Prawo ochronne na znak towarowy jako przedmiot wkładu niepieniężnego do spółki kapitałowej

Wierzyciele spółki mogą także zaspokoić swoje wierzytelności, ponieważ prawo ochronne na znak towarowy wchodzi do masy upadłościowej lub likwidacyjnej. Przesłanki zdolności aportowej posiada też licencja na używanie znaku towarowego

Wniesienie wkładu niepieniężnego oznacza przeniesienie lub ustanowienie na rzecz spółki przez wspólnika prawa podmiotowego stanowiącego przedmiot wkładu. Wspólnicy umożliwiają spółce dostęp do przedmiotu wkładu. Wniesienie wkładu utożsamiane jest z pokryciem udziałów, które są obejmowane przez wspólnika.

Wniesienie wkładu niepieniężnego do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oznacza wg A. Szumańskiego przeniesienie na spółkę przez wspólnika wszelkich praw do przedmiotu wkładu oraz umożliwienie jej dostępu do danego przedmiotu2. Kodeks spółek handlowych nie porusza kwestii sposobu wniesienia aportu do spółek kapitałowych. Dlatego w kwestiach nieuregulowanych stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego i przepisy ustaw szczególnych. Przepisy ustawy Prawo własności przemysłowej mają zastosowanie w przypadku wniesienia do spółki wkładu niepieniężnego w postaci prawa ochronnego na znak towarowy.

Należy zauważyć, że wniesienie aportu jest czynnością odpłatną. Taki pogląd przedstawił Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 22 lutego 1991 roku (III CRN 503/90), w którym stwierdza, że: "Wniesienie wkładu niepieniężnego jest sui generis przeniesieniem odpłatnym, przez pokrycie udziału wkładem niepieniężnym rozumie się zawarcie z osobami wnoszącymi takie wkłady, umów określających przedmiot wkładu i ilość pokrytych nim udziałów".

Przeniesienie prawa ochronnego na znak towarowy następuje poprzez zmianę podmiotu uprawnionego z prawa do znaku towarowego. Umowa, która dokonuje tego przeniesienia prowadzi do transformacji podmiotowej, sprawiając, iż w miejsce uprawnionego wstępuje nowy podmiot. Najczęściej można spotkać się z cesją całkowitą, która powoduje przejście wszystkich praw wyłącznych dotyczących znaku towarowego na jego przyszłego nabywcę. Możliwa jest też cesja częściowa, oznaczająca przeniesienie praw ochronnych na znak towarowy tylko dla niektórych towarów3.

Prawo ochronne na znak towarowy można wnieść w sposób translatywny lub konstytutywny. Przeniesienie translatywne polega na wniesieniu do spółki prawa już istniejącego, a konstytutywne na ustanowieniu prawa na rzecz spółki. Pierwszy sposób oznacza przeniesienie prawa w pełnym zakresie oraz jego wyzbycie na rzecz spółki4.

Przy przeniesieniu translatywnym pojawia się zagadnienie dotyczące zależności znaku towarowego od przedsiębiorstwa5, a mianowicie o to, czy wspomniane prawo ochronne może stanowić przedmiot cesji bez jednoczesnego przeniesienia z nim przedsiębiorstwa. Odpowiedź znajdziemy w nowelizacji ustawy z 23 stycznia 2004 r., która uchyliła art. 162 ust. 2 ustawy Prawo własności przemysłowej, który brzmiał: "Przeniesienie prawa ochronnego na znak towarowy bez przeniesienia przedsiębiorstwa może nastąpić tylko wtedy, gdy nie zachodzi możliwość wprowadzenia odbiorców w błąd co do pochodzenia towarów, ich jakości lub innych istotnych cech, w szczególności jeżeli zbywcy nie przysługują prawa ochronne na podobne znaki towarowe dla towarów tego samego rodzaju". W ten sposób przyjęto swobodny obrót prawem ochronnym na znak towarowy.

Drugim sposobem wniesienia aportu do spółki jest przyznanie spółce upoważnienia do używania znaku w drodze zawarcia z nią umowy licencyjnej. Licencjobiorca może korzystać z przedmiotu wkładu w takim zakresie jak wcześniej licencjodawca (wspólnik), chyba że postanowili inaczej. Licencja na używanie znaku towarowego powoduje obciążenie prawa wyłącznego oraz to, że rozszerza się krąg podmiotów używających znaku

Należy także zauważyć, iż zdarzają się przypadki, że do spółki zostanie wniesiony aport pozorny, który nie spełnia przesłanek zdolności aportowej. Jego wniesienie spowoduje, że wysokość kapitału zakładowego po stronie pasywów nie będzie zgodna z zapisem po stronie aktywów. Aportem pozornym jest prawo ochronne na znak towarowy, które nie istnieje w momencie wnoszenia do spółki. Za taki wkład ponosi odpowiedzialność wspólnik oraz zarząd.

¹ A. Kidyba, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz, Warszawa 2009, s. 120.
² A. Szumański, Wkłady niepieniężne do spółek kapitałowych, Warszawa 1997, s. 225.
³ U. Promińska, Ustawa o znakach towarowych. Komentarz, Warszawa 1998, s. 67.
⁴ R. Golat, Prawa na dobrach niematerialnych jako przedmiot aportu w spółkach kapitałowych, "Prawo Spółek" 2002, z. 4, s. 13.
⁵ U. Promińska (w:) Prawo własności przemysłowej, red. U. Promińska, Warszawa 2005, s. 256.