Zasady finansowania składek emerytalnych i rentowych

Zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych, składki emerytalne i rentowe wyrażone są w formie stopy procentowej. Stopa procentowa jest jednakowa dla wszystkich ubezpieczonych, jednakże zasady finansowania tych składek są odmienne w stosunku do różnych grup ubezpieczonych.

Kto finansuje składki?

Zasady finansowania składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe są zróżnicowane z uwagi na ubezpieczonego. Składki ubezpieczeniowe emerytalne i rentowe za:

• pracowników,
• osób wykonujących pracę nakładczą,
• członków spółdzielni,
• zleceniobiorców,
• posłów i senatorów,
• stypendystów sportowych,
• pobierających stypendium słuchaczy Krajowej Szkoły Administracji Publicznej,
• osób wykonujących odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
• osób współpracujących ze zleceniobiorcami,
• funkcjonariuszy Służby Celnej,
• poborowych odbywających służbę zastępczą.

finansowane są z własnych środków, w równych częściach przez ubezpieczonych i płatników składek.

Odmienne zasady finansowania składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe dotyczą m.in.:

• osób prowadzących pozarolnicza działalność gospodarczą,
• osób, którzy podlegają ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu dobrowolnie,
• osób, które po ustaniu obowiązkowego tytułu do ubezpieczenia emerytalnego i rentowego kontynuują ubezpieczenie dobrowolnie.

Osoby wskazane powyżej finansują składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe w całości z własnych środków.

Również w całości z własnych środków osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą finansowane są składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe osób współpracujących z osobą prowadzącą działalność gospodarczą.

W odniesieniu do innych grup ubezpieczonych, finansowanie składek emerytalnych i rentowych przedstawia się następująco:

• składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe żołnierzy niezawodowych w służbie czynnej oraz osób odbywających zastępcze formy służby wojskowej oraz składki na ubezpieczenie wypadkowe osób odbywających zastępcze formy służby wojskowej finansuje w całości minister właściwy do spraw obrony narodowej, ze środków będących w jego dyspozycji,
• składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób pobierających zasiłek stały lub gwarantowany zasiłek okresowy z pomocy społecznej i osób sprawujących opiekę nad dzieckiem wymagającym stałej pielęgnacji lub nad ciężko chorym członkiem rodziny finansują w całości ośrodki pomocy społecznej,
• składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopach wychowawczych lub pobierających zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego finansuje w całości budżet państwa za pośrednictwem Zakładu,
• składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bezrobotnych finansują w całości powiatowe urzędy pracy z Funduszu Pracy,
• składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób pobierających świadczenia socjalne wypłacane w okresie urlopu oraz osób pobierających zasiłek socjalny wypłacany na czas przekwalifikowania zawodowego i poszukiwania nowego zatrudnienia oraz osób pobierających zasiłek stały lub gwarantowany zasiłek okresowy z pomocy społecznej i osób sprawujących opiekę nad dzieckiem wymagającym stałej pielęgnacji lub nad ciężko chorym członkiem rodziny, finansuje w całości budżet państwa,
• składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe duchownych, podlegających obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu finansują:
  1. duchowni – w wysokości 20% składki oraz Fundusz Kościelny, w wysokości 80 % składki
  2. za członków zakonów kontemplacyjnych klauzurowych oraz misjonarzy w okresach pracy na terenach misyjnych – Fundusz Kościelny w wysokości 100% składki

Odmienne zasady finansowania składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe obejmuje także niektórych ubezpieczonych niepełnosprawnych, będących pracownikami.

Otóż w przypadku zatrudniania przez zakład pracy mniej niż 25 pracowników, wśród których znajdują się pracownicy zaliczeni do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności:

• część wynagrodzenia takiego pracownika, odpowiadająca składce należnej od pracownika, opłaca Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych
• część kosztów osobowych pracodawcy, odpowiadającą należnej składce na ubezpieczenie emerytalne (Uwaga ! Tylko emerytalne) od pracodawcy, finansuje budżet państwa

Podobne zasady finansowania składek obowiązują w stosunku do pracowników niepełnosprawnych zatrudnionych w zakładach pracy, które uzyskały status zakładów pracy chronionej i zakładów aktywizacji zawodowej niepełnosprawnych, tak więc:

• część wynagrodzenia, odpowiadającą należnej składce pracownika na ubezpieczenia emerytalne i chorobowe, finansuje Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych,
• część kosztów osobowych pracodawcy, odpowiadającą należnej składce na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracodawcy, finansuje budżet państwa

Należy zauważyć, że w przypadku zakładów pracy posiadających status zakładu pracy chronionej lub zakładu aktywizacji zawodowej niepełnosprawnych, składki należne od pracodawcy, które finansowane są z budżetu państwa obejmują składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 13 października 1998 r. O systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. 1998 r., Nr 137, poz. 887 ze zmianami).

Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.