Komu przysługuje?
Zasiłek otrzyma osoba, która pokryła koszty pogrzebu. Członkom rodziny zmarłego przysługuje pełna kwota zasiłku pogrzebowego – 4 tys. zł do końca 2025 r., a od 2026 r. – 7 tys. zł – bez względu na faktyczne koszty pogrzebu.
Osobom spoza rodziny świadczenie wypłaca się do wysokości faktycznych wydatków, lecz nie więcej niż limit. Jeżeli koszty pogrzebu pokrywa kilka osób bądź instytucji, to zasiłek dzieli się proporcjonalnie do wydatków.
Zasiłek przysługuje temu, kto pokrył koszty pogrzebu osoby ubezpieczonej w ZUS (tj. pracownika, emeryta, rencisty) bądź członka jej rodziny. Do rodziny zalicza się np. małżonka, rodziców, dzieci (własne, przysposobione, z rodziny zastępczej), rodzeństwo, dziadków, wnuki i osoby pod opieką prawną. Świadczenie mogą także otrzymać: pracodawca, DPS, gmina, powiat albo instytucja religijna, jeżeli pokryły koszty pogrzebu.
Jakie wydatki ZUS uznaje przy wypłacie zasiłku?
Kosztami pogrzebu są udokumentowane rachunkami koszty powstałe od momentu śmierci osoby, po której przysługuje zasiłek, do chwili zakończenia pochówku. Nie mogą to być koszty, które nie zostały poniesione bezpośrednio na pochówek, m.in. koszty nagrobka, koszty pobieranej przez zakład pogrzebowy opłaty za złożenie w oddziale ZUS wniosku o zasiłek, koszty konsolacji oraz kwiatów.
Jak wnioskować o zasiłek?
Żeby otrzymać zasiłek pogrzebowy, trzeba wypełnić wniosek o wypłatę zasiłku pogrzebowego (Z-12) i złożyć go bezpośrednio w oddziale ZUS, przesłać pocztą tradycyjną, przekazać przez Platformę Usług Elektronicznych ZUS (PUE)/eZUS bądź za pośrednictwem upoważnionego zakładu pogrzebowego.
Chociaż sam wniosek można złożyć elektronicznie bądź wysłać pocztą, rachunki trzeba dostarczyć w oryginale lub w postaci kopii potwierdzonych przez bank za zgodność z oryginałami.
Do wniosku o zasiłek należy także dołączyć:
- odpis skrócony aktu zgonu (na prośbę wnioskodawcy oddział ZUS sam może uzyskać odpis skrócony aktu zgonu z urzędu stanu cywilnego),
- dokument potwierdzający pokrewieństwo bądź powinowactwo osoby składającej wniosek ze zmarłym, tj. m.in. skrócony odpis aktu urodzenia,
- zaświadczenie płatnika składek (np. pracodawcy) o tym, że wnioskodawca lub zmarły jest bądź był objęty ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi – w przypadku osoby ubezpieczonej (nie dotyczy to osób, które prowadzą pozarolniczą działalność i osób, które z nimi współpracują).
Kiedy należy złożyć dokumenty?
Dokumenty należy złożyć:
- do 12 miesięcy od dnia śmierci albo
- do 12 miesięcy od dnia pogrzebu – w razie gdy np. był problem z odnalezieniem zwłok bądź identyfikacją zmarłego. W tym przypadku należy dołączyć dokument, który potwierdzi powód opóźnienia: zaświadczenie z policji bądź prokuratury lub odpis zupełny aktu zgonu, bądź inny dokument urzędowy, który potwierdzi okoliczności lub przyczyny, które uniemożliwiły wcześniejsze złożenie wniosku.
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2025 r. poz. 277, z późn. zm.).