Uchylenie układu w postępowaniu układowym - stan prawny aktualny do dnia 30 września 2003 r.

Prawo układowe przewiduje (przypomnijmy, że zaledwie do 1 października 2003 r.) możliwość uchylenia układu zawartego już w postępowaniu układowym. Wydaje się to w pełni uzasadnione, gdyż nie można przecież przewidzieć sytuacji życiowych.

Jakie okoliczności uzasadniają uchylenie układu po jego zawarciu?

Uzasadnieniem dla uchylenia układu są z woli ustawodawcy jest sytuacja, w której po zawarciu układu dłużnik został prawomocnie skazany za przestępstwo, polegające na tym, że przed układem w celu pokrzywdzenia wierzyciela ukrywał przedmioty majątkowe albo zaciągnął pozorne zobowiązania lub zawarł inne pozorne umowy, że udzielił lub obiecał udzielić wierzycielowi korzyści majątkowej za działanie na szkodę innych wierzycieli w czasie postępowania układowego, albo że prowadził księgowość w sposób niezgodny z prawdą, uszkadzał, ukrywał, przerabiał lub podrabiał księgi lub dokumenty.

Czy uchylenie układu następuje z urzędu?

Nie. Aby doszło do uchylenia układu zawartego w postępowaniu układowym konieczne jest, by wniosek w tej sprawie złożyli wierzyciele mający łącznie przynajmniej czwartą część ogólnej sumy wierzytelności, które uprawniały do uczestniczenia w zgromadzeniu, po przeprowadzeniu rozprawy. Jednak wniosek o uchylenie układu będzie odrzucony, jeżeli został zgłoszony po upływie dwóch lat od daty prawomocnego zatwierdzenia układu.

W wyżej opisanej sytuacji, gdy zostaną spełnione powyższe wymagania, sąd ma obowiązek uchylić układ.

Czy zostały przewidziane przez ustawodawcę także fakultatywne powody uchylenia układu?

Tak. Powodem takim jest niewykonywanie przez dłużnika wynikających z układu zobowiązań. Wtedy, sąd na wniosek wierzyciela lub kuratora, po przeprowadzeniu rozprawy, może uchylić układ. Na postanowienie, oddalające wniosek, nie ma środka odwoławczego.

Kto powinien być obecny na rozprawie przeprowadzanej przez sąd w celu uchylenia układu?

Obowiązkowo na w/w rozprawę wezwani być powinni:

• dłużnik
• i wierzyciele, zgłaszający wniosek,
• jak również kurator, gdy jest uprawniony do zgłoszenia wniosku.
• jeżeli układ dotyczy przedsiębiorstwa państwowego, wezwać należy również organ założycielski tego przedsiębiorstwa oraz organ reprezentujący Skarb Państwa.

Do rozprawy dopuszczeni będą także inni wierzyciele, którzy stawią się bez wezwania.

Czy uchylenie układu ma wpływ na stosunki z wierzycielami?

Może zaistnieć sytuacja, w której dłużnik udzielił niektórym wierzycielom korzyści większych, niż przewidziane w układzie. Wtedy każdy wierzyciel w ciągu dwóch lat od daty prawomocnego zatwierdzenia układu może w drodze powództwa żądać solidarnie od dłużnika i wierzyciela, który osiągnął niedozwoloną korzyść, uiszczenia sumy, o jaką w układzie zmniejszona została wierzytelność żądającego. Należy bowiem pamiętać, iż umowa między dłużnikiem a wierzycielem o większe korzyści, niż to przewiduje układ, jest nieważna.

Jakie skutki wywołuje uchylenie układu?

W przypadku, gdy dochodzi do uchylenia układu, sumy, które zostały wypłacone na jego podstawie nie będą zwrócone, lecz będą zarachowane na poczet wierzytelności, a zabezpieczenia, dane na pewność wykonania układu, pozostają w mocy, chyba że z warunków zabezpieczenia co innego wynika.

Pamiętaj, że:

• Powody uchylenia układu opisane w poradzie są jedynymi możliwymi, które mogą stać się przyczyną uchylenia układu,
• Uchylenie układu następuje w formie postanowienia wydanego po przeprowadzeniu rozprawy. Od postanowienia tego przysługuje zażalenie, nie jest natomiast przewidziana kasacja. Nie przysługuje również zażalenie na postanowienie sądu oddalające wniosek,
• W wyniku uchylenia układu dłużnik traci wszelkie przywileje, jakie zawierał układ,
• Postanowienie o uchyleniu układu jest doręczane wierzycielom.
• Stan prawny aktualny do dnia 30 września 2003 r. w związku z utratą mocy obowiązującej rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 2003 r. Prawo upadłościowe (Dz.U. 1991 r. Nr 118, poz. 512 ze zm.).

Podstawa prawna:

• Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. Prawo o postępowaniu układowem (Dz. U. 1934 r., Nr 93, poz. 836 ze zmianami).

Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.