Lotnictwo w systemie handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych

Ograniczanie wielkości emisji

Mimo że operatorom statków powietrznych trudno jest przejść na alternatywne (odnawialne) źródła energii, sektor lotnictwa będzie musiał ograniczyć emisje zgodnie z ogólnym celem UE zmniejszenia emisji o 20% do 2020 roku. Komisja Europejska proponowała, aby łączna liczba przydziałów emisji, które zostaną przyznane operatorom statków powietrznych, odpowiadała 100% sumy historycznych emisji pochodzących z lotnictwa w okresie 2004-2006, jednak kompromisowa wersja projektu przewiduje, że w pierwszym okresie (od 2012 r.) wielkość emisji zostanie ograniczona o 3%, a później (w roku 2013 i w kolejnych latach) o 5%, a zatem do 95% emisji z okresu referencyjnego. W przyszłości Komisja Europejska może zaproponować dalsze redukcje przydziałów dla lotnictwa w ramach przeglądu ETS.

Zakres i data rozpoczęcia: 2012

KE proponowała dwie różne daty włączenia lotnictwa do ETS - dla lotów wewnętrznych i dla lotów międzykontynentalnych (rok później). W pierwszym czytaniu posłowie podkreślali, że wpływ systemu na środowisko będzie stosunkowo mały, jeśli loty międzykontynentalne nie zostaną uwzględnione w tym samym terminie, co loty wewnątrz Wspólnoty. Doprowadziłoby to do zakłócenia konkurencji między liniami lotniczymi, a także do zakłócenia konkurencji między regionami turystycznymi. Trudno, na przykład, wyjaśnić, dlaczego lot z Wielkiej Brytanii do Maroka nie jest objęty systemem, podczas gdy lot z Wielkiej Brytanii na Wyspy Kanaryjskie będzie nim objęty. W uzgodnionej wersji kompromisowej przyjęto zapis, zgodnie z którym wszystkie loty zostaną włączone do ETS począwszy od 2012 roku.

Rozdysponowanie przydziałów: 15% na licytacji

System handlu przydziałami emisji polega na przyznaniu operatorom odpowiedniej liczby przydziałów, z których każdy uprawnia ich do emisji jednej tony CO2 rocznie. Liczba przydziałów określa całkowity limit emisji dla każdego uczestnika systemu.

Niektóre przydziały są przyznawane operatorom bezpłatnie, innymi można będzie handlować (w drodze licytacji), co umożliwi różnicowanie poziomu redukcji i ich zwiększanie tam, gdzie będą one najbardziej efektywne pod względem kosztów. Pierwotny wniosek KE nie określał żadnych wielkości przydziałów, które można będzie sprzedawać na licytacji. W drodze uzgodnień między Parlamentem i Radą ustalono, że 15% przydziałów będzie udostępniane w tej formie, co zapewni ich dostępność dla nowych graczy na rynku i utrudni czerpanie korzyści przedsiębiorstwom zasiedziałym.

Przychody ze sprzedaży przydziałów emisji w drodze licytacji powinny zostać - zdaniem posłów - przeznaczone na ograniczanie skutków emisji gazów cieplarnianych oraz na dostosowywanie się do skutków zmian klimatu, na finansowanie badań naukowych i badań w zakresie rozwoju dotyczących ograniczania skutków, a także na obniżkę podatków i opłat nakładanych na przyjazne dla środowiska środki transportu, takie jak kolej i autobusy.

Wyjątki i wyłączenia

KE chciała wyłączyć z systemu loty rządowe (głów państw, szefów rządów i ministrów wchodzących w skład rządów), jednak posłowie - uznając, że rządy państw członkowskich powinny propagować wzory zachowań - tę derogację usunęli. Także Rada utrzymała tę propozycję w swoim stanowisku.
 
PE zgodził się natomiast na wyłączenie lotów wojskowych wykonywanych w ramach misji międzynarodowej, lotów służby celnej oraz służb policyjnych, lotów do celów poszukiwawczych, ratowniczych. Z zakresu propozycji wyłączone zostaną również niewielkie linie lotnicze, które realizują mniej niż 243 loty w okresie trzech kolejnych czteromiesięcznych okresów lub takie, których poziom emisji nie przekracza 10 tys. ton rocznie.

Źródło: Serwis prasowy Parlamentu Europejskiego, redakcja polskaSerwis prasowy Parlamentu Europejskiego, redakcja polska / Peter LIESE (EPP-ED, DE)