Kradzież towarów nie wymaga korekty VAT-u
Podatnikom VAT z zasady przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Możliwość ta jest jednak uzależniona od przeznaczenia danego towaru do wykonywania czynności opodatkowanych.
Czy zatem w przypadku kradzieży towarów, przeznaczonych do sprzedaży, przedsiębiorca musi dokonać korekty dokonanego już odliczania podatku VAT naliczonego?
Handel różnego rodzaju towarami z zasady wymaga dysponowania pewnym ich zapasem, najczęściej przechowywanym w magazynach. Działanie to ma na celu przede wszystkim zachowanie płynności sprzedaży. Z drugiej jednak strony, nierozerwanie łączy się z ryzykiem utraty części zgromadzonych zapasów na skutek np. kradzieży. Watro zatem wiedzieć, z jakimi konsekwencjami na gruncie podatku VAT należy się liczyć.
Wykorzystywanie towarów do wykonywania czynności opodatkowanych
Podatnikom VAT, prowadzącym działalność gospodarczą, polegającą na sprzedaży towarów, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, co wynika wprost z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Należy jednak pamiętać, że możliwość ta dotyczy tylko i wyłącznie towarów służących wykonywaniu czynności opodatkowanych, przy czym przepisy podatkowe wprowadzają jako zasadę bieżące odliczanie podatku VAT naliczonego.
Skutki kradzieży nie pozbawiają podatnika prawa do odliczenia VAT naliczonego
W razie, gdy nie wystąpi sprzedaż opodatkowania VAT, podatnikowi z zasady przestaje przysługiwać prawo do odliczenia. W przypadku kradzieży prawo to zostaje zachowane, jednak istotne są okoliczności, na co wskazuje interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach: istotne jest ustalenie, czy Wnioskodawca dochował należytej staranności w nadzorze nad pracownikiem. Obowiązek prawidłowej organizacji pracy oraz podjęcia działań organizacyjnych mających na celu wyeliminowanie sytuacji sprzyjających powstaniu szkody w mieniu obciąża przede wszystkim Wnioskodawcę, ponieważ to on ponosi ryzyko swojej działalności gospodarczej.
Wnioskodawca, zatrudniając pracownika, jest zobowiązany do zachowania należytej staranności w celu uchronienia się od negatywnych zachowań pracownika, przejawiającej się przede wszystkim w zastosowaniu odpowiednich dla danej sytuacji środków ostrożności służących przeciwdziałaniu możliwości dokonania przywłaszczenia powierzonych pracownikowi środków obrotowych. (...) z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca dochował należytej staranności w nadzorze nad pracownikiem, a zatem dany towar w związku z jego utratą nie zostanie wykorzystany do działalności opodatkowanej, a prawo Wnioskodawcy do odliczenia podatku naliczonego w związku z nabyciem towaru zostaje zachowane, a tym samym nie ma podstaw do dokonywania korekt odliczonego podatku. (interpretacja z 22.02.2012 r., nr. IBPP3/443-1175/11/IK).
Warto ponadto podkreślić, iż na brak obowiązku korekty wskazuje także orzecznictwo sądów administracyjnych, między innymi w wyrok WSA w Poznaniu z 14.01.2011 r. (sygn. akt I SA/Po 842/10), zgodnie z którym utrata, zniszczenie lub kradzież towarów nie są zasadniczo uznawane za okoliczności zmieniające prawo do odliczenia. Jeśli zatem utracone, zniszczone lub skradzione towary były przeznaczone do działalności opodatkowanej i odliczono podatek naliczony przy ich nabyciu, nie powstaje konieczność korekty.
Odstępstwo fakultatywne
Nie bez znaczenia wydaje się również fakt, iż omawianą sprawą zajął się także Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, wydając 4.10.2012 r. wyrok w sprawie C 550/11. W wyroku tym zostało jasno wskazane, że obowiązek dokonania korekty dokonanego odliczenia podatku VAT powstaje między innymi wtedy, gdy po złożeniu deklaracji VAT nastąpiła zmiana czynników determinujących wysokość odliczenia.
Towar skradziony nie może następnie zostać wykorzystany przez podatnika w ramach dalszych transakcji opodatkowanych, w związku z czym kradzież powoduje zmianę tych czynników, pociągając za sobą co do zasady konieczność korekty dokonanego odliczenia podatku VAT.
Jednak w drodze odstępstwa od powyższej zasady, korekty nie dokonuje się między innymi w przypadku "należycie udokumentowanej kradzieży". Zgodnie z akapitem drugim tego przepisu odstępstwo to ma charakter fakultatywny.
Na tej podstawie państwa członkowskie mają prawo nakazać korektę dokonanego odliczenia podatku VAT w każdym przypadku kradzieży towaru uprawniającego do odliczenia podatku VAT przy jego nabyciu, niezależnie od tego, czy okoliczności kradzieży zostały w pełni wyjaśnione.
Trybunał jednak podkreślił, iż pojęcie kradzieży to określenie, należące do dziedziny prawa karnego, w związku z czym państwa członkowskie mają prawo posługiwać się terminami lepiej odpowiadającymi ich zdaniem ustawodawstwu podatkowemu służącemu wdrożeniu przepisu prawa Unii Europejskiej dotyczącego korekt w podatku VAT.
Elżbieta Węcławik, Dorota Kępka, księgowa Tax Care
Zespół
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?