Ustawa o czternastej emeryturze

Ustawa o kolejnym w 2022 r. dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów. „Czternastkę” otrzyma w tym roku ok. 9 mln osób, z czego 7,7 mln seniorów dostanie wypłatę w pełnej wysokości, czyli równą minimalnej emeryturze.

Czternasta emerytura – na jakich zasadach?

Ustawa o kolejnym w 2022 r. dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów określa warunki nabycia przez osoby uprawnione prawa do dodatkowego świadczenia pieniężnego, zwanego „czternastą emeryturą”.

Wysokość dodatkowego świadczenia będzie uzależniona od wysokości otrzymywanego świadczenia głównego (emerytury, renty itp.). I tak wysokość świadczenia dodatkowego będzie równa:

1. kwocie najniższej emerytury obowiązującej od dnia 1 marca 2022 r. (tj. 1338,44zł) – dla osób, których wysokość świadczenia głównego, przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń, nie przekracza kwoty 2900 zł;
2. kwocie najniższej emerytury, pomniejszonej o kwotę różnicy pomiędzy kwotą wysokości świadczenia głównego, przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń, a kwotą 2900 zł, nie więcej niż o kwotę najniższej emerytury – dla osób, których wysokość świadczenia głównego, przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń, przekracza kwotę 2900 zł.

Ustawa stanowi, że jeżeli kwota dodatkowego świadczenia ustalonego w sposób, o którym mowa w ww. pkt 2, jest mniejsza niż 50 zł, dodatkowego świadczenia nie przyznaje się. Ponadto dodatkowe roczne świadczenie pieniężne nie będzie przysługiwało osobom, którym na dzień 24 sierpnia 2022 r. r. prawo do świadczeń głównego zostało zawieszone.

Dodatkowe świadczenie w wysokości najniższej emerytury (1338,44 zł brutto) otrzymają więc emeryci i renciści, których wysokość świadczeń nie przekracza 2,9 tys. zł.

W przypadku osób, które pobierają emerytury lub renty wyższe niż 2,9 tys. zł, zostanie zastosowana zasada „złotówka za złotówkę”. Oznacza to, że dodatkowe świadczenie będzie wypłacone w kwocie najniższej emerytury, ale pomniejszonej o różnicę między wysokością emerytury lub renty a kwotą 2,9 tys. zł. Świadczenie nie będzie przyznawane, jeżeli jego wysokość byłaby niższa niż 50 zł.

Kiedy wypłata?

Zgodnie z ustawą czternaste emerytury będą wypłacane od 25 sierpnia do 20 września 2022 r. Dodatkowe świadczenie będzie wypłacane z urzędu wraz z emeryturą lub rentą – nie trzeba składać wniosków o wypłatę.

Tak więc, dodatkowe roczne świadczenie pieniężne będzie wypłacone z urzędu w terminie wypłaty świadczenia głównego od sierpnia 2022 r. (z wyjątkiem części świadczeń przewidzianych do wypłaty we wrześniu i październiku 2022 r.). Decyzje w sprawie dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego będą wydawane i świadczenia te będą wypłacane przez właściwe organy wypłacające świadczenie główne osoby uprawnionej. W przypadku zbiegu prawa do świadczeń, które są wypłacane przez dwa organy, ZUS będzie odpowiedzialny za wydanie decyzji oraz wypłatę dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego.

Dla kogo?

Do świadczenia są uprawnione osoby, które nabędą prawa do świadczeń do 24 sierpnia 2022 r.

Zgodnie z ustawą z dnia 26 maja 2022 r. o kolejnym w 2022 r. dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów, osobami uprawnionymi do dodatkowego rocznego świadczenia będą osoby mające w dniu 24 sierpnia  2021 r. prawo do:

1. świadczeń, o których mowa w art. 2 pkt 1 lit. a i b ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin,
2. świadczeń z ubezpieczenia emerytalno­­‑rentowego, o których mowa w art. 18 pkt 1–4 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników,
3. świadczeń, o których mowa w art. 12 ust. 1, 1a i 2 oraz w art. 16 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego,
4. świadczeń, o których mowa w art. 2 pkt 1 lit. a–c ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin,
5. świadczeń, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1 lit. a–c ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno­­‑Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin,
6. emerytur i rent, o których mowa w art. 3 pkt 1–3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,
7. rent, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 6–8 oraz art. 49, art. 50 i art. 52 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych,
8. rent, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 3 i 4 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach,
9. renty socjalnej, o której mowa w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej,
10. świadczenia przedemerytalnego i zasiłku przedemerytalnego, o których mowa w ustawie z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych,
11. świadczenia, o którym mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych,
12. okresowej emerytury kapitałowej, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych,
13. emerytury, o której mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych,
14. świadczenia, o którym mowa w art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych,
15. okresowej emerytury rolniczej, o której mowa w art. 15 ustawy z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw,
16. rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym.

Ważne wsparcie dla emerytów i rencistów

Według szacunków resortu polityki społecznej w tym roku świadczenie trafi do ok. 9 mln osób. 7,7 mln seniorów dostanie wypłatę w pełnej wysokości. Tegoroczny koszt wypłaty czternastek to ok. 11,4 mld zł.

Zgodnie z ustawą, kwota dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego nie będzie wliczana do dochodu, o którym mowa w:

• art. 26 ust. 7e ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych,
• art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych,
• art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej,
• art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 31 lipca 2019 r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji.

Kwota dodatkowego rocznego świadczenia nie będzie wliczana również do dochodu rodziny obliczanego na podstawie ustawy o świadczeniach rodzinnych.

Ponadto, ustawa przewiduje, że z kwoty dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego nie będą mogły być dokonywane potrącenia i egzekucje.

Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl