Wielka Brytania poza UE od 1 stycznia - wyjazdy i przyjazdy

28.12.2020

Od 1 stycznia 2021 roku zmienią się zasady przekraczania granicy przez obywateli Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii, Irlandii Północnej oraz obywateli brytyjskich terytoriów zamorskich. Jako obywatele państwa trzeciego będą podlegać standardowi odprawy szczegółowej. Zmienią się także zasady wjazdu do Wielkiej Brytanii.

Co powinni wiedzieć podróżni?

Od 1 stycznia 2021 r. podróżnych przyjeżdżających z Wielkiej Brytanii do Polski będą obowiązywały takie same przepisy jak podróżnych z krajów trzecich, czyli nie będących członkami Unii Europejskiej (UE). Oznaczać to będzie zmianę limitów dotyczących wartości i ilości towarów przywożonych w bagażu osobistym oraz nowe zasady przewozu zwierząt.

Zmiany nie dotyczą podróżnych z Irlandii Północnej, ponieważ w tym zakresie będzie ona traktowana jak państwo członkowskie UE.

Zwolnione z należności celno-podatkowych są towary znajdujące się w bagażu osobistym podróżnych, przyjeżdżających do Polski z państw trzecich:

w transporcie lotniczym i morskim – do równowartości 430 euro,
w transporcie innym niż lotniczy lub morski (drogowym lub kolejowym) – do równowartości 300 euro.

Do powyższych wartości nie wlicza się:

bagażu osobistego, importowanego czasowo lub importowanego po jego czasowym wywozie;
produktów leczniczych niezbędnych dla potrzeb podróżnego;
w przypadku pojazdów silnikowych - wartości paliwa znajdującego się w standardowym zbiorniku oraz paliwa znajdującego się w przenośnym kanistrze, którego ilość nie przekracza 10 litrów (paliwa te również stanowią bagaż podróżnego);
tytoniu i wyrobów tytoniowych oraz napojów alkoholowych przywożonych przez podróżnego, który ukończył 17 lat.

Limity zwolnień dla wyrobów akcyzowych

Z należności celno-podatkowych zwolnione są:

Tytoń i wyroby tytoniowe, jeżeli są przywożone w transporcie lotniczym lub morskim, w ilości:

papierosy – 200 sztuk lub
cygaretki (cygara o masie nie większej niż 3g/sztukę) – 100 sztuk, lub
cygara – 50 sztuk, lub
tytoń do palenia – 250 gramów.

Tytoń i wyroby tytoniowe, jeżeli są przywożone w transporcie drogowym lub kolejowym, w ilości:

papierosy – 40 sztuk lub
cygaretki (cygara o masie nie większej niż 3g/sztukę) – 20 sztuk, lub
cygara – 10 sztuk, lub
tytoń do palenia – 50 gramów.

Zwolnienie w ramach tych norm można stosować do dowolnego połączenia wyrobów tytoniowych, pod warunkiem, że suma wartości procentowych wykorzystywanych z poszczególnych zwolnień nie przekracza 100%.

Alkohol i napoje alkoholowe:

alkohol etylowy o mocy objętościowej alkoholu powyżej 22% (np. wódka)
– 1 litr albo
alkohol etylowy i napoje fermentowane, wina musujące i wyroby pośrednie o mocy objętościowej alkoholu nieprzekraczającej 22% (np. likiery) – łącznie 2 litry, i
wina niemusujące – łącznie 4 litry, i
piwo – 16 litrów.

Zwolnienie w ramach tych norm można stosować do dowolnego połączenia różnych rodzajów alkoholu i napojów alkoholowych, wymienionych w pkt a) i b), pod warunkiem, że suma wartości procentowych wykorzystywanych z poszczególnych zwolnień nie przekracza 100 %.

Płyn do papierosów elektronicznych

50 mililitrów – w przypadku podróżnych w transporcie lotniczym lub morskim,
10 mililitrów – w przypadku podróżnych w transporcie innym niż lotniczy lub morski.

Wyroby nowatorskie

0,04 kilograma - w przypadku podróżnych w transporcie lotniczym lub morskim,
0,008 kilograma - w przypadku podróżnych w transporcie innym niż lotniczy lub morski.

Zwolnienie w ramach tych norm można stosować do dowolnego połączenia płynu do papierosów elektronicznych wymienionych w pkt a) i wyrobów nowatorskich wymienionych w pkt a), pod warunkiem, że suma wartości procentowych wykorzystywanych z poszczególnych zwolnień nie przekracza 100 %.

Zwolnienie w ramach tych norm można stosować do dowolnego połączenia płynu do papierosów elektronicznych wymienionych w pkt b) i wyrobów nowatorskich wymienionych w pkt b), pod warunkiem, że suma wartości procentowych wykorzystywanych z poszczególnych zwolnień nie przekracza 100 %.

Przemieszczanie zwierząt towarzyszących

Osoby podróżujące ze zwierzętami powinny zwrócić uwagę na przepisy dotyczące przemieszczania zwierząt towarzyszących z Wielkiej Brytanii do UE, które zaczną obowiązywać po zakończeniu okresu przejściowego (od 1 stycznia 2021 r.).

W przypadku niehandlowego przemieszczania konieczne będzie:

prawidłowe oznakowanie zwierzęcia,
ważne szczepienie przeciw wściekliźnie,
świadectwo zdrowia przy każdorazowym wjeździe do UE (paszport wydany w Wielkiej Brytanii nie będzie dłużej dokumentem umożliwiającym wjazd na teren UE).

Ponadto zwierzęta domowe wwożone do UE będą musiały zostać przedstawione do kontroli w wyznaczonym punkcie wjazdu podróżnych.

W przypadku przemieszczania zwierząt towarzyszących przywożonych z UE do Wielkiej Brytanii, wymagane jest aby:

były prawidłowo oznakowane,
posiadały ważne szczepienie przeciwko wściekliźnie,
posiadały paszport UE.

Produkty pochodzenia zwierzęcego w bagażu podróżnym

Z Wielkiej Brytanii do UE, nie będzie można wwozić mięsa, mleka ani produktów je zawierających. Wielka Brytania traktowana będzie jak państwo trzecie w odniesieniu do procedur przywozu żywności w bagażu podróżnych.

Rośliny i produkty roślinne

Prawo unijne zabrania wprowadzania z Wielkiej Brytanii na obszar UE, niektórych roślin, produktów roślinnych i innych przedmiotów, ze względu na związane z nimi zagrożenie fitosanitarne. Zgodnie z unijnymi przepisami dotyczącymi zdrowia roślin, osoby podróżujące do UE nie mogą wprowadzać z Wielkiej Brytanii żadnych roślin ani materiałów roślinnych, chyba że towarzyszy im oficjalne zaświadczenie wydane przez organ ds. zdrowia roślin w ich kraju pochodzenia. Jedynym wyjątkiem od tej reguły są banany, kokosy, daktyle, ananasy i duriany, ponieważ te owoce nie stanowią zagrożenia.

Zabytki i dobra kultury

Osoby wywożące z Polski dzieła sztuki mają obowiązek uzyskania pozwolenia ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, dla zabytków spełniających odpowiednie kryterium kategorii, wieku i wartości.

Od 28 grudnia 2020r. zabrania się wprowadzania do UE określonych dóbr kultury, jeśli zostały one nielegalnie wyprowadzone z terytorium państwa, w którym powstały lub zostały odkryte.

CITES –okazy gatunków zagrożonych wyginięciem

Przywóz do UE jak i wywóz z niej okazów gatunków zagrożonych wyginięciem może odbywać się jedynie na podstawie odpowiedniej dokumentacji CITES, która musi być przedstawiona do granicznej kontroli przeprowadzanej przez organ celny. Okazem CITES są zarówno żywe zwierzęta i rośliny jak i wyroby z nich wykonane czy pochodne zawarte np. w kosmetykach. Nielegalny przywóz przez granicę UE okazów CITES, na terenie Polski jest przestępstwem, za które grozi kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.

Więcej informacji o zasadach przemieszczania zwierząt domowych, roślin i produktów roślinnych, produktów pochodzenia zwierzęcego, okazów CITES oraz dóbr kultury znajduje się w dokumencie Komisji Europejskiej pt. Zawiadomienie w sprawie podróżowania między UE i Zjednoczonym Królestwem po zakończeniu okresu przejściowego plik PDF 903 KB).

Wywóz towarów w bagażu osobistym w ramach procedury TAX FREE, zakupionych na terytorium Unii Europejskiej

Od 1 stycznia 2021 r. podróżni, którzy dokonali zakupu towarów na terytorium UE w ramach procedury TAX FREE i posiadają stałe miejsce zamieszkania na terytorium Wielkiej Brytanii będą traktowani jak obywatele państw trzecich. Tym samym będzie im przysługiwało prawo do otrzymania zwrotu podatku zapłaconego przy nabyciu towarów na terytorium UE, które w stanie nienaruszonym zostaną wywiezione przez nich poza terytorium UE w bagażu osobistym podróżnego.

Warunkiem ubiegania się o zwrot podatku zapłaconego przy nabyciu towarów na terytorium UE będzie posiadanie przez podróżnego potwierdzenia wywozu towarów w formie określonej przepisami państwa członkowskiego, z terytorium którego nastąpił faktyczny wywóz towarów.

Podróżni posiadający stałe miejsce zamieszkania na terytorium Irlandii Północnej, która na mocy zapisów Protokołu w sprawie Irlandii i Irlandii Północnej będzie traktowana jako państwo członkowskie UE, nie będą mogli korzystać z procedury TAX FREE.

Wielka Brytania poza UE od 1 stycznia

Obywatele Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz obywatele brytyjskich terytoriów zamorskich z dniem 1 stycznia 2021 r. podczas kontroli na granicy zewnętrznej UE/SCH ( m.in. podróży z/do GB) będą musieli spełniać warunki określone w Kodeksie Granicznym Schengen (Dz.Urz. UE L 77 z 23.3.2016 z późn.zm.), czyli m.in.:

posiadać ważny paszport, wydany w okresie ostatnich 10 lat i ważny jeszcze przez przynajmniej trzy miesiące po planowanej dacie wyjazdu z terytorium państw członkowskich;
uzasadnić cel i warunki planowanego pobytu oraz posiadać wystarczające środki utrzymania, zarówno na czas trwania planowanego pobytu, jak i na powrót do państwa pochodzenia;
nie być osobami, wobec których dokonano wpisu do celów odmowy wjazdu w SIS;
nie mogą widnieć w bazach danych jako osoby, stanowiące zagrożenie dla porządku publicznego, bezpieczeństwa wewnętrznego, zdrowia publicznego lub stosunków międzynarodowych żadnego z państw członkowskich;

Uwaga! Niespełnienie któregokolwiek z warunków wjazdu może skutkować odmową wjazdu, zgodnie z procedurami przewidzianymi w regulacjach prawa Unii Europejskiej w odniesieniu do obywateli państw trzecich.

Obywatele Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz obywatele brytyjskich terytoriów zamorskich od 1 stycznia będą zobligowani do korzystania na przejściach granicznych z pasów oznaczonych „All passports”, a na lotniskach nie będą mogli korzystać z tzw. bramek ABC do automatycznej kontroli granicznej.

Przekroczenie granicy, o ile będzie to podróż w ramach pobytu krótkoterminowego, będzie każdorazowo potwierdzane przez funkcjonariusza Straży Granicznej stemplem kontroli granicznej w paszporcie.

Brexit – pobyt obywateli Wielkiej Brytanii po okresie przejściowym

Od początku 2021 r. obywatele Wielkiej Brytanii oraz członkowie ich rodzin mieszkający w Polsce będą mogli składać wnioski o wydanie nowych dokumentów pobytowych. Będą one potwierdzały korzystanie z uprawnień beneficjenta Umowy Wystąpienia przy przekraczaniu granic i podczas pobytu w Polsce.

Zakończenie okresu przejściowego

Po zakończeniu okresu przejściowego, od 1 stycznia 2021 r. obywatele Wielkiej Brytanii i członkowie ich rodzin będą posiadać prawo pobytu w Polsce co do zasady na dotychczasowych warunkach, jeśli:

korzystali z prawa pobytu w Polsce zgodnie z prawem UE przed zakończeniem okresu przejściowego (dotyczy to także obywateli Zjednoczonego Królestwa, którzy wjechali do Polski po dacie Brexitu, a przed upływem okresu przejściowego);
w dalszym ciągu mieszkają w Polsce.

Dla nabycia i zachowania uprawnień beneficjenta Umowy Wystąpienia istotna będzie ciągłość pobytu bezpośrednio przed upływem okresu przejściowego oraz po jego upływie.

Bezwarunkowe pobyty do 3 miesięcy (bez konieczności spełniania warunków dotyczących pobytów przekraczających 3 miesiące) będą także uwzględniane. Obywatele Zjednoczonego Królestwa nie będą musieli przebywać w Polsce w dniu 31 grudnia 2020 r., aby posiadać uprawnienia pobytowe na podstawie Umowy Wystąpienia. Dopuszczalne są nieobecności (przerwy w pobycie), jakie mają zastosowanie do celów nabycia prawa stałego pobytu. Zasada ta będzie miała zastosowanie także do oceny ciągłości pobytu w Polsce po upływie okresu przejściowego.

Pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się za nieprzerwany, w przypadku gdy przerwy w nim nie przekroczyły łącznie 6 miesięcy w roku.

Pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie przerywa opuszczenie tego terytorium na okres dłuższy z powodu:

odbycia obowiązkowej służby wojskowej albo
ważnej sytuacji osobistej, w szczególności ciąży, porodu, choroby, studiów, szkolenia zawodowego, oddelegowania, która wymaga pobytu poza tym terytorium, pod warunkiem że okres ten jest nie dłuższy niż 12 kolejnych miesięcy.

Pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przerywa wykonanie decyzji o wydaleniu obywatela UE lub członka rodziny niebędącego obywatelem UE.

W zakresie wydawania dokumentów pobytowych beneficjentom Umowy Wystąpienia stosowany będzie system deklaratoryjny. Nie będzie obowiązku uzyskania nowego statusu oraz dokumentu pobytowego, jako warunku legalnego pobytu w Polsce. Osoby kwalifikujące się do prawa pobytu na tej podstawie będą natomiast uprawnione do otrzymania (zgodnie z warunkami określonymi w dyrektywie 2004/38/WE) dokumentu pobytu zawierającego oświadczenie, że został wydany zgodnie z Umową Wystąpienia.

Biorąc pod uwagę praktyczne względy, zaleca się, aby wszyscy beneficjenci Umowy Wystąpienia uzyskali nowe dokumenty pobytowe. Ich posiadanie ułatwi korzystanie z uprawnień beneficjenta przy przekraczaniu granic i podczas pobytu na terytorium Polski.

Nowe dokumenty pobytowe

Dokumenty pobytowe (zaświadczenia o zarejestrowaniu pobytu obywatela UE, dokumenty potwierdzające prawo stałego pobytu, karty pobytu członka rodziny obywatela UE oraz karty stałego pobytu członka rodziny obywatela UE) wydane obywatelom Zjednoczonego Królestwa i członkom ich rodzin do końca okresu przejściowego zachowają ważność przez okres, na jaki zostały wydane, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2021 r.

Zezwolenia na pobyt stały (poprzednio zezwolenia na osiedlenie się) udzielone obywatelom Zjednoczonego Królestwa na podstawie ustawy o cudzoziemcach również zachowują ważność (bezterminowo).

Od 1 stycznia 2021 r. beneficjenci Umowy Wystąpienia będą mogli składać w urzędach wojewódzkich (właściwych ze względu na miejsce pobytu) wnioski o wydanie nowego dokumentu pobytowego (wydawane zgodnie z rozporządzeniem 1030/2002 z dnia 13 czerwca 2002 r. ustanawiającym jednolity wzór dokumentów pobytowych dla obywateli państw trzecich, zmienionym rozporządzeniem 2017/1954). Dokumenty będą zawierały adnotację odnoszącą do Umowy Wystąpienia: „Art. 50 TUE, Art. 18 ust. 4 Umowy Wystąpienia”.

Postępowania w sprawach prawa pobytu lub prawa stałego pobytu obywateli Wielkiej Brytanii i członków ich rodzin, wszczęte i nie zakończone przed zakończeniem okresu przejściowego będą kontynuowane po zakończeniu tego okresu. W wyniku tych postępowań będą także wydawane nowe dokumenty dla beneficjentów Umowy Wystąpienia. Konieczne będzie natomiast złożenie odcisków palców w celu wydania tych dokumentów.

Dokumenty pobytowe, którymi będą mogli posługiwać się beneficjenci Umowy Wystąpienia po upływie okresu przejściowego, uprawniające do podróżowania po obszarze Schengen bez wizy:

I. wydane przed zakończeniem okresu przejściowego (dokumenty te zachowają ważność przez okres na jaki zostały wydane, nie dłużej jednak niż do 31 grudnia 2021 r.):

dokument potwierdzający prawo stałego pobytu;
karta pobytu członka rodziny obywatela UE;
karta stałego pobytu członka rodziny obywatela UE.

II. wydane po zakończeniu okresu przejściowego:

zaświadczenie o złożeniu wniosku w sprawie wydania dokumentu pobytowego dla beneficjenta Umowy Wystąpienia, z terminem ważności 1 roku;
zaświadczenie o zarejestrowaniu pobytu (dla obywatela Wielkiej Brytanii w przypadku posiadania prawa pobytu, co nie będzie dotyczyć zaświadczenia o zarejestrowaniu pobytu pracownika przygranicznego);
dokument potwierdzający prawo stałego pobytu (dla obywatela Wielkiej Brytanii w przypadku posiadania prawa stałego pobytu);
karta pobytu (dla członka rodziny nie będącego obywatelem Wielkiej Brytanii w przypadku posiadania prawa pobytu);
karta stałego pobytu (dla członka rodziny nie będącego obywatelem Wielkiej Brytanii w przypadku posiadania prawa stałego pobytu).

Składanie wniosków

Wniosek dotyczący wydania dokumentu pobytowego (w tym wniosek o zarejestrowanie pobytu) należało będzie złożyć osobiście, w urzędzie wojewódzkim właściwym ze względu na miejsce pobytu.

Obowiązywać będą dedykowane dla beneficjentów Umowy Wystąpienia formularze dotyczące danej procedury:

wniosek o wydanie nowego dokumentu pobytowego, zawierającego adnotację odnoszącą się do Umowy Wystąpienia (tzw. „wymiana” posiadanego dokumentu) czyli wniosek o: wydanie nowego zaświadczenia o zarejestrowaniu pobytu, wydanie nowego dokumentu potwierdzającego prawo stałego pobytu, wydanie nowej karty pobytu (dla członka rodziny nie będącego obywatelem Wielkiej Brytanii) oraz wydanie nowej karty stałego pobytu (dla członka rodziny nie będącego obywatelem Wielkiej Brytanii) – jeżeli wydano im dokument pobytowy przewidziany dla obywateli UE lub członków rodziny obywateli UE do końca okresu przejściowego. Wniosek ten należy złożyć po 1 stycznia 2021 r., najpóźniej do 31 grudnia 2021 r.;
wniosek o: zarejestrowanie pobytu (i wydanie zaświadczenia o zarejestrowaniu pobytu), wydanie dokumentu potwierdzającego prawo stałego pobytu, wydanie karty pobytu (dla członka rodziny nie będącego obywatelem Wielkiej Brytanii) oraz wydanie karty stałego pobytu (dla członka rodziny nie będącego obywatelem Wielkiej Brytanii) – jeżeli nie uzyskali dokumentu pobytowego przewidzianego dla obywateli UE lub członków rodziny obywateli UE do końca okresu przejściowego lub nie złożyli wniosku w tej sprawie do końca okresu przejściowego. Wniosek ten należy złożyć niezwłocznie po 1 stycznia 2021 r.

Uzyskanie tych dokumentów pobytowych będzie wolne od opłat.

Przy składaniu wniosku będzie wymagana obecność małoletniego obywatela Zjednoczonego Królestwa lub członka jego rodziny, który do dnia złożenia wniosku ukończy 6. rok życia. Pobierane będą także odciski linii papilarnych.

W szczególnie uzasadnionych przypadkach, w tym ze względu na stan zdrowia obywatela Zjednoczonego Królestwa lub członka jego rodziny, będzie można odstąpić od wymogu osobistego stawiennictwa.

W toku postępowań dotyczących uzyskania dokumentów pobytowych dla beneficjentów Umowy Wystąpienia począwszy od 1 stycznia 2021 r. wydawane będzie zaświadczenie o złożeniu wniosku z terminem ważności 1 roku oraz możliwością wydania kolejnego takiego zaświadczenia. Zaświadczenia będą wydawane dla wniosków złożonych do 31 grudnia 2021 r.

Należy także pamiętać, że analogicznie do zasad obowiązujących obywateli UE oraz członków ich rodzin:

obywatel Zjednoczonego Królestwa, który nie zarejestrował pobytu lub nie złożył wniosku w tej sprawie do końca okresu przejściowego powinien złożyć wniosek nie później niż w następnym dniu po upływie 3 miesięcy od dnia wjazdu na terytorium Polski;
członek rodziny nie będący obywatelem Zjednoczonego Królestwa, który nie uzyskał karty pobytu członka rodziny obywatela UE lub nie złożył wniosku w tej sprawie do końca okresu przejściowego również powinien złożyć wniosek nie później niż w następnym dniu po upływie 3 miesięcy od dnia wjazdu na terytorium Polski;
członek rodziny nie będący obywatelem Zjednoczonego Królestwa, który nabył prawo stałego pobytu, ale nie uzyskał karty stałego pobytu członka rodziny obywatela UE lub nie złożył wniosku w tej sprawie do końca okresu przejściowego obowiązany jest złożyć wniosek o wydanie karty stałego pobytu.

Konsekwencją braku realizacji tych obowiązków może być nałożenie kary grzywny.

Kto posiada prawo pobytu?

Prawo pobytu lub prawo stałego pobytu beneficjentów Umowy Wystąpienia na terytorium Polski będzie wynikać bezpośrednio z Umowy Wystąpienia, jak również zostanie uregulowane w polskim ustawodawstwie.

Dokumenty pobytowe wydane przed zakończeniem okresu przejściowego będą mogły stanowić istotny dowód bycia beneficjentem Umowy Wystąpienia, czyli posiadania prawa pobytu lub prawa stałego pobytu na terytorium Polski przed upływem okresu przejściowego. Zaświadczenie o zarejestrowaniu pobytu obywatela Unii Europejskiej nie ma natomiast charakteru konstytutywnego, a bardziej uprawdopodobniający posiadanie prawa pobytu na terytorium Polski. W związku z tym obywatel Zjednoczonego Królestwa, który nie nabył jeszcze prawa stałego pobytu, w celu zabezpieczenia swoich praw powinien upewnić się, iż bezpośrednio przed zakończeniem okresu przejściowego będzie posiadać prawo pobytu na terytorium Polski na zasadach dotyczących obywateli Unii Europejskiej.

Obywatelowi Zjednoczonego Królestwa przysługuje prawo pobytu przez okres dłuższy niż 3 miesiące, w przypadku gdy spełnia jeden z następujących warunków (zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin):

jest pracownikiem (z wyłączeniem pracowników delegowanych) lub osobą pracującą na własny rachunek na terytorium Polski;
posiada wystarczające środki finansowe do utrzymania siebie i członków rodziny na terytorium Polski, tak aby nie stanowić obciążenia dla pomocy społecznej oraz posiada odpowiednie ubezpieczenie zdrowotne (jest objęty powszechnym ubezpieczeniem zdrowotnym lub jest osobą uprawnioną do świadczeń opieki zdrowotnej na podstawie przepisów o koordynacji w rozumieniu art. 5 pkt 23 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2018 r. poz. 1510, z późn. zm.) albo posiada prywatne ubezpieczenie zdrowotne, pokrywające wszelkie wydatki, które mogą wyniknąć podczas pobytu na terytorium Polski w związku z potrzebą pomocy medycznej lub leczeniem szpitalnym, w którym ubezpieczyciel zobowiązuje się do pokrycia kosztów udzielonych ubezpieczonemu świadczeń zdrowotnych bezpośrednio na rzecz podmiotu udzielającego takich świadczeń, na podstawie wystawionego przez ten podmiot rachunku);
studiuje lub odbywa szkolenie zawodowe w Polsce oraz: posiada wystarczające środki finansowe do utrzymania siebie i członków rodziny na terytorium Polski, tak aby nie stanowić obciążenia dla pomocy społecznej oraz posiada odpowiednie ubezpieczenie zdrowotne (jak wyżej);
jest małżonkiem obywatela polskiego.

W sytuacji braku uzyskania dokumentu pobytowego przed upływem okresu przejściowego wykazanie, że dana osoba jest beneficjentem Umowy Wystąpienia będzie mogło nastąpić za pomocą wszelkich innych dopuszczalnych dowodów potwierdzających posiadanie prawa pobytu lub prawa stałego pobytu na terytorium Polski przed upływem okresu przejściowego.

Bezwarunkowe pobyty do 3 miesięcy (bez konieczności spełniania warunków dotyczących pobytów przekraczających 3 miesiące) będą także uwzględniane.

Zasady pobytu na terytorium Polski obywateli Zjednoczonego Królestwa oraz członków ich rodzin będących beneficjentami Umowy Wystąpienia, będą analogiczne do tych mających zastosowanie do obywateli UE i członków ich rodzin, z uwzględnieniem pewnych modyfikacji wynikających z Umowy Wystąpienia. Prawo stałego pobytu będzie przysługiwać, co do zasady, po upływie 5 lat nieprzerwanego pobytu. Okresy legalnego pobytu lub pracy przypadające na czas przed zakończeniem okresu przejściowego i po nim, będą wliczane do wymaganego okresu uprawniającego do nabycia prawa stałego pobytu.

Pracownicy przygraniczni

Obywatel Zjednoczonego Królestwa będący pracownikiem przygranicznym, o którym mowa w art. 9 lit. b Umowy Wystąpienia, który przed dniem 31 grudnia 2020 r. wykonywał pracę lub prowadził inną działalność zarobkową we własnym imieniu i na własny rachunek na terytorium Polski i nie podlegał obowiązkowi rejestracji pobytu, a po tym dniu nadal wykonuje pracę lub prowadzi taką działalność na tym terytorium i jednocześnie na nim nie zamieszkuje, jest obowiązany zarejestrować swój pobyt w terminie do dnia 31 grudnia 2021 r.

W wyniku rejestracji pobytu jako pracownik przygraniczny obywatel Zjednoczonego Królestwa uzyska zaświadczenie o zarejestrowaniu pobytu, zawierające adnotację potwierdzającą posiadanie uprawnień pracownika przygranicznego na podstawie Umowy Wystąpienia („Art. 50 TUE – pracownik przygraniczny”). Dokument będzie miał charakter deklaratoryjny i będzie wolny od opłat. Uprawnienia pracownika przygranicznego do kontynuowania wykonywania pracy lub działalności zarobkowej we własnym imieniu i na własny rachunek na terytorium Polski w charakterze pracownika przygranicznego będą wynikać bezpośrednio z Umowy Wystąpienia.

Wnioski o zarejestrowanie pobytu jako pracownik przygraniczny będzie można składać od 1 stycznia 2021 r.

Brak zarejestrowania pobytu we wskazanym terminie może skutkować nałożeniem kary grzywny.

Dla nabycia oraz zachowania uprawnień pracownika przygranicznego na podstawie Umowy wystąpienia istotne będzie zachowanie ciągłości wykonywania pracy lub prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski bezpośrednio przed upływem okresu przejściowego, jak i po jego upływie. Możliwe będzie także zachowanie statusu pracownika, zgodnie z art. 7 ust. 3 lit. a), b), c) i d) dyrektywy 2004/38/WE.

Zaświadczenie o zarejestrowaniu pobytu brytyjskiego pracownika przygranicznego nie będzie mieć charakteru dokumentu pobytowego. Będzie natomiast potwierdzało uprawnienie do kontynuacji pracy lub działalności zarobkowej w Polsce, tj. w państwie miejsca pracy, w charakterze pracownika przygranicznego nie zamieszkującego w Polsce (także dla innego pracodawcy lub do rozpoczęcia działalności na własny rachunek). Będzie uprawniało do bezwizowego wjazdu na terytorium Polski na podstawie Umowy wystąpienia, ale już nie do podróżowania po obszarze Schengen bez wizy.

Pracownicy delegowani

Obywatele Zjednoczonego Królestwa wykonujący na terytorium Polski do dnia 31 grudnia 2020 r. pracę jako pracownicy delegowani w ramach swobody świadczenia usług wewnątrz Unii na podstawie art. 56 TFUE nie są objęci Umową Wystąpienia. Nie uzyskają oni na podstawie Umowy Wystąpienia żadnych uprawnień do pozostania w państwie przyjmującym po zakończeniu okresu przejściowego.

Na podstawie przepisów polskiego prawa krajowego, które ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2021 r. osoby te będą mogły od tej daty złożyć wniosek o udzielenie specjalnego zezwolenia na pobyt czasowy na podstawie art. 186 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz.U. z 2020 r., poz. 35 z późn. zm.), udzielanego na okres ważności 5 lat, z możliwością uzyskania następnie zezwolenia na pobyt stały na specjalnej podstawie prawnej. Wniosek o udzielenie tego zezwolenia na pobyt czasowy będzie można złożyć nie później niż do dnia 31 grudnia 2021 r. Zastosowanie będzie miał zwykły formularz wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy.

Powyższe zezwolenia pobytowe oraz karty pobytu (pierwsza karta pobytu w przypadku zezwolenia na pobyt stały) będą wolne od opłat.

Począwszy od dnia wejścia w życie tych przepisów do dnia 31 grudnia 2021r. pobyt takich pracowników delegowanych na terytorium Polski będzie uważany za legalny. Będą oni również zwolnieni z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę w czasie tego legalnego pobytu, jak również po udzieleniu specjalnego zezwolenia na pobyt czasowy.

Dalsi członkowie rodzin oraz osoby prowadzące z obywatelami Zjednoczonego Królestwa życie rodzinne w rozumieniu Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (art. 10 ust. 2-4 Umowy wystąpienia)

Osoby objęte zakresem art. 3 ust. 2 lit. a) i b) dyrektywy 2004/38/WE, uzyskują w Polsce zezwolenie na pobyt czasowy, o którym mowa w art. 160 pkt 1 lub 3 ustawy o cudzoziemcach. Zezwolenia udzielone dalszym członkom rodziny lub osobom prowadzącym z obywatelami Zjednoczonego Królestwa życie rodzinne w rozumieniu Europejskiej Konwencji Praw Człowieka na podstawie art. 160 pkt 1 lub 3 ustawy o cudzoziemcach zachowają ważność po upływie okresu przejściowego.

W celu uzyskania karty pobytu zawierającej adnotację odnoszącą się do Umowy wystąpienia będzie można wystąpić z wnioskiem u udzielenie tego zezwolenia na nowej podstawie art. 160 pkt 4, 5 lub 6 ustawy o cudzoziemcach. Również kolejne zezwolenia na pobyt czasowy będą udzielane na podstawie ww. przepisów.

Wnioski będzie można składać począwszy od 1 stycznia 2021 r. na zwykłym formularzu wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy. Zezwolenia na pobyt czasowy udzielane na ww. podstawach prawnych będą wolne od opłat. Opłata za wydanie karty pobytu będzie wynosić 50 zł.

Zasady pobytu obywateli Wielkiej Brytanii, którzy przyjadą do Polski po 1 stycznia 2021 r.

Do obywateli Wielkiej Brytanii oraz członków ich rodzin nie będących beneficjentami Umowy Wystąpienia po upływie okresu przejściowego będą miały zastosowanie ogólne zasady wjazdu i pobytu na terytorium Polski odnoszące się do obywateli państw trzecich.

Przepisy prawa

Szczegółowe zasady dotyczące procedur związanych z prawem pobytu oraz prawem stałego pobytu na terytorium Polski obywateli Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz członków ich rodzin, będących beneficjentami Umowy Wystąpienia, po zakończeniu okresu przejściowego zawiera projekt ustawy o zmianie ustawy o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy 798).

Wjazd i pobyt w Wielkiej Brytanii - zmiany dotyczące z końcem okresu przejściowego związanego z wyjściem Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej w dniu 1 stycznia 2021 r.

Karta EKUZ

Osoby na stałe zamieszkujące Wielką Brytanię przed 31 grudnia 2020 r. będą mogły w dalszym ciągu korzystać z karty EHIC wydanej przez Wielką Brytanię podczas wyjazdów do krajów Unii Europejskiej. Należy pamiętać, aby dotychczasową kartę EHIC wymienić na stronie nhs.gov na nową kartę UK EHIC, gdyż straci ona ważność wraz z końcem 2020 r.

Prawo jazdy i zielona karta pojazdu

Po przeprowadzeniu się do Wielkiej Brytanii można korzystać z polskiego prawa jazdy do 12 miesięcy. Po tym okresie należy dokonać jego wymiany na brytyjskie prawo jazdy.

Nie wiadomo jeszcze, czy Wielka Brytania pozostanie w strefie „zielonej karty” – kwestia ta jest przedmiotem negocjacji. Do czasu ich zakończenia, sugeruje się zabieranie w podróż do Wielkiej Brytanii zielonej karty, którą można uzyskać u swojego ubezpieczyciela.

Dokumenty podróżne

Dokumentem podróży uprawniającym do wjazdu i pobytu na terytorium Wielkiej Brytanii jest ważny paszport lub dowód osobisty. Przed wyjazdem należy się upewnić, czy dokument jest w wystarczająco dobrym stanie technicznym i czy pozwala na stwierdzenie tożsamości (szczególną uwagę należy zwrócić na aktualność zdjęcia). Odnotowuje się sytuacje, w których na granicy zatrzymywane są dowody osobiste zgłoszone wcześniej jako utracone.

Granicę brytyjską będzie można przekraczać na podstawie ważnego dowodu osobistego do 30 września 2021 r. Po tej dacie, przekraczanie granicy możliwe będzie wyłącznie na podstawie ważnego paszportu.

Wizy

Obywatel państwa członkowskiego UE może wjechać na terytorium Wielkiej Brytanii w celach turystycznych bez konieczności posiadania wizy, jeśli pobyt nie przekracza 6 miesięcy. Posiadanie wizy konieczne jest w przypadku pobytów przekraczających 6 miesięcy, a także w przypadku chęci podejmowania studiów lub pracy w Wielkiej Brytanii.

Na brytyjskiej stronie rządowej dostępny jest interaktywny formularz, dzięki któremu można sprawdzić, czy w danym przypadku konieczne jest posiadanie wizy, aby móc wjechać na teren Wielkiej Brytanii.

Przyjazd do Wielkiej Brytanii

Niezależnie od tego, z jakiego kraju przybywa się do Anglii, obowiązkowe jest wypełnienie Formularza Lokacyjnego, tzw. Public Health Passenger Locator Form. Formularz należy wypełnić na stronie brytyjskiego rządu najwcześniej na 48 godzin przed przybyciem do Anglii.

Od dnia 3 października br. wszyscy przyjeżdzający z Polski do Anglii i Szkocji - z określonymi wyjątkami - podlegają obowiązkowi poddania się 10-dniowej kwarantannie w zadeklarowanym przez siebie miejscu.

Obowiązek kwarantanny obejmuje podróżnych przybywających wszystkimi środkami transportu: drogą lotniczą, drogą morską, pociągiem.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl