Urlop szkoleniowy, a studia podyplomowe.
Pracownicy podnosząc swoje kwalifikacje zawodowe w postaci kursów, szkoleń czy też przedmiotowych studiów podyplomowych, wychodzą z założenia, że przysługuje im ustawowo prawo do urlop szkoleniowy na ten cel. Kierując do pracodawcy wniosek o jego udzielenie, z zaskoczeniem uzyskują informację, że nie zostaje pozytywnie rozpoznany.
Co do zasady, zgodnie z kodeksem pracy, prawo do urlopu szkoleniowego przyznane zostało pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe, jeśli proces kształcenia kończy się przystąpieniem do egzaminu: eksternistycznego, maturalnego, dyplomowego oraz potwierdzającego kwalifikacje zawodowe. Wyjątek dotyczy pracownika uczęszczającego na studia kończące się przygotowaniem pracy dyplomowej, któremu urlop przysługuje również na przygotowanie tej pracy w ostatnim roku studiów. Zatem w przypadku, gdy podnoszenie kwalifikacji zawodowych nie wiąże się z przystąpieniem pracownika do jednego z wymienionych egzaminów to urlop szkoleniowy pracownikowi nie przysługuje.
W dniu 1 października 2011 r., weszło w życie nowe rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z 1 września 2011 r. w sprawie tytułów zawodowych nadawanych absolwentom studiów, warunków wydawania oraz niezbędnych elementów dyplomów ukończenia studiów i świadectw ukończenia studiów podyplomowych oraz wzoru suplementu do dyplomu (Dz.U. Nr 196, poz. 1167). Paragraf 6 w/w aktu prawnego wśród warunków ukończenia studiów podyplomowych wymienia obecnie ,,pracę końcową" lub ,,egzamin końcowy". Powyższe sformowania zastąpiły użyte w poprzednio obowiązującym w tym zakresie rozporządzeniu pojęcia ,,praca dyplomowa" i ,egzamin dyplomowy". W związku z tą zmianą, aktualnie nie ma już żadnych wątpliwości i niejasności, jakie występowały do tego momentu, że pracodawca nie ma obowiązku udzielić urlopu szkoleniowego pracownikowi - słuchaczowi studiów podyplomowych.
Co więcej, w ocenie MPiPS podnoszenie przez pracownika wiedzy ogólnej nie zobowiązuje pracodawcy do udzielania mu jakichkolwiek świadczeń, gdyż nie mieści się w pojęciu podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Oznacza to, że pracodawca w takim przypadku może jedynie dobrowolnie przyznać pracownikowi jakieś świadczenia, (stanowisko MPiPS – Nowe zasady podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pracowników, dostępne na: www.mpips.gov.pl).
Obowiązujące obecnie przepisy prawa pracy nie stoją jednak na przeszkodzie, żeby pracownikowi, który podjął studia podyplomowe po 1 października 2011 r., pracodawca dobrowolnie przyznał urlop szkoleniowy zgodnie np. z art. 1033 kodeksu pracy, jako świadczenie dodatkowe. Katalog świadczeń dodatkowych, z racji tego, że jest katalogiem otwartym, umożliwia przyznanie bardzo różnych świadczeń, poczynając od tych wymienionych w przepisie, jak opłata za kształcenie, koszty przejazdu, zakwaterowania czy podręczników, a kończąc na płatnym urlopie szkoleniowy, w zakresie, w jakim wykracza poza wymiar określony w art. 1031 kodeksu pracy, albo w sytuacji, w której urlop taki pracownikowi nie przysługuje. Co jednak istotne i o czym nie można zapominać, to przyznanie takich fakultatywnych świadczeń zależy wyłącznie od woli pracodawcy i od uzgodnień między zainteresowanymi stronami.
W praktyce można zaobserwować dwie sytuacje, gdzie albo pracodawca kieruje sam pracownika na studia podyplomowe, albo, kiedy takie studia wynikają wyłącznie z jednostronnej decyzji pracownika. Wówczas, jeśli to pracodawca kieruje samodzielnie pracownika na studia podyplomowe (czy też jakiekolwiek inne formy podnoszenia kwalifikacji zawodowych) to, co do zasady przyznaje mu świadczenie dodatkowe w postaci płatnego urlopu szkoleniowego, tym bardziej, kiedy podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracownika tyczy się obszaru wiedzy koniecznego i uzasadnionego z punktu widzenia działalności pracodawcy. Natomiast, kiedy pracownik podejmuje studia podyplomowe na własną rękę, a wiedza z nich zdobyta nie jest w obszarze zainteresowania pracodawcy, wówczas najczęściej udzielany jest pracownikowi na ten cel urlop bezpłatny.
W związku z powyższym, zanim pracownik podejmie kształcenie podyplomowe, winien skonsultować uprzednio swoją decyzję z pracodawcą, tak, aby mieć świadomość, czego może oczekiwać od pracodawcy w zakresie ewentualnego urlopu szkoleniowego, gdyż, co do zasady nie ma on roszczenia o jego udzielenie.
Anna Jasielska-Papierkowska
Radca prawny
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?