Które stawki taksy notarialnej się zmniejszą, a które wzrosną?

Czego dotyczą nowe przepisy?

26 września 2007 r. Minister Sprawiedliwości zdecydował o pierwszym w historii obniżeniu stawek taksy notarialnej. Zbigniew Ziobro podpisał rozporządzenie, które przewiduje obniżenie stawek notarialnych. Warto się zapoznać z wprowadzanymi zmianami, aby zdecydować, czy planowaną czynność przed notariuszem przyspieszyć, czy też poczekać na nowe stawki.

Minister Sprawiedliwości wskazał, iż współcześnie rośnie zapotrzebowanie na usługi rejentów. Obowiązujące dzisiaj stawki usług notarialnych ograniczają dostęp obywateli do tych usług. Pobieranie przez poszczególnych notariuszy opłat za czynności notarialne w wysokości niższej niż stawka maksymalna, traktowane jest przez środowisko notariuszy jako nieuczciwa konkurencja.

Zmniejszenie o 50 % kosztów związanych z czynnościami prawnymi z udziałem notariuszy, a więc z nabywaniem oraz zbywaniem nieruchomości, ma odciążyć obywateli. Według szacunków Ministerstwa Sprawiedliwości dzięki zmniejszeniu stawek notarialnych, przy zakupie np. mieszkania w Warszawie wielkości 75 m2 o wartości 750 tys. zł zamiast opłaty notarialnej w wysokości 4 460 zł uiszczać będziemy opłatę w wysokości 1 885 zł. Przy zakupie mieszkania we Wrocławiu wielkości 60m 2 o wartości 500 tys. zł zamiast 3 210 zł zapłacimy 1 385 zł. Dokonane zmiany mają się przyczynić do zwiększenia płynności na rynku nieruchomości i spowodować, że w kieszeniach obywateli zostanie ok. 300 milionów złotych. Jak oblicza Ministerstwo Sprawiedliwości, obniżenie maksymalnych stawek taksy notarialnej spowoduje zmniejszenie przychodów notariuszy o ok. 25 %. Stanowić ma to jeden z elementów przyspieszenia tempa rozwoju budownictwa mieszkaniowego. Zmiany prowadzą bowiem do obniżania kosztów związanych z zakupem mieszkania oraz nieruchomości budowlanych. 

Nowe przepisy wejdą po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.  

Które stawki taksy notarialnej się zmniejszą?

Maksymalna stawka taksy notarialnej za czynności notarialne będzie teraz wynosić od wartości przedmiotu czynności notarialnej:

• do 3.000 zł - 100 zł;

• powyżej 3.000 zł do 10.000 zł - 100 zł + 3 % od nadwyżki powyżej 3.000 zł;

• powyżej 10.000 zł do 30.000 zł - 310 zł + 2 % od nadwyżki powyżej 10.000 zł;

• powyżej 30.000 zł  do 60.000 zł -  710  zł + 1 % od nadwyżki powyżej 30.000  zł;

• powyżej 60.000 zł do 1.000.000 – 1.010 zł + 0,4 % od nadwyżki powyżej 60.000 zł;

• powyżej 1.000.000 zł do 2.000.000 zł – 4.770 zł + 0,2 % od nadwyżki powyżej 1.000.000 zł;

• powyżej 2.000.000 zł – 6.770 zł + 0,25 % od nadwyżki powyżej 2.000.000 zł, nie więcej jednak niż 10 000 zł, a w przypadku czynności dokonywanych pomiędzy osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn nie więcej niż 7 500 zł. 

Przyjęto przy tym zasadę, iż za sporządzenie aktu notarialnego jako maksymalną stawkę przyjmuje się stawkę przewidzianą wyżej. Podobnie za sporządzenie protokołu dokumentującego podwyższenie kapitału zakładowego spółki jako maksymalną stawkę należy teraz traktować stawkę wskazaną wyżej, przy czym podstawą określenia maksymalnej stawki jest różnica pomiędzy wysokością podwyższonego kapitału zakładowego a wysokością dotychczasowego kapitału zakładowego. 

Przede wszystkim rozporządzenie zakłada, iż za najczęściej dokonywane czynności związane z obrotem nieruchomościami notariusz będzie mógł pobierać jedynie połowę stawki maksymalnej. Tak więc maksymalna stawka ma wynosić połowę stawki przewidzianej wyżej dodatkowo za sporządzenie aktu notarialnego dokumentującego: 

• umowę darowizny lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną własność, jeżeli umowa zawierana jest pomiędzy osobami bliskimi (należącymi do I grupy podatkowej), a nabywcy są uprawnieni do skorzystania z ulgi mieszkaniowej w podatku od spadku i darowizn;

• umowę sprzedaży lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną własność lub jednorodzinnego budynku mieszkalnego;

• umowę sprzedaży działki budowlanej;

• ustanowienie odrębnej własności lokalu w wykonaniu umowy zobowiązującej właściciela gruntu do wybudowania na tym gruncie domu oraz do ustanowienia - po zakończeniu budowy - odrębnej własności lokali i przeniesienia tego prawa na drugą stronę umowy lub na inną wskazaną w umowie osobę.   

Dodatkowo zakłada się obniżenie wysokości stawki notarialnej za dokonywanie tych czynności, przy których nakład pracy notariusza nie jest wysoki:

• maksymalna stawka za poświadczenie własnoręczności podpisu albo odcisku palca osoby niepiśmiennej lub niemogącej pisać na dokumentach, jeżeli przedmiot jest oznaczony suma pieniężną ma wynosić 1/10 maksymalnej stawki, jaka należałaby się, gdyby dokument sporządzono w formie aktu notarialnego, nie więcej jednak niż 300 zł;

• za sporządzenie protestu maksymalna stawka będzie wynosić przy wartości kwoty ulegającej zaprotestowaniu: do 1.000 zł włącznie - 5 zł; powyżej 1.000 zł - 5 zł + 0,5 % od nadwyżki ponad 1.000 zł, nie więcej jednak niż 2.500 zł. 

Przewidziano też maksymalne stawki opłaty notarialnej za sporządzenie protokołu zebrania wspólnoty mieszkaniowej (300 zł) oraz za sporządzenie protokołu zawierającego oświadczenie towarzystwa funduszy inwestycyjnych o zmianie statutu funduszu inwestycyjnego (1.000 zł). 

Które maksymalne stawki taksy notarialnej mają wzrosnąć?

Rozporządzenie przewiduje również podwyższenie w niewielkim zakresie wysokości maksymalnej taksy notarialnej określonej w wysokości stałej za sporządzenie aktów notarialnych, wymagających stosunkowo dużego nakładu pracy notariusza, dokumentujących:

• testament zawierający zapis, polecenie lub pozbawienie uprawnionego prawa do zachowku - 150 zł;

• zwolnienie nieruchomości od obciążeń lub zrzeczenia się prawa, jeżeli wartości przedmiotu nie da się określić - 60 zł;

• zrzeczenie się własności nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego -
  80 zł;

• pełnomocnictwo - do dokonania jednej czynności 30 zł, natomiast przy czynnościach zawierających umocowanie do dokonania więcej niż jednej czynności - 100 zł;

• oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku - 50 zł. 

Podstawa prawna:

• Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 26 września 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej (treść);

• Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej (Dz. U. Nr 148, poz. 1564 oraz z 2005 r. Nr 11, poz. 83);

• Ustawa z dnia 14 lutego 1991 r. - Prawo o notariacie (Dz. U. 2002 r., Nr 42, poz. 369, ze zm.);

• Ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. 2000 r., Nr 80, poz. 903, ze zm.)

A.J.
Zespół e-prawnik.pl