Poprawne rozliczenie wypłat z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych

Z uwagi na ich socjalny charakter od środków wypłacanych z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych przysługuje szereg zwolnień przedmiotowych od podatku dochodowego od osób fizycznych oraz ze składek na ubezpieczenia społeczne. Poprawne rozliczenie wypłat z ZFŚS wymaga uwzględnienia rodzaju udzielanej pomocy z uwagi na rozbieżności w tym aspekcie w zakresie kwoty wolnej od podatku dochodowego.

Świadczenia rzeczowe oraz pieniężne

Podstawowe zwolnienie w obecnym stanie prawnym dotyczy zarówno świadczeń rzeczowych jak i pieniężnych. Podział ten nie może zostać uznany za zupełny – poza jego zakresem pozostają takie świadczenia w naturze, które nie są świadczeniami rzeczowymi, czyli nie mają charakteru materialnego. Bez wątpienia za świadczenia rzeczowe nie mogą zostać uznane, wprost wyłączone przez ustawodawcę z tego zakresu, bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi (np. bilety pozwalające skorzystać z usług kulturalnych i rekreacyjnych, wstępu do kina, siłowni etc.). Kwestia ta, w dużym stopniu teoretyczna, ma zasadnicze znaczenie praktyczne: od niebędących świadczeniami rzeczowymi świadczeń w naturze zwolnienie nie przysługuje. Zwolnienie obejmuje środki rzeczowe i pieniężne do wysokości 380 zł. Jeśli pomoc w danym roku podatkowym przekracza tę sumę, to należy odprowadzić podatek dla kwot powyżej wymienionej wartości. Zapłata powinna pochodzi ze środków ZFŚS.

Zapomogi

Istotną część pomocy z ZFŚS stanowią zapomogi udzielane osobom uprawnionym w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci. Wsparcie tego rodzaju korzysta ze zwolnienia do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280 zł. Również do kwoty 2.280 zł w roku podatkowym wynosi zwolnienie świadczeń z ZFŚS otrzymywane przez byłych pracowników – emerytów lub rencistów.

Powyższe ograniczenia nie dotyczą środków wypłaconych z ZFŚS w związku z pobytem dzieci osób uprawnionych do tych świadczeń w żłobkach lub klubach dziecięcych. Zwolnienie przysługuje w pełnej wysokości, ale z uwagi na charakter żłobków i klubów dziecięcych obejmuje tylko opiekę nad dziećmi do 3 roku życia.

W całkowitej wysokości zwolnienie obejmuje także dopłaty do wypoczynku dzieci i młodzieży do lat 18 zorganizowanego przez podmioty prowadzące działalność w tym zakresie, w formie wczasów, kolonii, obozów i zimowisk, w tym również połączonego z nauką, pobytu na leczeniu sanatoryjnym, w placówkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych i leczniczo-opiekuńczych, oraz przejazdów związanych z tym wypoczynkiem i pobytem na leczeniu. Szeroka interpretacja tego przepisu powoduje, że zwolnienie nie dotyczy właściwie tylko wypoczynku zorganizowanego we własnym zakresie.

Świadczenie z ZFŚS a składki na ubezpieczenia społeczne

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe podstawy wymiaru składek nie stanowią świadczenia finansowane ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. W związku z tym od świadczeń wypłacanych z ZFŚS nie należy opłacać składek na ubezpieczenia społeczne.

Należy wyraźnie zaznaczyć, że wskazane zwolnienia dotyczą tylko tych środków, które zostały wypłacone z uwzględnieniem kryteriów socjalnych. Cel istnienia ZFŚS stanowi finansowanie działalności socjalnej na rzecz osób uprawnionych, a wysokość pomocy zależy od ich sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej.

Konrad Kacprzak