Facebook bardziej przejrzysty

Facebook będzie czytelniej informował o zasadach, na jakich świadczy usługi na rzecz konsumentów. To przykład jednego z warunków wynegocjowanych przez Komisję Europejską i państwa członkowskie. UOKiK brał udział w negocjacjach i przekazywał swoje uwagi.

Facebook zmieni zasady świadczenia usług

Komisja Europejska i państwa członkowskie UE wynegocjowały zmianę warunków świadczenia usług przez portal społecznościowy Facebook. Wątpliwości budził m.in. brak czytelnych informacji o tym, w jaki sposób Facebook wykorzystuje dane osobowe użytkowników serwisu, a także zasady ponoszenia odpowiedzialności przez spółkę. Komisja Europejska ogłosiła efekt tych prac. Obecnie Facebook spełnia wymagania Komisji Europejskiej i organów ochrony konsumentów dotyczące zmiany warunków świadczenia usług oraz wyjaśnia użytkownikom sposób wykorzystywania ich danych.

- "Przedsiębiorstwo nie powinno zasłaniać się żargonem prawniczym w celu wyjaśnienia, w jaki sposób generuje miliardy dochodu, wykorzystując dane obywateli" – powiedziała komisarz Věra Jourová.

‑ "Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów aktywnie brał udział w negocjacjach. Nie były one łatwe. Zgłosiliśmy uwagi. W efekcie warunki świadczenia usług będą bardziej przejrzyste i zrozumiałe. To naszym zdaniem dobry krok, ponieważ Facebook zadeklarował, że zmieni większość analizowanych przez UOKiK klauzul. Będziemy monitorować, czy rzeczywiście tak się stanie – ale to nie rozwiewa wszystkich wątpliwości" – powiedział Marek Niechciał, prezes UOKiK.

Porozumienie skomentowała Věra Jourová, komisarz do spraw sprawiedliwości, konsumentów i równouprawnienia płci: - "Facebook wreszcie wykazuje zaangażowanie na rzecz większej przejrzystości oraz prostego i zrozumiałego języka w swoich warunkach świadczenia usług. Przedsiębiorstwo, które chce odzyskać zaufanie konsumentów po skandalu Facebook/Cambridge Analytica nie powinno zasłaniać się skomplikowanym żargonem prawniczym w celu wyjaśnienia w jaki sposób generuje miliardy dochodu wykorzystując dane obywateli. Obecnie użytkownicy będą w pełni świadomi, że ich dane są wykorzystywane przez serwis społecznościowy do sprzedaży ukierunkowanych reklam. Krajowe organy ochrony konsumentów i Komisja Europejska połączyły siły i stoją na straży praw konsumentów w UE".

W następstwie skandalu Cambridge Analytica i w następstwie dochodzenia w sprawie platform mediów społecznościowych w 2018 r. Komisja Europejska i krajowe organy ochrony konsumentów zwróciły się do Facebooka o jasne informowanie konsumentów o tym, w jaki sposób finansowana jest serwis społecznościowy, oraz o dochodach uzyskiwanych dzięki wykorzystywaniu danych użytkowników. Zażądały również od przedsiębiorstwa zapewnienia zgodności pozostałej części warunków świadczenia usług z unijnym prawem ochrony konsumentów.

Co się zmieni?

Komisja Europejska i organy ochrony konsumentów z zadowoleniem przyjęły zaktualizowane warunki świadczenia usług Facebooka. Wyjaśniono w nich teraz, w jaki sposób przedsiębiorstwo wykorzystuje dane swoich użytkowników do rozwijania działań w zakresie profilowania oraz ukierunkowanej reklamy w celu generowania dochodu.

Facebook w warunkach świadczenia usług wytłumaczy, że m.in. portal jest darmowy, ale ceną za tę usługę są dane osobowe i wyświetlane reklamy, których tematyka bazuje na informacjach zgromadzonych na temat użytkowników. W nowych warunkach świadczenia usług określono zatem, jakie usługi oparte na danych dotyczących użytkowników Facebook sprzedaje stronom trzecim, w jaki sposób użytkownicy mogą zamknąć swoje konta i w jakich okolicznościach konta mogą zostać wyłączone. Zmiany te nastąpiły po rozmowach mających na celu pełne ujawnienie użytkownikom modelu biznesowego Facebooka w sposób kompleksowy oraz używając prostego języka.

W ich rezultacie Facebook wprowadzi więc w swoich warunkach świadczenia usług nowy tekst, wyjaśniając, że nie pobiera od użytkowników opłat za swoje usługi w zamian za ich zgodę na dzielenie się swoimi danymi oraz na wyświetlanie reklam. Warunki świadczenia usług Facebooka będą obecnie zawierały jednoznaczną informację, że model biznesowy przedsiębiorstwa opiera się na sprzedaży firmom handlowym ukierunkowanych usług reklamowych, wykorzystując dane z profili użytkowników.

Ponadto, w następstwie działań w zakresie egzekwowania prawa, Facebook wprowadził również zmiany w zakresie:

• swojej polityki ograniczonej odpowiedzialności (obecnie uznaje swoją odpowiedzialność w przypadku zaniedbania, na przykład w przypadku niewłaściwego przetwarzania danych przez osoby trzecie);
• swojego prawa do jednostronnej zmiany warunków (ograniczenie go do przypadków, w których zmiany są racjonalne, uwzględniając również interes konsumenta);
• zasad dotyczących tymczasowego przechowywania treści, które zostały usunięte przez użytkowników. Takie treści mogą być przechowywane jedynie w określonych przypadkach – na przykład w celu spełnienia żądania właściwych organów dotyczących egzekwowania prawa – oraz nie dłużej niż przez 90 dni w przypadku przyczyn technicznych;
• sformułowań wyjaśniających prawo użytkowników do odwołania w sytuacji, gdy opublikowane przez nich treści zostały usunięte. 

Facebook musi wprowadzić zmiany do końca czerwca 2019 r.

Co dalej?

Facebook zakończy wdrażanie wszystkich zobowiązań najpóźniej do końca czerwca 2019 r. Komisja Europejska oraz sieć współpracy w zakresie ochrony konsumenta będą ściśle monitorowały proces wdrażania.

Jeżeli Facebook nie będzie wywiązywał się ze swoich zobowiązań, krajowe organy ochrony konsumentów mogą podjąć decyzję o zastosowaniu środków egzekucyjnych, w tym sankcji.

Kontekst prawny

Unijne rozporządzenie w sprawie współpracy w dziedzinie ochrony konsumentów łączy krajowe organy konsumenckie w paneuropejską sieć odpowiedzialną za egzekwowanie przepisów. Na tej podstawie organ krajowy w każdym z państw UE może zwrócić się o pomoc do swojego odpowiednika w innym państwie UE i powstrzymać w ten sposób transgraniczne naruszanie unijnego prawa konsumenckiego.

Sieć współpracy w zakresie ochrony konsumenta przeprowadziła wspólną ocenę warunków świadczenia usług Facebooka, koordynowaną przez francuską dyrekcję generalną ds. konkurencji, ochrony konsumentów i zwalczania nadużyć (DGCCRF) i wezwała przedsiębiorstwo, a także serwisy Twitter i Google+ do ulepszenia szeregu postanowień umownych.

Apel UOKiK

UOKiK niedawno apelował wraz z innymi organami ochrony konsumentów do Apple i Google, by te firmy przejrzyście informowały klientów o zasadach uzyskiwania i wykorzystywania ich danych.

– "Pobieramy aplikacje z tych sklepów, ale trudno znaleźć informacje o tym, jak będą wykorzystywane przez nie nasze dane.Aplikacje ściągane na telefon często proszą nas o dostęp do różnych danych, np. do książki telefonicznej, aparatu fotograficznego, dokładnej lokalizacji. Zanim pobierzemy aplikację, zastanówmy się, czy rzeczywiście chcemy, żeby wiedziała o nas tak wiele i czy jest nam aż tak potrzebna" – uważa Marek Niechciał.

Apel UOKiK można przeczytać na stronie internetowej – czytaj list do Apple, czytaj list do Google.

Dodatkowe informacje:

• Zestawienie informacji na temat zmian wprowadzonych przez Facebooka
• Komunikat prasowy na temat wyników działań dotyczących mediów społecznościowych

A.J.
Zespół e-prawnik.pl