Ustalanie miejsca zamieszkania w przypadku obywateli państw trzecich dla celów zabezpieczenia społecznego

Ustalenie miejsca zamieszkania jest szczególnie istotne w przypadku obywateli państw trzecich. Do takich osób ZUS stosuje art. 1 rozporządzenia nr 1231/2010.

Dla kogo zaświadczenie A1?

Aby obywatel państwa trzeciego mógł otrzymać zaświadczenie A1, musi legalnie zamieszkiwać w państwie członkowskim i przemieszczać się pomiędzy państwami członkowskimi. Jeśli taka osoba nie zamieszkuje legalnie w państwie członkowskim, to nie jest objęta unijnymi przepisami o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. W konsekwencji nie otrzyma zaświadczenia A1.

Obywatel państwa trzeciego, który chce otrzymać zaświadczenie A1, musi wypełnić formularz US-54 ,,Informacja o legalności zamieszkania obywatela państwa trzeciego”. Formularz ten należy dołączyć do wniosku o A1.

Zaświadczenie A1 ZUS wyda, jeśli zainteresowany spełni warunek legalnego zamieszkania oraz odpowiednie warunki określone w regulacjach unijnych, w szczególności w przepisach rozporządzenia 883/2004 i rozporządzenia 987/2009.

Zasady obowiązujące od 2 maja 2018 r.

Aby ZUS uznał, że osoba spełniła warunek legalnego zamieszkania, musi:

• zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE,
• zezwolenie na pobyt stały,
• zezwolenie na pobyt czasowy oraz pracę,
• wiza Schengen lub wiza krajowa wydana w celu:
  • wykonywania pracy w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy, na podstawie wpisanego do ewidencji oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi - art. 60 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz.U. z 2018 r. poz. 2094, z późn.zm.),
  • wykonywania pracy, o której mowa w art. 88 ust. 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, w okresie nieprzekraczającym
  • 9 miesięcy w roku kalendarzowym – art. 60 ust. 1 pkt 5a ustawy o cudzoziemcach,
  • wykonywania pracy innej niż określona w art. 60 ust. 1 pkt 5 i 5a ustawy o cudzoziemcach – art. 60 ust. 1 pkt 6 tej ustawy.

Warunki wymienione w pkt 1 i 2 muszą być spełnione łącznie. Są to jedyne bezwzględnie obowiązujące kryteria brane pod uwagę przy ocenie, czy jest spełnione kryterium legalnego zamieszkania.

Powyższe zasady obowiązują od 2 maja 2018 r. Na tych zasadach zostaną rozpatrzone pierwszorazowe wnioski, bez względu na to, jakiego okresu dotyczą oraz wnioski, które wpłynęły przed tą datą, pod warunkiem, że do tej daty nie zostały wydane zaświadczenie A1 bądź decyzja o odmowie jego wydania.

Zasada obowiązująca od 6 marca 2019 r.

Od 6 marca 2019 r. lista dokumentów pobytowych została poszerzona o wizę oznaczoną symbolem D18 (wydaną w celu korzystania z uprawnień wynikających z posiadania Karty Polaka – art. 60 ust. 1 pkt 20 ustawy o cudzoziemcach). Dotyczy to wyłącznie osób posiadających Kartę Polaka.

W przypadku obywatela państwa trzeciego, który nie posiada jednego z dokumentów pobytowych wymienionych w pkt 1, ale posiada wizę D18, do formularza US-54 należy dołączyć łącznie 3 dokumenty:

• wizę D18,
• Kartę Polaka,
• certyfikat rezydencji podatkowej (CFR-1).

Powyższe zasady obowiązują od 6 marca 2019 r. Na tych zasadach zostaną rozpatrzone pierwszorazowe wnioski, bez względu na to, jakiego okresu dotyczą oraz wnioski, które wpłynęły przed tą datą, pod warunkiem, że do tej daty nie zostały wydane zaświadczenie A1 bądź decyzja o odmowie jego wydania.

Formularz US-54

W formularzu należy obligatoryjnie wypełnić sekcje:

1. Adres w państwie pochodzenia,
2. Adres w państwie pobytu,
3. Dokument, który uprawnia Cię do pobytu w Polsce,
4. Obowiązek podatkowy,
5. Dane o pobycie w Polsce,
6. Charakter i specyfika wykonywanej pracy najemnej lub racy na własny rachunek.

Pamiętaj o obowiązkowym wypełnieniu sekcji 1.– 6. Niewypełnienie tych sekcji spowoduje konieczność wystąpienia przez naszą placówkę o uzupełnienie Informacji, co może przedłużyć rozpatrzenie wniosku.

Do formularza należy dołączyć kopię wymaganego dokumentu uprawniającego do pobytu w Polsce oraz „Zaświadczenie o miejscu zamieszkania lub siedzibie dla celów podatkowych (certyfikat rezydencji)” wydane przez organ podatkowy. W przypadku, o którym mowa w pkt. II dołącz też Kartę Polaka.

Pozostałe sekcje:

• Działalność niezarobkowa,
• Inne okoliczności

 -mają charakter informacyjny.

Wskazane wyżej zasady wynikają ze stanowiska Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Podstawa prawna:

Na podst. zus.pl

A.J.
Zespół e-prawnik.pl