Zmiany w dobrowolnych ubezpieczeniach od 1 stycznia 2022 r.

Od nowego roku zmienią się przepisy dotyczące zasad obejmowania i ustawania ubezpieczeń dobrowolnych – emerytalnego, rentowych i chorobowego (zgodnie z art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw). Nieterminowe opłacenie składek nie będzie już powodowało ustania tych ubezpieczeń.

Objęcie i ustawanie ubezpieczeń

Objęcie dobrowolnymi ubezpieczeniami nastąpi tylko na podstawie zgłoszenia złożonego na dokumencie ZUS ZUA. Nie będzie już możliwe objęcie tymi ubezpieczeniami na podstawie tzw. wniosku dorozumianego, gdy składki za dany miesiąc były rozliczone i opłacone w ustawowym terminie.

Ubezpieczenia dobrowolne będą ustawały – tak jak dotychczas – wraz z ustaniem tytułu podlegania tym ubezpieczeniom (np. z nawiązaniem stosunku pracy w przypadku ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, z rozwiązaniem terminowej umowy zlecenia w przypadku ubezpieczenia chorobowego) albo na podstawie złożonego wyrejestrowania na dokumencie ZUS ZWUA.

Bardzo istotne jest to, że od nowego roku nieterminowe opłacenie składek na dobrowolne ubezpieczenia nie będzie już przyczyną ich ustawania. Zmianę tę trzeba stosować już od grudnia 2021 r. Dobrowolne ubezpieczenia nie ustaną jeśli składka za grudzień 2021 r., której termin płatności przypada w styczniu 2022 r., będzie opłacona po terminie albo nie będzie opłacona.

Jeśli ubezpieczenia dobrowolne ustaną przed grudniem 2021 r., czyli w listopadzie osoba nie będzie objęta tymi ubezpieczeniami, to od 1 grudnia 2021 r. nie może im podlegać na podstawie wniosku dorozumianego, tj. na podstawie terminowej wpłaty składek za grudzień w styczniu 2022 r. Aby ponownie być objętym tymi ubezpieczeniami trzeba zgłosić się do nich na dokumencie ZUS ZUA.

Osoba, która od 1 grudnia 2021 r. będzie chciała zrezygnować z ubezpieczeń dobrowolnych, będzie musiała wyrejestrować się (na dokumencie ZUS ZWUA). Do rezygnacji nie wystarczy nieopłacenie składek za grudzień.

Obowiązek opłacania składki po zgłoszeniu

W okresie od dnia objęcia dobrowolnymi ubezpieczeniami do dnia ich ustania ubezpieczony będzie musiał rozliczać i opłacać składki za każdy miesiąc. Aby nie płacić składek na te ubezpieczenia konieczne będzie wyrejestrowanie się z nich.

Zaległości w składkach a prawo do świadczeń

Po zmianach przepisów od nowego roku, zaległość w składkach na ubezpieczenia społeczne nie będzie powodowała ustania dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, ale może mieć wpływ na prawo do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego. Jeśli zaległość ta przekroczy kwotę 1% minimalnego wynagrodzenia, to prawo do świadczeń nie będzie przysługiwało do czasu spłaty całości zadłużenia. Prawo do świadczenia przedawni się jeśli zadłużenie nie zostanie spłacone w ciągu 6 miesięcy od dnia powstania prawa do świadczenia.

Wnioski o wyrażenie zgody na opłacenie składek po terminie za okresy sprzed 1 stycznia 2022 r.

Nowe przepisy umożliwią zachowanie ciągłości ubezpieczeń dobrowolnych, gdy składki nie będą opłacone lub będą, ale po terminie. Oznacza to, że nie będzie trzeba składać wniosków o wyrażenie zgody na opłacenie składek po terminie. Wnioski takie (wniosek US-9) nadal można składać za okresy przed 1 stycznia 2022 r. maksymalnie do 30 czerwca 2022 r.

Podstawa prawna:

• art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1621).

A.J.
Zespół e-prawnik.pl