Wypożyczenie pracowników pomiędzy pracodawcami – analiza instytucji

„Wypożyczenie” pracowników zostało uregulowane w art. 174¹ Kodeksu pracy. Zgodnie z powołanym przepisem „§ 1. Za zgodą pracownika, wyrażoną na piśmie, pracodawca może udzielić pracownikowi urlopu bezpłatnego w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy przez okres ustalony w zawartym w tej sprawie porozumieniu między pracodawcami. § 2. Okres urlopu bezpłatnego, o którym mowa w § 1, wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze u dotychczasowego pracodawcy”. Uznaje się, że takie wypożyczenie pracowników stanowi rodzaj leasingu pracowników.    

Jak stanowi doktryna m.in. w Komentarzu do prawa pracy pod redakcją prof. A. Sobczyka: konstrukcja urlopu bezpłatnego w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy składa się trzech odrębnych dwustronnych czynności prawnych:

• porozumienia zawartego między pracodawcami,
• indywidulanego porozumienia zawartego pomiędzy pracownikiem i pracodawcą przekazującym oraz
• umowy o pracę zawartej pomiędzy pracownikiem i pracodawcą przyjmującym pracownika.

Natomiast w Komentarzu do prawa pracy pod redakcją prof. Muszalskiego stwierdzono, że „Konstrukcja instytucji określonej w przepisie art. 174¹ opiera się na dwóch odrębnych porozumieniach: pierwsze, zawarte między pracodawcami co do okresu "wypożyczenia" pracownika, drugie, zawarte między macierzystym pracodawcą i pracownikiem co do okresu udzielenia celowego urlopu bezpłatnego.”

Jak wynika z utrwalonego stanowiska doktryny Kodeks pracy nie określa, w jakiej formie powinno być zawarte porozumienie w sprawie czasowego przekazania pracowników między pracodawcami. Dopuszczalna jest forma ustna. Oprócz okresu "oddelegowania" pracownika, porozumienie powinno zawierać także określenie rodzaju pracy i ewentualnie wysokość wynagrodzenia. Na podstawie tak przedstawionych informacji, pracownik może podjąć świadomą decyzję w zakresie wyrażenia zgody na urlop, którą może wyrazić zarówno przed zawarciem wyżej wymienionego porozumienia pracodawców, jak i po jego zawarciu.

Pomimo, iż doktryna dopuszcza zawarcie porozumienia pomiędzy pracodawcami w formie ustnej to jednak zgoda pracownika musi zostać wyrażona w formie pisemnej.

Na skutek dokonania ww czynności prawnych osoby faktycznie zatrudnione u jednego pracodawcy świadczą pracę na rzecz pracodawcy przejmującego, pozostając osobami formalnie zatrudnionymi u pracodawcy przekazującego. Wynagrodzenie za ich pracę jest przy tym wypłacane przez pracodawcę przejmującego.

Uznaje się, że taki wypożyczany pracownik jest w tym samym momencie stroną dwóch różnych stosunków prawnych. Z jednej strony wiąże go umowa o pracę z dotychczasowym pracodawcą (u którego ma urlop bezpłatny), a z drugiej strony nawiązuje współpracę z nowym pracodawcą. Ta druga umowa nie musi mieć warunków nie gorszych niż umowa z dotychczasowym pracodawcą. „W literaturze przedmiotu trafnie zwraca się uwagę, że skoro 174¹ § 1 k.p. określa podmiot przyjmujący pracownika mianem „pracodawcy” to nie znajdzie on zastosowania w przypadku, w którym, podstawę prawną powierzenia pracownikowi pracy stanowi umowa cywilnoprawna” tak w Komentarzu do prawa pracy pod redakcją A. Sobczyka z 2015 roku. 

Na zakończenie należy dodać, iż powierzenie przez pracodawcę przekazującego wykonywania zadań na rzecz pracodawcy przejmującego na podstawie dyspozycji art. 174¹ Kodeksu pracy nie stanowi przejścia zakładu pracy na innego pracodawcę, które to przejście zostało uregulowane w art. 23 ¹ § 1 Kodeksu pracy „W razie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę staje się on z mocy prawa stroną w dotychczasowych stosunkach pracy, z zastrzeżeniem przepisów § 5.”

Angelika Tomeczko

Radca prawny