Legalny pobyt cudzoziemców na terenie Polski. (stan prawny do 30.06.2001)

Jaką osobę prawo polskie uważa za cudzoziemca?

Cudzoziemcem jest każda osoba, która nie posiada obywatelstwa polskiego. Prawo polskie wyznacza dla obcokrajowców szczególne warunki, które muszą spełnić, aby legalnie wjechać do Polski, przebywać w naszym kraju oraz go opuścić.

Zasadą jest, że cudzoziemiec wjeżdżając do Polski i przebywając w naszym kraju legalnie, musi posiadać ważny paszport oraz wizę. Dodatkowo powinien mieć odpowiednią do planowanego czasu pobytu w naszym kraju, ilość środków materialnych na pokrycie kosztów pobytu lub okazać zaproszenie od obywatela polskiego, który zobowiązał się do pokrycia kosztów pobytu cudzoziemca.

Dokumenty uprawniające do przebywania na terytorium Polski różnią się w zależności od czasu trwania i charakteru pobytu (np. sama wiza nie wystarcza, gdy chcemy przebywać w Polsce dłużej niż rok, albo gdy zamierzamy podjąć pracę w Polsce - musimy uzyskać specjalny rodzaj wizy).

1. Wiza - uprawnia do wjazdu i pobytu w Polsce przez czas, który jest w niej określony, ale maksymalnie do 12 miesięcy

2. Karta czasowego pobytu - uprawnia do zamieszkiwania w Polsce na czas do 2 lat, ale można ją przedłużyć nawet do 10 lat. Dla uzyskania karty czasowego pobytu potrzebne jest wykazanie szczególnych okoliczności, dla których pobyt w Polsce musi być przedłużony.

3. Karta stałego pobytu - zezwolenie na osiedlenie się w Polsce, wydawane na czas nieograniczony. Aby ją uzyskać trzeba wykazać jakieś związki z Polską, mieszkać w Polsce przez min. 3 lata i mieć zapewnione mieszkanie i utrzymanie w Polsce.

Jak uzyskać wizę na wjazd do Polski?

Wiza jest dokumentem wydawanym przez polskie władze, w którym określone jest do kiedy cudzoziemiec powinien przyjechać do Polski (czas ważności wizy) i jak długo może w Polsce przebywać. Wiza może też określać cel i miejsce pobytu obcokrajowca w Polsce. Rozróżniamy cztery rodzaje wiz w zależności od tego, jak długo i w jakim celu cudzoziemiec chce przebywać w Polsce.

• Wiza pobytowa - na jej podstawie można przebywać w Polsce przez oznaczony czas.

• Wiza pobytowa z prawem do pracy - dodatkowo uprawnia do pracy w Polsce w czasie pobytu.

• Wiza repatriacyjna - wydawana jest osobom pochodzenia polskiego, pozwala na jednokrotny wjazd osobie, która chce w Polsce zamieszkać na stałe.

• Wiza tranzytowa - pozwala tylko na przejazd przez terytorium Polski do innego kraju, w czasie 2 dni od przekroczenia granicy.

W stosunku do obywateli niektórych państw, z którymi Polska podpisała umowy, nie istnieje obowiązek posiadania wizy na wjazd do Polski ( zobacz: Lista krajów, z którymi Polska zawarła porozumienie o ruchu bezwizowym).

Obywatele tych państw mogą bez przeszkód wjechać do Polski na podstawie samego paszportu i przebywać w naszym kraju przez ściśle określony czas (zależny od umowy pomiędzy państwami, najczęściej jest to okres do 3 miesięcy), jednakże bez prawa do podejmowania zatrudnienia.

Kto wydaje wizy?

Aby uzyskać wizę należy udać się do polskiego konsula lub ambasadora za granicą. W Polsce wizy wydaje i przedłuża ich ważność wojewoda. Mogą oni odmówić wydania cudzoziemcowi wizy, ale tylko w wyraźnie przewidzianych w prawie przypadkach (np. jeśli popełnił w Polsce ciężkie przestępstwo i został skazany, jeśli jest podejrzany o działalność terrorystyczną albo przemyt broni lub narkotyków).

Podczas pobytu w Polsce cudzoziemiec powinien pamiętać o obowiązku zameldowania się w urzędzie gminy w miejscu pobytu. Zazwyczaj ten obowiązek wykonuje właściciel hotelu, w którym zatrzymał się cudzoziemiec.

W przypadkach, gdy cudzoziemiec nie może się czuć bezpiecznie na terenie swojego państwa i obawia się powrotu z powodu grożących prześladowań, można mu przyznać w Polsce status uchodźcy (wraz z zezwoleniem na zamieszkanie na czas oznaczony) lub azyl (zezwolenie na pobyt stały).

Pamiętaj, że:

• Jeśli cudzoziemiec jest obywatelem kilku państw, to w Polsce jest uważany za obywatela tego państwa, którego paszport okazał przy przekraczaniu polskiej granicy.

• Jeśli osoba mieszkająca na stałe zagranicą i będąca obywatelem innego państwa, posiada także obywatelstwo polskie, nie musi starać się o wizę. Prawo polskie zawsze traktuje taką osobę jak obywatela polskiego.

• Koszt wydania wizy przez polskiego konsula zależy od jej rodzaju oraz okresu ważności i składa się z :

• Opłaty za przyjęcie wniosku wizowego (5-10 USD)

• Opłaty za udzielenie wizy (30 - 150 USD)

Podstawy prawne :

• Ustawa z dnia 25 czerwca 1997 r. o cudzoziemcach. (Dz. U. 98/1/1)
  Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 23 grudnia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad, trybu postępowania oraz wzorów dokumentów w sprawach cudzoziemców. ( Dz. U. 97/114/739)

• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 30 grudnia 1997 r. w sprawie opłat pobieranych w kraju od cudzoziemców za wydanie dokumentów (Dz. U. 98/1/2)

• Rozporządzenie Ministra Spraw Zagranicznych z dnia 13 stycznia 1995 r. w sprawie zasad pobierania opłat konsularnych oraz ich wysokości (Dz. U. 95/17/83)

Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.