Klauzule wykonalności - jest nowelizacja przepisów

Po tym wyroku pojawiły się rozbieżne poglądy co do tego, czy nadając klauzulę wykonalności sąd musi za każdym razem odrębnie spisywać sentencję postanowienia, zwłaszcza jeżeli klauzula nadawana jest tytułowi egzekucyjnemu pochodzącemu od sądu. Wątpliwości te spowodowały niejednolitość praktyki orzeczniczej, jak również odmienne traktowanie wierzycieli przez organy powołane do prowadzenia egzekucji.

Uchwalona ustawa dopuszcza wprost uproszczoną formę nadawania klauzuli wykonalności (art. 783 § 3 i 4 Kodeksu postępowania cywilnego w nowym brzmieniu), uznając jako zasadę, iż w postępowaniu klauzulowym należy dążyć do uproszczenia czynności orzeczniczych. Uwzględniono przy tym, iż uproszczona forma nadawania klauzuli wykonalności funkcjonowała od lat i była powszechnie akceptowana. Należy przy tym podkreślić, iż Trybunał Konstytucyjny zakwestionował § 182 Regulaminu urzędowania sądów powszechnych jedynie ze względu na przekroczenie upoważnienia do wydania aktu wykonawczego regulującego działalność administracyjną sądów, w tym m.in. wewnętrzną organizację i porządek funkcjonowania sądów, porządek czynności w sądach oraz toku czynności administracyjnych w sprawach należących do właściwości sądów.

Przyjęte obecnie rozwiązanie ma znaleźć zastosowanie w przypadku tytułów egzekucyjnych będących orzeczeniami sądu lub referendarza sądowego (nie wyłączając orzeczeń wydanych w elektronicznym postępowaniu upominawczym) albo ugodami zawartymi przed sądem. Utrzymany zostanie jednakże wyjątek dotyczący nadawania klauzuli wykonalności na rzecz lub przeciwko osobom, które nie zostały wymienione w tytule egzekucyjnym (§ 4¹ dodawany w art. 783). Chodzi tu np. o sytuację, gdy tytuł egzekucyjny został wydany przeciwko spółce jawnej, partnerskiej, komandytowej lub komandytowo-akcyjnej, a klauzula ma być nadana przeciwko wspólnikom takich spółek, bądź też gdy według tytułu egzekucyjnego dłużnikiem jest jeden z małżonków, a klauzula ma odnosić się do drugiego. W tego typu wypadkach wymagane będzie nadal wydanie osobnego postanowienia.

Ponadto nowelizacja procedury cywilnej dokonywana na mocy przyjętej ustawy obejmuje kwestie treści, jaką powinno mieć postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności, umieszczenia samej klauzuli na tytule egzekucyjnym oraz jej brzmienia (art. 783 § 1-2). Wyraźnie uregulowany został również problem wykonalności postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności w części, w jakiej przyznaje ono wierzycielowi zwrot kosztów postępowania, a także uwidocznienia prawa do uzyskania zwrotu kosztów w klauzuli, jeżeli nadano ją w formie uproszczonej (dodawany art. 794¹). Po wejściu w życie ustawy przyjęte przepisy będą też szczegółowo regulować problematykę doręczeń w postępowaniu klauzulowym oraz biegu terminu do złożenia zażalenia na postanowienie w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności (odpowiednio art. 794² i art. 795 § 2 i 3 w nowym brzmieniu).

Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.