Zasady uzupełnienia wynagrodzenia pracownika w przypadku siły wyższej

Zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych

Zgodnie z art. 148¹ § 1 Kodeksu pracy (k.p.), pracownikowi przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy, w wymiarze 2 dni albo 16 godzin, z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność pracownika. W czasie tego zwolnienia od pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia w wysokości połowy wynagrodzenia.

Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku pracownikowi, który korzystał ze zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych na podstawie art. 148¹ § 1 k.p., należy przyjąć stałe miesięczne wynagrodzenie pracownika wynikające z umowy.

Jeśli natomiast:

• zamiast stałego wynagrodzenia wynikającego z umowy o pracę,
• poza stałym wynagrodzeniem wynikającym z umowy o pracę

- pracownikowi przysługują zmienne składniki wynagrodzenia, to należy je przyjąć po uzupełnieniu (według zasady opisanej w art. 37 ust. 2 ustawy zasiłkowej).

Oznacza to, iż wynagrodzenie miesięczne zmienne, które pracownik osiągnąłby, gdyby przepracował cały miesiąc, ustala się poprzez podzielenie wynagrodzenia osiągniętego za przepracowane dni robocze przez liczbę dni, w których zostało ono osiągnięte i pomnożenie przez liczbę dni, które pracownik był obowiązany przepracować w danym miesiącu – jeśli przepracował choćby jeden dzień.

Przykład:

Pracownik zatrudniony jest  w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem 8 000 zł. Pracownik stał się niezdolny do pracy w październiku. W sierpniu, czyli jednym z miesięcy przyjmowanych do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku, pracownik ten korzystał z dwudniowego zwolnienia tytułem działania siły wyższej (zachowując prawo do 50% wynagrodzenia).

Ustalając podstawę wymiaru zasiłku w miesiącu październiku, wynagrodzenie pracownika za miesiąc sierpień należy przyjąć w stałej miesięcznej wysokości wynikającej z umowy o pracę, po pomniejszeniu o 13,71 % tego wynagrodzenia (8 000 – 13,71% =  6 903,2 zł.).

Przykład:

Pracownik zatrudniony jest  w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem zmiennych/ godzinowym. Pracownik stał się niezdolny do pracy w październiku. W sierpniu, czyli jednym z miesięcy przyjmowanych do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku, pracownik ten korzystał z dwudniowego zwolnienia tytułem działania siły wyższej (zachowując prawo do 50% wynagrodzenia). W miesiącu tym pracownik faktycznie przepracował 20 dni i osiągnął wynagrodzenie w wysokości 8 900 zł.

Ustalając podstawę wymiaru zasiłku w miesiącu październiku, wynagrodzenie pracownika za miesiąc sierpień należy uzupełnić w następujący sposób:

• 8 900 zł : 20 =  445 zł - wynagrodzenie za przepracowanie pełnego dnia
• 445 zł x 22 = 9 790 zł - uzupełnione wynagrodzenie za miesiąc sierpień.
• 9 790 zł – 2 x (445 – 50%) = 9 345 zł - uzupełnione wynagrodzenie za miesiąc sierpień po odjęciu  50% za 2 dni zwolnienia z pracy tytułem działania siły wyższej.

Zwolninie na kilka godzin

Natomiast, aby móc uzupełnić wynagrodzenie zmienne pracownika korzystającego ze zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych na podstawie art. 148¹ §1 k.p. przez kilka godzin dziennie, to należy każdorazowo ustalić stawkę godzinową pracownika. Jest ona wyliczana poprzez podzielenie sumy zmiennych składników wynagrodzenia wypłaconych w miesiącu/kwartalnie, w którym wystąpiła nieobecność w pracy, przez liczbę godzin faktycznie przepracowanych w tym miesiącu/kwartale przez pracownika.

Ustaloną w ten sposób stawkę godzinową należy pomnożyć przez liczbę godzin, w których pracownik korzystał z działania siły wyższej i następnie przez 50% (w związku ze zwolnieniem od pracy wynikającym z działania siły wyższej otrzymał on bowiem wynagrodzenie wynoszące 50%). Obliczoną w ten sposób wartość należy dodać do zmiennego wynagrodzenia pracownika osiągniętego w danym miesiącu/kwartale.

Przykład:

Pracownik zatrudniony jest  w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem zmiennym. Pracownik stał się niezdolny do pracy w październiku. W sierpniu, tj. jednym z miesięcy przyjmowanych do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku, pracownik osiągnął wynagrodzenie w kwocie 7 830 zł i  korzystał z 2 godzin zwolnienia tytułem działania siły wyższej (zachowując prawo do 50% wynagrodzenia), przepracował zatem 174 z 176 wymaganych godzin.

Ustalając podstawę wymiaru zasiłku w miesiącu październiku, wynagrodzenie pracownika za miesiąc sierpień należy uzupełnić w następujący sposób:

• 7 830 zł : 174 = 45 zł – stawka godzinowa pracownika
• 45 zł x 2 = 90 zł
• 90 zł x 50% = 45 zł
• 7 830 zł + 45 zł = 7 875 zł – uzupełnione wynagrodzenie za sierpień.

Dni, w których pracownik korzystał ze zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych na podstawie art. 148¹ § 1 k.p. przez kilka godzin, należy uznać za dni przepracowane przez pracownika i w taki sposób płatnik składek winien wykazać je w przedkładanym do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zaświadczeniu.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2780, ze zm.);
• ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465, ze zm.).

Na podst. zus.pl

A.J.
Zespół e-prawnik.pl