeks karny skarbowy z dnia 10 września 1999 r. (Dz.U. Nr 83, poz. 930)

Tomasz Schwertner

www.e-prawnik.pl

Zespół
e-prawnik.pl