Luka w podatku od towarów i usług maleje

Międzynarodowy Fundusz Walutowy (IMF) w ramach Programu Analizy Luk Administracji Skarbowej (RA-GAP) i udzielonego wsparcia technicznego dla Polski dokonał oszacowania poziomu luki VAT za lata 2010-2016 w Polsce przy zastosowaniu własnej metodyki RA-GAP.

Raport pomocy technicznej „Polska Program Analizy Luk Administracji Skarbowej – Luka w podatku od towarów i usług”

Wyniki przeprowadzonych w tym zakresie analiz zaprezentowane zostały w raporcie IMF pn.: „Polska – Program Analizy Luk Administracji Skarbowej – Luka w podatku od towarów i usług", przygotowanym przez ekspertów z Departamentu Spraw Fiskalnych Międzynarodowego Funduszu Walutowego – p. Micka Thackraya i p. Kanara Ahmeda, którzy na podstawie dostępnych danych podatkowych, danych z rachunków narodowych oraz odbytych misji technicznych w Polsce w latach 2017-2018 dokonali oszacowania poziomu luki VAT, a także jego relacji w odniesieniu do Produktu Krajowego Brutto (PKB) oraz do potencjalnych wpływów z VAT.

Metodyka RA-GAP wykorzystuje podejście odgórne do szacowania potencjalnej podstawy opodatkowania oraz wysokości podatku, w oparciu o dane statystyczne z rachunków narodowych, dotyczące rachunku tworzenia i rozdysponowania wartości dodanej w poszczególnych gałęziach gospodarki. Metodyka ta umożliwia ponadto oszacowanie dwóch składników luki w VAT: luki wynikającej z nieprzestrzegania przepisów (compliance gap) oraz luki wynikającej z przyjętej polityki podatkowej (policy gap). Luka wynikająca z nieprzestrzegania przepisów podatkowych jest różnicą pomiędzy potencjalnymi wpływami z tytułu VAT, możliwymi do osiągnięcia przy uwzględnieniu obecnych ram polityki fiskalnej, a rzeczywistymi wpływami z tytułu VAT, liczonymi w ujęciu memoriałowym. Luka wynikająca z przyjętej polityki podatkowej stanowi różnicę między całkowitą luką podatkową a luką wynikającą z nieprzestrzegania przepisów.

Szacunki wielkości luki wynikającej z nieprzestrzegania przepisów VAT, sporządzone przy zastosowaniu metody RA-GAP, są zasadniczo zgodne z szacunkami opracowanymi dla Komisji Europejskiej przez Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych (CASE) i przez Ministerstwo Finansów. 

Raport został opublikowany również na stronie internetowej IMF (w języku angielskim).

Pobierz raport pt. Program analizy luk w administracji skarbowej — luka w podatku od towarów i usług (pdf) 

Pobierz raport pt. Technical assistance report—revenue administration gap analysis program—the value-added tax gap (pdf)

Co zaleca MFW?

Na końcu opracowania znalazły się poniższe zalecenia do dalszych prac. Są to:

• dalsze szacowanie luki wynikającej z nieprzestrzegania przepisów VAT w ramach monitorowania budżetowego dochodów w stosunku do prognoz, w tym okresowa aktualizacja modelu RA-GAP;
• wykorzystanie szacunkowej luki VAT do oceny postępów w poprawie morale podatkowego w Polsce oraz w zakresie zamykania luki podatkowej;
• rozszerzenie zakresu analizy luki podatkowej zmierzające do uwzględnienia innych podatków;
• wykorzystanie analizy luki podatkowej jako podstawy strategicznego zarządzania ryzykiem nieprzestrzegania przepisów;
• zbadanie przyczyn widocznej luki w sektorze użyteczności publicznej w celu ustalenia, czy występują ryzyka nieprzestrzegania przepisów podatkowych;
• rozważenie środków mających na celu przeciwdziałanie zagrożeniom związanym z nieprzestrzeganiem przepisów w ramach usług świadczonych przez przedstawicieli wolnych zawodów i usług osobistych;
• rozważenie ściślejszej współpracy i wymiany informacji z Głównym Urzędem Statystycznym
• wykorzystanie krajowej bazy danych zwrotów i płatności VAT stworzonej na potrzeby RA-GAP w celu opracowania bardziej systematycznego, ogólnokrajowego podejścia w analizie ryzyka.

Rozważenie stworzenia krajowej bazy danych poszczególnych transakcji VAT, utworzonej w ramach nowej inicjatywy Jednolity Plik Kontrolny (JPK), jako narzędzia analizy ryzyka braku zgodności, wraz z bazą danych dotyczących zwrotów i płatności dokonywanych przez podatników.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl