Zmiany w postępowaniu cywilnym od 19 sierpnia 2004 r.

19 sierpnia 2004 r. wchodzą w życie pierwsze zmiany kodeksu postępowania cywilnego. Są to zmiany w zakresie postępowania gospodarczego. Zmiany bardzo istotne, bo z dniem wejścia ich w życie w sprawach antymonopolowych (oraz z zakresu regulacji energetyki, telekomunikacji i poczty oraz transportu kolejowego) przysługuje apelacja. Mamy więc w końcu w tych postępowaniach dwuinstancyjność, co jest zgodne z Konstytucją.

Co nowego w postępowaniu w sprawach z zakresu ochrony konkurencji?

Ustawodawca postanowił wskazać wprost, co jest przyczyną obowiązkową – obligatoryjną – oddalenia odwołania od decyzji Prezesa Urzędu przez sąd ochrony konkurencji i konsumentów. Ma obowiązek tego dokonać, gdy nie ma podstaw do jego uwzględnienia. Brak tu jednak określenia, kiedy należy uznać, że takich podstaw brak, stąd pomimo nowelizacji koniecznym będzie do odwoływania się do praktyki sądów i w miarę jego powstawania orzecznictwa w tym względzie.

Uregulowano także, kiedy sąd ochrony konkurencji i konsumentów odrzuca odwołanie. Ma obowiązek tego dokonać, gdy zostało ono wniesione po upływie terminu do jego wniesienia, niedopuszczalne z innych przyczyn, a także wtedy, gdy nie uzupełniono w wyznaczonym terminie braków odwołania.

Co sąd ochrony konkurencji i konsumentów robi w przypadku, gdy odwołanie jednak zostanie przez niego uwzględnione? Sąd zaskarżoną decyzję albo uchyla, albo zmienia w całości lub w części i orzeka co do istoty sprawy.

Zmiany uściślają także, kiedy w postępowaniu tego rodzaju przysługuje kasacja. Od teraz przepis stanowi, iż kasacja od orzeczenia sądu drugiej instancji przysługuje niezależnie od wartości przedmiotu zaskarżenia.

Co nowego w postępowaniu w sprawach z zakresu regulacji energetyki?

Samo postępowanie nie zmieniło się w sposób znaczący, jednak zostało doprecyzowane kiedy sąd ochrony konkurencji i konsumentów odrzuca odwołanie od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Obowiązkowo czyni to, gdy odwołanie zostało:

• wniesione po upływie terminu do jego wniesienia,
• jest niedopuszczalne z innych przyczyn,
• a także wtedy, gdy nie uzupełniono w wyznaczonym terminie braków odwołania.

Obecnie został uchylony przepis, który i tak od 30 czerwca stracił moc w zakresie, w jakim przewidywał obowiązek zwrotu kosztów postępowania przez Prezesa Urzędu. I tu także zostało dookreślone, iż kasacja od orzeczenia sądu drugiej instancji przysługuje niezależnie od wartości przedmiotu zaskarżenia.

Co nowego w postępowaniu w sprawach z zakresu regulacji telekomunikacji i poczty

Także w tym postępowaniu nowela dookreśla w jakich sytuacjach sąd ochrony konkurencji i konsumentów obowiązkowe odrzuca odwołanie. Odrzuca je zatem gdy zostało wniesione po upływie terminu do jego wniesienia, jest niedopuszczalne z innych przyczyn, a także wtedy, gdy nie uzupełniono w wyznaczonym terminie braków odwołania.

Także tutaj został uchylony przepis, zgodnie z którym Prezesa Urzędu (tym razem Prezes Urzędu Regulacji Telekomunikacji i Poczty) nie miał obowiązku wnoszenia opłaty sądowej i zwrotu kosztów postępowania oraz doprecyzowana regulacja dotycząca kasacji, która to przysługuje od orzeczenia sądu drugiej instancji niezależnie od wartości przedmiotu zaskarżenia.

Jak doręczane będą orzeczenia sądu i ich uzasadnienia?

Już w tej chwili, jeżeli strona postępowania zażąda w terminie tygodniowym od ogłoszenia sentencji wyroku doręczenia, dokonuje się go. Jeżeli natomiast orzeczenie nie było ogłoszone, orzeczenie z uzasadnieniem doręcza się stronom z urzędu w terminie tygodniowym od sporządzenia uzasadnienia.

Nowości w tym zakresie zostały wprowadzone w postępowaniach w sprawach z zakresu ochrony konkurencji, regulacji energetyki, regulacji telekomunikacji i poczty, regulacji transportu kolejowego, wszczętych przed dniem wejścia w życie tej ustawy. Bowiem jeżeli strona takiego postępowania zażądała doręczenia odpisu wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie - sądu ochrony konkurencji i konsumentów, wydanego przed dniem wejściem w życie ustawy, i do dnia wejścia w życie ustawy kasacji nie wniosła, a termin do jej wniesienia nie upłynął, przysługuje jej apelacja w terminie dwutygodniowym od dnia wejścia w życie ustawy.

Jeżeli jednak ów w/w termin tygodniowy na żądanie doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem jeszcze nie upłynął, strona, która nie złożyła wniosku o uzasadnienie wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie - sądu ochrony konkurencji i konsumentów, może złożyć ten wniosek w terminie tygodniowym od dnia wejścia w życie ustawy, a następnie w terminie dwutygodniowym od dnia doręczenia wyroku z uzasadnieniem wnieść apelację.

Nic nie zmienia się natomiast w przedmiocie tych kasacji, które zostały wniesione od wyroków Sądu Okręgowego w Warszawie - sądu ochrony konkurencji i konsumentów przed dniem wejścia w życie ustawy, gdyż podlegają one rozpoznaniu na podstawie przepisów dotychczasowych.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2004 r., Nr 172, poz. 1804).

Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.