Wydatki na pomocników w ramach ulgi rehabilitacyjnej w PIT

Osoby niepełnosprawne bądź podatnicy mający na utrzymaniu osoby niepełnosprawne, których dochód (tzn. dochód osób będących na utrzymaniu) nie przekracza 9.120 zł, mogą w pewnych wypadkach od dochodu do opodatkowania odliczyć wydatki na opłacenie przewodników osób niepełnosprawnych i wydatki na utrzymanie psa asystującego (jest to limitowane odliczenie) oraz wydatki na opłacenie tłumacza języka migowego (to odliczenie bez limitu).

Osoba niepełnosprawna pozostająca na utrzymaniu podatnika to osoba niepełnosprawna, której roczne dochody nie przekraczają kwoty 9.120 zł, będąca dla podatnika: współmałżonkiem, dzieckiem własnym, dzieckiem przysposobionym, dzieckiem obcym przyjętym na wychowanie, pasierbem, rodzicem, rodzicem współmałżonka, rodzeństwem, ojczymem, macochą, zięciem lub synową.

Podstawą odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej może być tylko wydatek, o którym mowa w art. 26 ust. 7a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, oraz dotyczyć osoby niepełnosprawnej (ze stosownym orzeczeniem). Samo posiadanie statusu emeryta czy rencisty jest niewystarczające do dokonania odliczenia. Nie uprawnia do niej też osiągnięcie określonego wieku. W przypadku niektórych odliczeń wymagane jest posiadanie określonego stopnia niepełnosprawności. 

W przypadku każdego z tych tytułów (opłacenie przewodników osób niepełnosprawnych, utrzymanie psa asystującego i opłacenie tłumacza języka migowego), odliczenie od dochodu nie dotyczy wydatków, które zostały:

a)  sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych,

b) zwrócone w jakiejkolwiek formie,

c) odliczone od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

W przypadku gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z ww. funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie.

Odliczeń dokonuje się:

• w trakcie roku podatkowego przy obliczaniu zaliczek na podatek przez podatników osiągających dochody

a) z działalności gospodarczej

b) z najmu, dzierżawy

    -  podlegające opodatkowaniu przy zastosowaniu skali podatkowej,

• po zakończeniu roku podatkowego w zeznaniu podatkowym PIT‑37 lub PIT‑36.

Opłacenie przewodników osób niepełnosprawnych

Odliczeniu od dochodów do opodatkowania (tj. od podstawy opodatkowania) podlegają wydatki na opłacenie przewodników osób niewidomych I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa.

Przez osoby zaliczone do:

1) I grupy inwalidztwa – należy rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:

a)   całkowitą niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji albo
b)   znaczny stopień niepełnosprawności;

2) II grupy inwalidztwa – należy rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:

a)   całkowitą niezdolność do pracy albo
b)   umiarkowany stopień niepełnosprawności. 

Kwota odliczenia nie może przekraczać w roku podatkowym 2.280 zł. Odlicza się kwotę faktycznie poniesionego wydatku do tego limitu.

Nie jest wymagane posiadanie dokumentu stwierdzającego wysokość poniesionych wydatków. Jednak na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej podatnik jest obowiązany przedstawić dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności: wskazać z imienia i nazwiska osoby, które opłacono w związku z pełnieniem przez nie funkcji przewodnika. Organ podatkowy ma prawo sprawdzić poprawność dokonanych odliczeń. Brak ustawowego wymogu dokumentowania wysokości określonych wydatków fakturą, rachunkiem lub innym dokumentem, nie pozbawia urzędu skarbowego prawa do zwrócenia się do osoby, która skorzystała z odliczenia o udowodnienie, że dany wydatek został przez nią faktycznie poniesiony oraz że spełnia pozostałe warunki do zastosowania odliczenia.

Wydatki na utrzymanie psa asystującego 

Odliczeniu od dochodów do opodatkowania podlegają wydatki na utrzymanie, przez osoby niewidome i niedowidzące  zaliczone do I lub II grupy inwalidztwa (zob. wyżej)  oraz osoby z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczone do I grupy inwalidztwa, psa asystującego, o którym mowa w ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. t.j. z 2016 r. poz. 2046).

Kwota odliczenia nie może przekraczać w roku podatkowym 2.280 zł. Odlicza się kwotę faktycznie poniesionego wydatku do wysokości tego limitu.

Nie jest wymagane posiadanie dokumentu stwierdzającego wysokość poniesionych wydatków. Jednakże na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej podatnik jest obowiązany przedstawić dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności okazać certyfikat potwierdzający status psa asystującego. Organ podatkowy ma prawo sprawdzić poprawność dokonanych odliczeń. Brak ustawowego wymogu dokumentowania wysokości określonych wydatków fakturą, rachunkiem lub innym dokumentem, nie pozbawia urzędu skarbowego prawa do zwrócenia się do osoby, która skorzystała z odliczenia o udowodnienie, że dany wydatek został przez nią faktycznie poniesiony oraz że spełnia pozostałe warunki do zastosowania odliczenia.

Opłacenie tłumacza języka migowego 

Odliczeniu od dochodów podlegają wydatki na opłacenie tłumacza języka migowego. Odliczenie to nie jest limitowane. Odlicza się kwotę faktycznie poniesionego wydatku na wskazany cel.

Dokumentem potwierdzającym dokonanie wydatku jest każdy dokument stwierdzający wysokość poniesionego wydatku. Może to być faktura, rachunek, dowód wpłaty na poczcie lub potwierdzenie przelewu bankowego, pod warunkiem że wynika z nich, kto, kiedy, komu, ile i za co zapłacił.

Podstawa prawna: 

• ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 2032, ze zm.; PIT) - art. 26 ust. 1 pkt 6 oraz ust. 7a pkt 7, pkt 8 i pkt 10.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl