Wymiana prawa jazdy

Dlaczego wymiana?

W okresie powojennym w Polsce prawa jazdy wydawane były na podstawie różnych aktów prawnych. Wprowadzały one różnorodne wzory druków prawa jazdy a także różnorodne kategorie. Minister Infrastruktury w dniu 29 kwietnia 2002 r. w drodze Rozporządzenia zarządził wymianę dotychczas używanych dokumentów prawa jazdy na nowe, jednolite. Rozporządzenie ma także na celu ujednolicenie kategorii prawa jazdy.

Ujednolicenie dokumentów prawa jazdy ma także na celu unifikację tych dokumentów przed wejściem naszego kraju do Unii Europejskiej, nowe dokumenty odpowiadają bowiem wymogom istniejącym w Unii.

Kto zobowiązany jest do wymiany prawa jazdy?

Wymianie podlegają wszystkie dokumenty prawa jazdy wydane po dniu 1 stycznia 1971r. a 30 czerwca 1999 r.. Wymianie podlegają także dokumenty prawa jazdy wydane na drukach obowiązujących do dnia 30 czerwca 1999 r.

Wymiana dokumentów prawa jazdy zaplanowana została stopniowo. W pierwszej kolejności wymianie podlegają dokumenty wydane najwcześniej.

Rozporządzenie dzieli posiadaczy prawa jazdy, zobowiązanych do dokonania wymiany, na grupy w zależności od okresu, w którym osoby te uzyskały prawo jazdy. Termin, w którym ma zostać dokonana wymiana prawa jazdy także jest uzależniony od daty jego wydania.

Kto pierwszy?

W pierwszej kolejności do wymiany dokumentu prawa jazdy zobowiązani są ci kierowcy, którzy posiadają prawo jazdy wydane w okresie pomiędzy 1 stycznia 1971r. a 31 grudnia 1983 roku. Osoby te zobowiązane są do wymiany prawa jazdy najpóźniej do dnia 31 marca 2003r.

Ostatnim dniem ważności praw jazdy wydanych w okresie pomiędzy 1 stycznia 1984r. a 30 kwietnia 1993 roku będzie 31 grudnia 2004r. Do tego dnia bowiem, posiadacze wydanych w tym okresie dokumentów prawa jazdy zobowiązani są dokonać ich wymiany.

Natomiast kierowcy, którzy legitymują sie prawem jazdy wydanym pomiędzy 1 maja 1993r. a 30 czerwca 1999 roku zobowiązani sa do wymiany tych dokumentów najpóźniej do dnia 30 czerwca 2006 roku. Do tego samego dnia zobowiązani są dokonać wymiany posiadacze dokumentów prawa jazdy wydanych po dniu 30 czerwca 1999 roku, lecz na drukach obowiązujących przed tą datą.

Wymiana obowiązkowa!

Dokonanie wymiany w określonym terminie jest obowiązkowe. Dokumenty prawa jazdy nie wymienione do ostatniego dnia terminu wymiany (uzależnionego od daty wydania dokumentu prawa jazdy) tracą ważność. Oznacza to, że Policja nie będzie traktować osób legitymujących się takim dokumentem jako uprawnionych do kierowania pojazdem. Może to skutkować ukaraniem kierowcy mandatem oraz odprowadzeniem pojazdu na parking policyjny na koszt kierowcy.

Jak dokonać wymiany?

Wymiany dokumentów prawa jazdy dokonują organu uprawnione do wydawania prawa jazdy, czyli starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania kierowcy. Wymiany dokonuje się na wniosek kierowcy. Do wniosku, złożonego na urzedowym formularzu, który jest dostępny w organie dokonującym wymiany, należy dołączyć:

• wyraźną fotografię o wymiarach 3,5 × 4,5 cm, przedstawiającą osobę bez nakrycia głowy i okularów z ciemnymi szkłami w taki sposób, aby ukazywała głowę w pozycji lewego półprofilu i z widocznym lewym uchem, z zachowaniem równomiernego oświetlenia twarzy,
• kserokopię dokumentu podlegającego wymianie,
• dowód uiszczenia opłaty.

Okres od dnia złożenia wniosku do dnia wydania nowego dokumentu nie może być dłuższy niż 30 dni.

Wymiana dokumentów prawa jazdy podlega opłacie. Opłata za wydanie nowego prawa jazdy wynosi 70 złotych. Do tej kwoty należy dodać opłaty skarbowe (za złożenie wniosku oraz za dołączone załączniki)

Zgodnie z informacjami Ministerstwa Infrastruktury, okres ważności na jaki zostały wydane dotychczasowe dokumenty prawa jazdy jak i zakres wyszczególnionych w nich uprawnień zostają zachowane na nowych dokumentach, o ile są zgodne z danymi zawartymi w posiadanych przez organ wydający aktach ewidencyjnych kierowcy. Oznacza to, że jeżeli np. na dokumencie prawa jazdy stwierdza się, że prawo jazdy wydano bezterminowo, a brak jest w dokumentacji orzeczenia lekarskiego potwierdzającego ten fakt lub orzeczenie zawiera termin kolejnego badania lekarskiego (który upłynął), nowy dokument zostanie wydany na okres wynikający z aktualnego orzeczenia
lekarskiego, które osoba winna dostarczyć na wezwanie urzędu.

Ujednolicenie kategorii

Ponieważ wydawanie dokumentów prawa jazdy odbywało się na podstawie różnych aktów prawnych, ujednoliceniu podlegają także kategorie wymienianych praw jazdy.

W zakresie dokumentów wydanych na podstawie przepisów rozporządzenia Ministrów Transportu Drogowego i Lotniczego oraz Obrony Narodowej z dnia 15 grudnia 1953 r., wymienia się:
1) pozwolenie kategorii I - na prawo jazdy kategorii B, C, D, T, B+E, C+E i D+E,
2) pozwolenie kategorii II - na prawo jazdy kategorii B, C, D, T, B+E i C+E,
3) pozwolenie kategorii III - na prawo jazdy kategorii B, C. T, B+E i C+E,
4) pozwolenie kategorii amatorskiej - na prawo jazdy kategorii B,
5) pozwolenie kategorii motocyklowej - na prawo jazdy kategorii A,
6) pozwolenie kategorii ciągnikowej - na prawo jazdy kategorii T,
7) pozwolenie kategorii trolejbusowej - na prawo jazdy kategorii D z ograniczeniem do kierowania trolejbusami.

W zakresie dokumentów wydanych na podstawie przepisów rozporządzenia Ministrów Komunikacji i Spraw Wewnętrznych z dnia 1 października 1962 r. w sprawie ruchu na drogach publicznych, wymienia się:
1) prawo jazdy kategorii I - na prawo jazdy kategorii B, C, D, T, B+E, C+E i D+E,
2) prawo jazdy kategorii II - na prawo jazdy kategorii B, C, T, B+E i C+E,
3) prawo jazdy kategorii III - na prawo jazdy kategorii B,
4) prawo jazdy kategorii IV - na prawo jazdy kategorii A i B1,
5) prawo jazdy kategorii Va - na prawo jazdy kategorii T z ograniczeniem do kierowania pojazdem wolnobieżnym,
6) prawo jazdy kategorii Vb - na prawo jazdy kategorii A i B,
7) prawo jazdy kategorii ciągnikowej - na prawo jazdy kategorii T.

W zakresie dokumentów wydanych na podstawie przepisów rozporządzenia Ministrów Komunikacji i Spraw Wewnętrznych z dnia 20 lipca 1968 r. w sprawie ruchu na drogach publicznych, dotychczasowe prawa jazdy wymienia się zgodnie z posiadaną kategorią, z tym że:
1) prawo jazdy kategorii A wymienia się na prawo jazdy kategorii A i B1,
2) prawo jazdy kategorii trolejbusowej wymienia się na prawo jazdy kategorii D z ograniczeniem do kierowania trolejbusami,
3) prawo jazdy kategorii M wymienia się na prawo jazdy kategorii T z ograniczeniem do kierowania pojazdem wolnobieżnym.

W zakresie dokumentów wydanych na podstawie przepisów ustawy z dnia 1 lutego 1983 r. - Prawo o ruchu drogowym, dotychczasowe prawa jazdy wymienia się zgodnie z posiadaną kategorią, z tym że:
1) prawo jazdy kategorii trolejbusowej wymienia się na prawo jazdy kategorii D z ograniczeniem do kierowania trolejbusami,
2) prawo jazdy kategorii M wymienia się na prawo jazdy kategorii T z ograniczeniem do kierowania pojazdem wolnobieżnym.

Pamiętaj, że:

• wymiana prawa jazdy jest obowiązkowa,
• wymiana podlega opłacie,
• posługiwanie się prawem jazdy, które utraciło ważność z powodu nie dokonania wymiany w terminie jest bezprawne i nie zezwala na prowadzenie pojazdów

Podstawa prawna:

• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 29 kwietnia 2002 r. (Dz. U. 2002 r., Nr 69, poz. 640).

Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.