Skarga na brak dostępności architektonicznej lub informacyjno-komunikacyjnej

Jeżeli podmiot publiczny (na przykład: urząd, publiczna biblioteka, szkoła, szpital) po złożeniu przez ciebie wniosku o zapewnienie dostępności nadal ci jej nie zapewnił, to możesz złożyć skargę. Jak to zrobić?

Na czym to polega?

W skardze powiadamiasz Prezesa Zarządu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON), że podmiot publiczny nie usunął barier albo nie zareagował na twój wniosek o zapewnienie dostępności i przez to w dalszym ciągu nie możesz samodzielnie załatwić sprawy. 

Podmiot publiczny to na przykład:

• urząd,
• sąd,
• policja,
• szkoła publiczna,
• uczelnia publiczna,
• biblioteka publiczna,
• Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Mogą to być także inne podmioty, które realizują zadania publiczne. Podmiotem publicznym może być np. gminna spółka dostarczająca wodę lub przewożąca pasażerów. 

Oczywiście możliwości jest znacznie więcej. To są tylko przykłady.

Brak dostępności to sytuacja, w której nie możesz załatwić sprawy, bo na przykład nie możesz wjechać wózkiem lub podmiot nie zapewnia tłumacza języka migowego.

Prezes Zarządu PFRON sprawdzi, czy i w jaki sposób podmiot publiczny zajął się twoim wnioskiem. Jeśli masz rację, to każe podmiotowi zapewnić ci dostępność.

Kto może złożyć skargę?

Osoba ze szczególnymi potrzebami, której wniosek o zapewnienie dostępności nie został załatwiony pozytywnie przez podmiot publiczny.

Jesteś osobą ze szczególnymi potrzebami, jeśli z powodu wieku, choroby albo cech fizycznych musisz coś dodatkowo zrobić, czymś się posłużyć lub poprosić kogoś o pomoc, żeby załatwić swoją sprawę. 

Osoba ze szczególnymi potrzebami to na przykład:

• osoba na wózku inwalidzkim, 
• osoba poruszająca się o kulach,
• osoba o ograniczonej możliwości poruszania się,
• osoba niewidoma lub słabowidząca,
• osoba głucha lub słabosłysząca,
• osoba głuchoniema,
• osoba z niepełnosprawnościami psychicznymi,
• osoba z niepełnosprawnościami intelektualnymi,
• kobieta w ciąży,
• osoba z małym dzieckiem, w tym z wózkiem dziecięcym,
• osoba, która ma trudności z komunikowaniem się z otoczeniem,
• osoba o nietypowym wzroście,
• osoba z ciężkim lub nieporęcznym bagażem.

Skargę może także złożyć przedstawiciel ustawowy. Przedstawicielem ustawowym jest osoba, która ma prawo – bez twojej obecności, ale w twoim imieniu – załatwiać twoje sprawy, w szczególności w urzędzie. Na przykład: rodzic, opiekun, kurator, mąż, żona.

Możliwości jest więcej. To są tylko przykłady.

Co trzeba przygotować?

Potrzebne będą:

• dane do logowania do profilu zaufanego oraz telefon, na który otrzymasz kod potrzebny do zalogowania się,
• nazwa i adres podmiotu publicznego, na który chcesz złożyć skargę,
• twoje imię i nazwisko,
• twoje dane kontaktowe – na przykład numer telefonu, adres pocztowy, adres poczty elektronicznej (e-mail), aby Prezes Zarządu PFRON mógł się z tobą skontaktować,
• informacja o tym, dlaczego potrzebujesz skorzystać z usług podmiotu publicznego,
• informacja o tym, dlaczego jest ci trudno to zrobić.

Jeśli chcesz, możesz zaproponować sposób, w jaki podmiot publiczny mógłby być dla ciebie dostępny.

Jeżeli nie chcesz podać więcej informacji niż te, które były we wniosku, wystarczy, że jego kopię dołączysz do skargi i wskażesz dane kontaktowe. 

Jeśli chcesz otrzymać potwierdzenie przyjęcia skargi, przygotuj adres e-mail – podasz go potem w skardze.

Jeżeli jesteś przedstawicielem ustawowym, przygotuj również dokumenty, które to potwierdzają. Może to być na przykład skan lub zdjęcie takiego dokumentu, jak postanowienie sądu, akt urodzenia lub akt zawarcia związku małżeńskiego.

Co należy zrobić?

Skargę można złożyć:

• przez Internet. Jeśli chcesz złożyć skargę przez Internet – potrzebujesz profilu zaufanego lub certyfikatu kwalifikowanego. Pozwalają one potwierdzić twoją tożsamość.
• w urzędzie;
• listownie.

Przez Internet:

1. na stronie ePUAP, kliknij przycisk „Załatw sprawę”;
2. system przeniesie cię na stronę profilu zaufanego. Zaloguj się na swoje konto.
3. wypełnij formularz zgodnie z zawartymi w nim wskazówkami. Podaj w nim przygotowane wcześniej informacje.
4. sprawdź, czy dane są poprawne, a następnie podpisz wniosek. Możesz to zrobić podpisem zaufanym lub kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
5. wyślij formularz. Otrzymasz urzędowe poświadczenie przedłożenia (UPP).

Kiedy złozyć skargę?

Na złożenie skargi masz 30 dni. Liczy się je od dnia, w którym podmiot publiczny miał zapewnić ci dostępność. Jeśli wskazał on inny dzień, bo nie zdążył zlikwidować barier wcześniej, masz 30 dni od dnia wskazanego przez podmiot publiczny.

Gdzie złozyć skargę?

Do Prezesa Zarządu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). Sprawdź, gdzie znajdują się biuro PFRON i oddziały PFRON.

Załatwienie tej sprawy jest bezpłatne.

Ile trzeba czekać?

Twoja skarga powinna zostać załatwiona jak najszybciej. Jeśli jednak będzie to bardziej skomplikowane, na decyzję poczekasz maksymalnie miesiąc. Gdyby zbadanie sprawy było szczególnie trudne, nie dłużej niż dwa miesiące. Te terminy liczone są od dnia, w którym zostanie doręczona skarga.

Co zyskasz?

Jeśli podmiot powinien zapewnić ci dostępność, Prezes Zarządu PFRON wyda decyzję, w której wskaże co, a także do kiedy ma zrobić podmiot publiczny.

Jeżeli jednak okaże się, że to podmiot publiczny miał rację, Prezes Zarządu PFRON potwierdzi to w swojej decyzji.

Co, jeśli dalej brakuje dostępności?

W razie niezadowolenia z decyzji Prezesa Zarządu PFRON możesz złożyć na nią skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Podmiot publiczny, który nie wykona decyzji i nie zapewni ci dostępności, może zostać ukarany grzywną. Nie musisz nic robić, ponieważ zadba o to Prezes Zarządu PFRON.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (Dz.U. z 2020 r. poz. 1062).

A.J.
Zespół e-prawnik.pl