Gmina wyznaniowa nie może sobie wybierać, kogo przyjmie

Sąd Najwyższy wskazał, że przepis ten budzi wątpliwości z punktu widzenia zgodności z Konstytucją. Ponadto przy wykładni tego przepisu należy uwzględniać nie tylko kontekst gramatyczny, ale też systemowy, uwzględniający oprócz Konstytucji, także cały system polskiego prawa, inne ustawy. Jedną z takich ustaw jest ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (jedn. tekst: Dz.U. z 2017 r., poz. 1153), w której art. 2  gwarantuje, że obywatele mogą - korzystając z wolności sumienia i wyznania - tworzyć wspólnoty religijne. Ponadto cudzoziemcy przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej korzystają z wolności sumienia i wyznania na równi z obywatelami polskimi (art. 7).

Sąd Najwyższy przypomniał także, że postanowieniem z dnia 18 lutego 2015 r., sygn. akt S 2/15 Trybunał Konstytucyjny przedstawił Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej uwagi o stwierdzonym uchybieniu w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 20 lutego 1997 r. o stosunku Państwa do gmin wyznaniowych żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej co do polskiego obywatelstwa jako ustawowego kryterium dopuszczalności członkostwa w gminach wyznaniowych żydowskich; usunięcie tego kryterium jest niezbędne dla zapewnienia spójności systemu prawnego Rzeczypospolitej Polskiej.

 Sąd Najwyższy podkreślił, że jest to jedno z wielu orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, które nie zostały wykonane przez władzę ustawodawczą. 

Wykładnia wskazanego przepisu wskazuje, że gminy „zrzeszają”, a nie: „mogą zrzeszać”. Z tego wynika, że gmina wyznaniowa nie może sobie wybierać, kogo przyjmie w poczet swoich członków, a kogo nie.