Zmiany w przepisach podatkowych po zniesieniu stanu epidemii

6.6.2022

Wobec wejścia w życie w dniu 16 maja 2022 r. rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 12 maja 2022 r. w sprawie odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz.U. poz. 1027) oraz wprowadzenia w Polsce stanu zagrożenia epidemicznego na podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 12 maja 2022 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego (Dz.U. poz. 1028), Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców zwraca uwagę, iż ograniczeniu lub zniesieniu ulega szereg preferencji podatkowych ustanowionych w związku z sytuacją wywołaną COVID-19.

Preferencje podatkowe obowiązujące do końca maja 2022 r.:

Darowizny na przeciwdziałanie COVID-19 oraz na wsparcie oświaty

Wygaśnięcie prawa do odliczenia od dochodu CIT i PIT darowizn przekazywanych na przeciwdziałanie COVID-19 na rzecz wybranych instytucji/NGO – uprawnienie to dotyczy darowizn przekazanych od dnia 1 stycznia 2020 r. do końca miesiąca, w którym odwołano stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19 (do końca maja 2022 r.), w wysokości kwoty darowizny, 150% lub 200% kwoty darowizny, w zależności od terminu jej przekazania. Odliczenie, o którym mowa wyżej, przysługuje podatnikom, którzy dokonali darowizn rzeczowych w formie komputerów przenośnych będących laptopami lub tabletami, jeśli zostały przekazane od 1 stycznia 2020 r. do końca miesiąca, w którym odwołano stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19 (do końca maja 2022 r.) (art. 52n i art. 52x ustawy o PIT oraz art. 38g i art. 38p ustawy o CIT).

Podatek od przychodów z budynków

Od 1 czerwca 2022 r. właściciele nieruchomości komercyjnych o wartości co najmniej 10 mln zł, wynajmowanych, wydzierżawianych lub oddanych do używania na podstawie innej umowy o podobnym charakterze, będą też zobowiązani rozliczać podatek od przychodów z budynków. Z końcem maja przestanie bowiem obowiązywać zwolnienie z tego podatku (por. art. 24b i art. 38ha ustawy o CIT oraz art. 30g i art. 52pa ustawy o PIT).

Jednorazowa amortyzacja środków trwałych nabytych do produkcji towarów związanych z przeciwdziałaniem COVID-19

Zgodnie z art. 38k ustawy o CIT i art. 52s ustawy o PIT podatnicy mają prawo dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych nabytych w celu produkcji towarów związanych z przeciwdziałaniem COVID-19, i wprowadzonych do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych w okresie od 2020 r. do końca miesiąca, w którym odwołano stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19. Z możliwości tej będzie można skorzystać zatem tylko do końca maja 2022 r.

Rejestr podmiotów odbierających wyroby zawierające w swym składzie alkohol etylowy

Po odwołaniu na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii zacznie obowiązywać nowe brzmienie art. 138t ustawy o podatku akcyzowym. Znowelizowany przepis miał obowiązywać od 1 maja 2021 r. jednak na czas pandemii wywołanej wirusem SARS-CoV-2 utrzymano czasowo w mocy jego poprzednie brzmienie. Z chwilą odwołania stanu epidemii podmioty dokonujące sprzedaży na terytorium kraju wyrobów, bez względu na kod CN, zawierających w swym składzie alkohol etylowy o rzeczywistej objętościowej mocy alkoholu przekraczającej 50 proc. objętości skażony:

mieszaniną alkoholu izopropylowego (propan-2-ol) i benzoesanu denatonium lub
mieszaniną alkoholu tert-butylowego i benzoesanu denatonium, lub
alkoholem izopropylowym

– będą musiały prowadzić rejestr podmiotów odbierających te wyroby sprzedane w opakowaniach jednostkowych o pojemności większej niż 1,5 litra lub jednorazowo w łącznej ilości sprzedanych wyrobów większej niż 10 litrów.

Preferencje obowiązujące do końca 2022 r.:

Ulga na złe długi dla celów CIT/PIT

W ramach ulgi na złe długi ustanowionej na gruncie CIT/PIT (por. art. 18f i art. 25 ust. 19-26 ustawy o CIT oraz art. 26i i art. 44 ust. 17-24 ustawy o PIT):

wierzyciel dokonuje korekty podstawy opodatkowania (straty podatkowej lub dochodu stanowiącego podstawę obliczenia zaliczki) o zaliczaną do przychodów należnych wartość wierzytelności, która nie została uregulowana lub zbyta w stosownym terminie; wierzyciel opodatkowany ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych odpowiednio zmniejsza przychody o zaliczaną do przychodów należnych wartość wierzytelności,
dłużnik dokonuje korekty podstawy opodatkowania (straty podatkowej lub dochodu stanowiącego podstawę obliczenia zaliczki) o zaliczaną do kosztów uzyskania przychodów wartość zobowiązania, które nie zostało uregulowane w odpowiednim terminie; dłużnik opodatkowany ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych odpowiednio zwiększa przychody o związaną z prowadzoną działalnością wartość zobowiązania.

Co do zasady korekty dokonuje się, gdy należność nie zostanie uregulowana lub zbyta (przy czym zobowiązanie nie zostanie uregulowane) w terminie 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze (rachunku) lub w umowie.

Jednakże w związku z sytuacją wywołaną COVID-19, na podstawie art. 38i i art. 38o ustawy o CIT oraz art. 52q i art. 52w ustawy o PIT, po spełnieniu określonych przepisami prawa warunków, wierzyciele mogą dokonywać ww. korekty, jeśli wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w terminie 30 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze (rachunku) lub w umowie. Z kolei dłużnicy zostali zwolnieni z obowiązku dokonywania ww. korekty. Preferencje te stosuje się nie dłużej niż do końca roku kalendarzowego, w którym odwołano stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19 – to jest do końca 2022 r.

Ulga na działalność badawczo-rozwojową (ulga B+R)

Wygaśnięcie prawa do rozliczania w zaliczkach na PIT/CIT kosztów kwalifikowanych B+R ponoszonych w celu opracowania produktów niezbędnych do przeciwdziałania COVID-19 – uprawnienie to dotyczy wydatków które ponoszone były w okresie od 2020 r. do końca roku podatkowego, w którym odwołano stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19 (art. 52t ustawy o PIT oraz art. 38l ustawy o CIT). Podatnik CIT może odliczyć również wydatki, o którym mowa wyżej, od dochodu będącego podstawą obliczenia zaliczki, o której mowa w art. 25 ust. 1 lub 1b ustawy o CIT, w trakcie roku podatkowego, który rozpoczął się po dniu 31 grudnia 2019 r., nie później jednak niż w miesiącu, w którym odwołano stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19; tym samym ostatni raz odliczenie – gdy idzie o zaliczkę – możliwe będzie w maju 2022 r.

Ulga IP BOX

Wygaśnięcie prawa do stosowania 5 proc. PIT/CIT dla dochodów z kwalifikowanych IP wykorzystywanych do przeciwdziałania COVID-19 (już przy obliczaniu zaliczek) – uprawnienie to dotyczy dochodów osiąganych m.in. w roku podatkowym, który rozpoczął się po dniu 31 grudnia 2019 r., nie później jednak niż w miesiącu, w którym odwołano stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19 (art. 52u ustawy o PIT i art. 38m ustawy o CIT). Odwołanie stanu epidemii w maju spowoduje, że maj będzie ostatnim miesiącem, w którym będzie można skorzystać z obniżonej stawki CIT, zaś podatnicy PIT będą mogli skorzystać z tego rozwiązania do końca 2022 r.

Zwolnienie z PIT otrzymanej zapomogi

Na podstawie art. 52l pkt 1 ustawy o PIT do końca roku podatkowego, w którym odwołano stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19 (to jest do końca 2022 r.) wolne od podatku dochodowego są zapomogi wypłacane z funduszy zakładowej lub międzyzakładowej organizacji związkowej pracownikom należącym do tej organizacji, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 3.000 zł.

Jednocześnie na podstawie art. 52l pkt 2 ustawy o PIT w okresie od 2020 r. do końca roku podatkowego, w którym odwołano stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19 (to jest do końca 2022 r.) wolne od podatku dochodowego są m.in. zapomogi otrzymane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci z innych źródeł niż fundusz socjalny, zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, fundusz związków zawodowych lub zgodnie z odrębnymi przepisami wydanymi przez właściwego ministra, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 10.000 zł.

Natomiast dopiero od roku 2024 przywrócone zostaną standardowe limity zwolnienia w zakresie:

otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, (…) rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych – łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 1.000 zł; (obecnie 2.000 zł) – art. 21 ust. 1 pkt 67 PIT,
dopłat do: wypoczynku zorganizowanego dzieci i młodzieży do lat 18 przez podmioty prowadzące działalność w tym zakresie (…) w przypadku finansowania z innych źródeł niż np. z funduszu socjalnego – do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2000 zł; (obecnie 3.000 zł) – art. 21 ust. 1 pkt 78 lit. b.

Preferencje obowiązujące w stanie zagrożenia epidemicznego:

Certyfikat rezydencji

Złagodzenie regulacji dotyczących certyfikatów rezydencji (art. 31ya specustawy COVID-19).

Zawieszenie terminów raportowania MDR schematów tzw. krajowych

Zgodnie z zasadami określonymi w art. 31y ust. 1 specustawy COVID-19.

Biała lista podatników w VAT

Nadal obowiązuje wydłużony 14-dniowy termin na zawiadomienie o zapłacie należności na rachunek spoza tzw. białej listy podatników VAT (art. 15zzn specustawy COVID-19).

Wydłużony 6-miesięczny termin na wydanie interpretacji indywidualnej

Wg art. 31g ust. 1 specustawy COVID-19.

Brak opłaty prolongacyjnej z tytułu rozłożenia na raty lub odroczenia terminu płatności podatków i zaległości podatkowych

Wg art. 15za specustawy COVID-19.

Ceny transferowe (TP)

Uproszczenia w zakresie cen transferowych: zwolnienie z obowiązku posiadania oświadczenia podmiotu powiązanego o dokonaniu korekty przy dokonywaniu korekty cen transferowych; wyłączenie warunku nieponiesienia straty przez podmiot powiązany w zakresie obowiązku sporządzania lokalnej dokumentacji cen transferowych w przypadku gdy jego przychody spadną o co najmniej 50% od łącznych przychodów uzyskanych w analogicznym okresie bezpośrednio poprzedzającym dany rok; uproszczenie związane z zawężeniem kręgu osób upoważnionych do podpisania oświadczenia cen transferowych (art. 31z¹– 31z³ specustawy COVID-19).

Kary umowne i odszkodowania związane z COVID-19

Co do zasady nie zalicza się do kosztów uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług (art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT i art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o PIT). Regulacje te nie mają zastosowania do zapłaconych kar umownych i odszkodowań, jeżeli wada dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoka w dostarczeniu towaru wolnego od wad lub zwłoka w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług powstała w związku ze stanem zagrożenia epidemicznego lub stanem epidemii ogłoszonym z powodu COVID-19 (art. 38t ustawy o CIT i art. 52zb ustawy o PIT). Kary umowne/odszkodowania zapłacone z ww. tytułów będą mogły więc zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów także po zakończeniu stanu epidemii, jeśli będą związane z tym stanem lub ze stanem zagrożenia epidemicznego.

Źródło: rzecznikmsp.gov.pl

A.J.
Zespół e-prawnik.pl