E-skierowanie i inne elementy elektronizacji leczenia

23.11.2018

Zaproponowane przez rząd zmiany wiążą się z trwającym pilotażem e-skierowania oraz wpisują się w działania Ministerstwa Zdrowia dotyczące skrócenia czasu oczekiwania na udzielenie świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Co przewiduje projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z e-skierowaniem oraz listami oczekujących na udzielenie świadczenia opieki zdrowotnej?

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z e-skierowaniem oraz listami oczekujących na udzielenie świadczenia opieki zdrowotnej, przedłożony przez ministra zdrowia, który jest związany z trwającym pilotażem e-skierowania. Projekt wpisuje się również w działania Ministerstwa Zdrowia dotyczące skrócenia czasu oczekiwania na udzielenie świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, a także zawiera przepisy związane z wprowadzaniem innych rozwiązań z zakresu e-zdrowia.

Doprecyzowanie przepisów dotyczących e-skierowania

Modyfikacja przepisów dotyczących wystawiania i realizowania e-skierowań oraz korzystania z nich przez pacjentów obejmuje przede wszystkim doprecyzowanie zakresu dokumentów obsługiwanych w postaci elektronicznej oraz określenie katalogu przypadków, w których skierowanie będzie wystawione w postaci papierowej (chodzi np. o pacjenta o nieustalonej tożsamości, lekarza z innego państwa Unii Europejskiej, brak dostępu do systemu).

Projekt ustawy określa także procedury korzystania z e-skierowań w przypadku awarii.

Usprawnienie zarządzania listami oczekujących

Zproponowane zmiany w przepisach ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych dotyczące list oczekujących mają na celu:

uelastycznienie zarządzania kolejkami przez placówki medyczne;
przekazywanie Narodowemu Funduszowi Zdrowia (NFZ) informacji istotnych z punktu widzenia zapewniania dostępności świadczeń;
nałożenie na NFZ obowiązku informowania pacjentów o terminie nadchodzących wizyt objętych tzw. kolejkami centralnymi, np. przez wysłanie wiadomości SMS.

Obecnie, w przypadku odwołania wizyty, przepisy przewidują konieczność zaproponowania zwolnionego terminu kolejnemu pacjentowi z listy, który często – ze względu na bliskość swojego terminu – nie jest zainteresowany skorzystaniem z tej możliwości, a w efekcie zwolniony termin często pozostaje niewykorzystany. Projekt zawiera rozwiązanie, które umożliwi zaproponowanie wizyty w tym terminie dowolnemu pacjentowi, dla którego pierwotny termin przypada w okresie od 7 do 30 dni od terminu zwolnionego.

Dodatkowy zakres danych przekazywany do NFZ obejmuje m.in. harmonogram udzielania świadczeń, który zawiera informacje nie tylko dotyczące pacjentów zapisanych na listy oczekujących, tj. pierwszorazowych, ale także m.in. tych, którzy realizują wizyty w ramach planu leczenia.

Informowanie o nadchodzącym terminie wizyty przez Narodowy Fundusz Zdrowia ma służyć ograniczeniu liczby wizyt, które nie zostały odwołane.

Wsparcie dla aptek we wdrażaniu e-recept

Projekt przewiduje także zmiany w ustawach o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz podatku dochodowym od osób prawnych. Pozwolą one na wsparcie dokonanych w 2018 r. zakupów sprzętu informatycznego i oprogramowania niezbędnego do podłączenia do systemu P1 placówek aptecznych.

Działanie to ma wspierać wypełnienie obowiązku określonego w ustawie o systemie informacji w ochronie zdrowia, zgodnie z którym wszystkie apteki i punkty apteczne zobowiązane są do podłączenia do systemu P1 (tj. do realizacji e-recept) nie później niż 31 grudnia 2018 r., a także obowiązku dotyczącego elektronicznego otaksowywania od recept, w tym recept w postaci papierowej, który wejdzie w życie 1 stycznia 2019 r.

Wydatki poniesione do kwoty 3500 zł na stanowisko będą mogły pomniejszyć podstawę opodatkowania przedsiębiorcy, przy czym limit stanowisk wyniesie 4 na punkt, a odliczeniem objęte będą nie więcej niż 4 punkty.

Rząd udzieli finansowego wsparcia w celu informatyzacji polskich aptek

Wcześniej, bo w październiku tego roku, podczas konferencji prasowej wiceminister zdrowia Janusz Cieszyński i Prezes Naczelnej Izby Aptekarskiej Elżbieta Piotrowska-Rutkowska ogłosili projekt wsparcia finansowego dla aptek. Projekt ma pomóc w terminowym wdrożeniu projektu e-recepty.

Deklaracja wsparcia dla aptek jest efektem trudnych i wieloetapowych negocjacji przedstawicieli resortu zdrowia z samorządem aptekarskim. Niewątpliwie jednak pokazuje, że sytuacja polskich aptekarzy jest ważna i priorytetowa dla obu stron. Część placówek aptecznych znalazła się w trudnej sytuacji finansowej uniemożliwiającej znaczne inwestycje w nowoczesny sprzęt IT, niezbędny do wdrożenia e-recepty.

Ministerstwo Zdrowia zaproponowało aptekarzom możliwość podwójnego uznania za koszt tych wydatków, które zostały od początku 2018 roku poniesione przez daną aptekę na sprzęt IT oraz oprogramowanie. Wsparcie finansowe dotyczyć będzie sprzętu potrzebnego do obsługi e-recepty, czyli komputerów, monitorów, a także oprogramowania. Katalog produktów w najbliższym czasie zostanie doprecyzowany.

Plan wsparcia finansowego zakłada możliwość pomocy dla wszystkich aptek, które w 2018 roku dokonały zakupu sprzętu IT i płacą podatki w Polsce, ponieważ wsparcie dotyczy możliwości odliczenia pewnych kwot od podatku. Wstępnie określone zostały też założenia, które mówią, że jeden przedsiębiorca może dodatkowo odliczyć 19% podatku od zakupu sprzętu komputerowego za kwotę 3500 zł na jedno stanowisko komputerowe. Tego odliczenia może dokonać na 4 stanowiska w jednej aptece i maksymalnie na 4 apteki.

Maksymalne kwoty odliczenia:

Stanowisko komputerowe w aptece – 3500 zł
4 stanowiska w aptece – 14 000 zł
4 apteki – max. 56 000 zł

Wsparcie finansowe – 19%

Przykładowa symulacja korzyści:

Zakładając, że 1 apteka dysponuje 4 stanowiskami komputerowymi, a 1 komputer kosztuje 3500 zł, aptekarz inwestuje 4 x 3500 zł, czyli 14 tys. zł, zwrot jaki może uzyskać z tego tytułu wynosi do 2700 zł.
Przy założeniu, że właściciel 1 apteki, dysponuje 1 stanowiskiem komputerowym, inwestuje w sprzęt 3500 zł, dodatkowy zwrot wyniesie do 700 zł.
Przy maksymalnym poziomie rocznych zakupów dla 1 przedsiębiorcy (56 000 zł), dodatkowy zwrot wyniesie nawet 11 000 zł.

Celem takiego rozwiązania jest likwidowanie barier informatycznych dla przedsiębiorców aptecznych, znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej. Odzyskane dzięki wsparciu finansowemu pieniądze ułatwią im solidne przygotowanie do wyzwań 2019 r., takich jak np. serializacja - zakup skanerów, czytników kodów kreskowych 2D itp.

Datą krańcową skorzystania z tego wsparcia jest 31 grudnia 2018 r.

Pierwsza polska e-recepta wystawiona i zrealizowana w Siedlcach

Wprowadzanie elektronicznej recepty do polskiej służby zdrowia stało się rzeczywistością. Jeszcze w maju br. w siedleckim Centrum Medyczno-Diagnostycznym ówczesny minister zdrowia prof. Łukasz Szumowski wziął udział w inauguracji e-Recepty. Pierwszym pacjentem, któremu wystawiono jej elektroniczną wersję był prezydent miasta Wojciech Kudelski. Receptę na przepisany przez swojego lekarza rodzinnego lek, wykupił w lokalnej aptece.

- "Wprowadzając e-Recepty poprawiamy bezpieczeństwo pacjentów" - powiedział minister zdrowia Łukasz Szumowski na konferencji poprzedzającej wystawienie pierwszej e-recepty. Podkreślił, że dzięki e-Recepcie pacjent i lekarz będą mogli prześledzić historię przyjmowanych leków, co jest ważne w procesie leczenia. "E-Recepta pozwoli lekarzowi zaoszczędzić czas i poświęcić go na rozmowę z pacjentem"– dodał.

Szef resortu zdrowia wyjaśnił, że pacjent, który będzie się konsultował z lekarzem telemedycznie, otrzyma e-receptę od razu - bez konieczności osobistego jej odbioru od lekarza. To poprawi komfort życia zwłaszcza przewlekle chorych pacjentów.

Elektroniczna recepta to jeden z najbardziej wyczekiwanych elementów zinformatyzowanej ochrony zdrowia. Jest przekazywana pacjentowi za pośrednictwem e-maila, SMS-a lub jako wydruk informacyjny.

Od lutego trwa pilotaż programu e-Recepta, w którym bierze udział 6 placówek medycznych i 59 aptek ze Skierniewic, Siedlec oraz powiatu siedleckiego. Po zakończeniu pilotażu - od września - system wystawiania i realizowania e-recept będzie wprowadzany stopniowo na terenie całej Polski.

Korzyści dla pacjentów, lekarzy i farmaceutów

Nowa forma wystawiania i realizowania recept przynosi korzyści przede wszystkim pacjentom. Elektronicznej recepty pacjent nie zgubi ani nie zniszczy. Gdy któregoś z przepisanych leków nie znajdzie w jednej aptece, bez problemu wykupi go w innej – bez konieczności sporządzenia odpisu przez farmaceutę. Wszystkie dane niezbędne do wykupienia leku z e-recepty są dostępne przez Internetowe Konto Pacjenta (IKP), które każdy pacjent może aktywować na portalu pacjent.gov.pl.
Zniknie też problem nieczytelnych recept. Farmaceuci unikną problemów z ich realizacją, a pacjenci nie będą musieli wracać do lekarzy z prośbą o korektę. E-recepta oszczędzi też wielu wizyt przewlekle chorym, cyklicznie zgłaszającym się do lekarzy z prośbą o wypisanie kolejnej recepty na stale przyjmowane leki.
"Wdrożenie e-recepty pozwala farmaceutom uzupełnić działania lekarza w leczeniu pacjentów. Farmaceuci widząc jakieś nieprawidłowości mogą alarmować lekarzy, że należy coś zmienić w leczeniu pacjenta" – mówił podczas dzisiejszej uroczystości wiceminister zdrowia Marcin Czech.

Wystawianie elektronicznych recept pozwala oszczędzić lekarzowi nawet 30 minut dziennie (dane ze Szwecji), dzięki czemu więcej czasu może on poświęcić na badanie i kontakt z pacjentem. Śledzenie historii przepisanych leków pozwoli też lepiej monitorować . Wszystkie wystawione danemu pacjentowi e-recepty są do wglądu na Internetowym Koncie Pacjenta, także po ich wykupieniu, dzięki czemu lekarz może lepiej monitorować terapię lekową, zapobiegać polipragmazji i interakcjom międzylekowym.

Recepty cyfrowe wprowadzono najpierw w Wielkiej Brytanii i Holandii – w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku. Na szeroką skalę e-recepty wprowadzono pod koniec lat dziewięćdziesiątych (np. w Danii i Szwecji), po kilku latach, stanowiły już ponad 90 proc. ogółu wystawianych recept. Mamy nadzieję, że w Polsce stopniowo osiągniemy podobne rezultaty. Doświadczenia z innych krajów pokazują, że wprowadzenie elektronicznych recept przyniosło oszczędności dzięki zmniejszeniu liczby pomyłek, podniesieniu bezpieczeństwa pacjentów, ograniczeniu biurokracji i uszczelnieniu obrotu lekami.

Tu zrealizujesz e-receptę!

Każda apteka, w której będzie można w czasie pilotażu zrealizować elektroniczną receptę, zostanie oznaczona naklejką. Dla pacjentów, lekarzy i aptek uruchomiono specjalną infolinię, gdzie mogą zgłaszać uwagi związane z funkcjonowaniem programu e-Recepta.
Pacjentom, którzy biorą udział w pilotażu, udostępniono już podstawową wersję IKP – Internetowego Konta Pacjenta. Aby zalogować się do IKP na portalu pacjent.gov.pl, należy najpierw założyć tzw. profil zaufany. Po zalogowaniu i wpisaniu do systemu swojego adresu e-mail i numeru telefonu, pacjent może otrzymywać wystawione e-recepty na urządzeniach mobilnych.

28 maja (poniedziałek) w Miejskim Domu Kultury w Siedlcach o godz. 16.00 eksperci Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia będą zakładać pacjentom profile zaufane i prezentować funkcje e-recept. Kolejne spotkania z pacjentami odbędą się w najbliższym czasie, również w Skierniewicach.

W trakcie dzisiejszej uroczystości minister zdrowia zapewnił, że lekarze, którzy będą mieli problemy z wystawieniem e-recept będą mogli zwrócić się o pomoc do Ministerstwa Zdrowia. Minister zapowiedział także program e-learningowy dla lekarzy i farmaceutów.

Szpitale i przychodnie, w których pacjenci jako pierwsi w Polsce mogą otrzymać e-recepty:

Mazowiecki Szpital Wojewódzki w Siedlcach
Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Siedlcach
Centrum Medyczno-Diagnostyczne w Siedlcach (siedziby przy: ul. Niedziałka 14, ul. Kleeberga 2, ul. Romanówka 19)
Zespół Lekarzy Specjalistów Medica w Siedlcach
Wojewódzki Szpital Zespolony im. Stanisława Rybickiego w Skierniewicach
NZOZ JUDYTA w Skierniewicach (siedziby przy: ul. Reymonta 16, ul. Orkana 6).

50 mln złotych trafi do lekarzy POZ na zakup sprzętu komputerowego, oprogramowania i szkoleń w związku z informatyzacją i wprowadzeniem e-zwolnienia

Zgodnie z deklaracją zawartą w expose Premiera Mateusza Morawieckiego, Rząd aktywnie wspiera proces informatyzacji systemu ochrony zdrowia.

W 2018 roku na bezpośrednie dofinansowanie przedstawicieli zawodów medycznych w związku z wdrażaniem rozwiązań informatycznych Rząd przekazał dwukrotnie więcej środków, niż wydano na rozwój platformy P1.

Przekazanie oczekiwanego przez środowisko lekarskie wsparcia wspomoże realizację od 1 grudnia 2018 r. wystawiania zaświadczeń o niezdolności do pracy wyłącznie w postaci elektronicznej.

Wypracowane wspólnie z Ministerstwem Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, przy aktywnym udziale przedstawicieli Porozumienia Zielonogórskiego i Porozumienia Pracodawców Ochrony Zdrowia, rozwiązanie pozwoli także na przekazanie wygenerowanych w 2019 roku oszczędności po stronie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na dalsze wsparcie informatyzacji POZ. Będzie to możliwe dzięki obniżeniu odpisu na pobór składki zdrowotnej przekazywanej przez ZUS do Narodowego Funduszu Zdrowia.

Zgodnie z art. 4 ust. 3 ustawy z 13 września 2018 r. o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. poz. 1925) Ministerstwo Zdrowia przekazało do Narodowego Funduszu Zdrowia 50 milionów złotych przeznaczonych na zakup sprzętu, oprogramowania i szkoleń. Zgodnie z zarządzeniem Prezesa NFZ już od dziś można ubiegać się o zwrot wydatków poniesionych w ciągu całego 2018 roku.

Warunki uzyskania dofinansowania:

NFZ dofinansuje zakup sprzętu informatycznego i oprogramowania oraz niezbędnego szkolenia, np. dla asystentów medycznych. Maksymalna kwota przypadająca na jednego świadczeniodawcę to 36 400 zł, przy czym wartość wsparcia przekazanego jednemu świadczeniodawcy nie może przekroczyć:

a) 65% poniesionych wydatków bez VAT, w przypadku niezłożenia przez świadczeniodawcę oświadczenia o braku możliwości odliczenia VAT, przy czym poniesione wydatki nie mogą być wyższe niż 3 500 zł na jednego lekarza zgłoszonego do realizacji umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej, zwanego dalej „lekarzem POZ”,

b) 65% poniesionych wydatków z VAT, w przypadku złożenia przez świadczeniodawcę oświadczenia o braku możliwości odliczenia VAT, przy czym poniesione wydatki nie mogą być wyższe niż 3 500 zł plus podatek VAT na jednego lekarza POZ”.

Dofinansowanie będzie przeznaczone na nie więcej niż 4 lekarzy POZ wystawiających zaświadczenia lekarskie w miejscu udzielania świadczeń opieki zdrowotnej u jednego świadczeniodawcy, a w przypadku świadczeniodawców udzielających świadczeń opieki zdrowotnej w więcej niż jednym miejscu udzielania świadczeń opieki zdrowotnej – na nie więcej niż 4 miejsca udzielania świadczeń opieki zdrowotnej (wniosek o dofinansowanie składa się według siedziby świadczeniodawcy).

Dofinansowaniem mogą być objęte wydatki poniesione przez świadczeniodawców na zakup urządzeń informatycznych i oprogramowania oraz niezbędnego szkolenia świadczeniodawcy w 2018 r., pod warunkiem, że zostały sfinansowane ze środków własnych świadczeniodawcy, przed złożeniem wniosku o dofinansowanie.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl