Pełnomocnik z urzędu w sprawach cywilnych

W procesie cywilnym możemy żądać ustanowienia dla nas profesjonalnego pełnomocnika z urzędu, w osobie radcy prawnego lub adwokata. Co istotne z uwagi na stopień skomplikowania procedury oraz różnych instytucji prawa cywilnego, w wielu przypadkach udział profesjonalisty w sprawie jest wręcz wskazany, aby w pełni zabezpieczyć interes Stron. Należy pamiętać, że w procesie cywilnym Strona co do zasady powinna udowodnić fakt z którego wywodzi skutki prawne, zatem bardzo ważne jest powołanie odpowiednich dowodów.

Komu przysługuje pełnomocnik z urzędu?

Ustanowienia pełnomocnika z urzędu możemy domagać się na podstawie art. 117 kodeksu postępowania cywilnego. Przede wszystkim może uzyskać go strona zwolniona od kosztów sądowych w całości lub w części. Jednakże nie jest to obecnie warunek konieczny, ponieważ również osoba fizyczna nie zwolniona od kosztów sądowych, może domagać się ustanowienia radcy prawnego lub adwokata z urzędu, jeżeli złoży oświadczenie, z którego wynika, że nie jest w stanie ponieść kosztów wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika bez uszczerbku utrzymana koniecznego dla siebie i rodziny. Ponadto osoba prawna lub inna jednostka organizacyjna, której ustawa przyznaje zdolność sądową - także nie zwolniona w żadnym zakresie od kosztów sądowych - może domagać się ustanowienia pełnomocnika z urzędu jeżeli wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie kosztów wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego.

Jaki ubiegać się o przyznanie pełnomocnika?

O wyznaczenie pełnomocnika z urzędu możemy starać się zarówno przed założeniem sprawy, jak również w jej trakcie. W tym celu należy złożyć wniosek na piśmie lub ustnie do protokołu, w sądzie w którym sprawa ma być wytoczona lub już się toczy. Co ważne osoba fizyczna, która nie ma miejsca zamieszkania w siedzibie sądu właściwego do rozpatrzenia wniosku, może go złożyć w sądzie właściwym ze względu na miejsce swego zamieszkania. Wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu możemy zgłosić razem z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych. Wniosek ten nie podlega opłacie.

Jakie dowody i okoliczności należy powołać we wniosku?

Do wniosku w formie pisemnej należy dołączyć oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania. Wzór wskazanego oświadczenia możemy pobrać z witryny internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości. Do wniosku wskazanym jest dołączyć dokumenty potwierdzające naszą sytuację majątkową i rodzinną. W szczególności mogą to być różnego rodzaju zaświadczenia, wypełniony PIT, karty informacyjne ze szpitala, rachunki za media, potwierdzenia wpłat. Wniosek i załączone dokumenty powinny wykazywać, potrzebę udziału pełnomocnika w sprawie oraz niemożność pokrycia jego wynagrodzenia przez Stronę.

Czy możemy mieć wpływ na wybór konkretnego pełnomocnika z urzędu?

Strona składająca wniosek o przyznanie pełnomocnika z urzędu może wskazać z imienia i nazwiska konkretnego radcę prawnego lub adwokata. W takie sytuacji Sąd decyduje wyłącznie o ustanowieniu radcy prawnego lub adwokata. Natomiast konkretną osobę wskazuje dopiero właściwa rada okręgowej izby radców prawnych lub okręgowa rada adwokacka. Do wyznaczenia konieczne jest także porozumienie ze wskazanym radcą prawnym lub adwokatem.

Michał Pichór

Radca prawny

Radca prawny, prawnik biznesu. Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego. Swoją pracę magisterską napisał w Instytucie Prawa Własności Intelektualnej UJ. Ukończył aplikację radcowską prowadzoną przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Krakowie. Specjalista w zakresie obsługi prawnej przedsiębiorców, ze szczególnym uwzględnieniem windykacji należności oraz prawa umów.