Obowiązek skorygowania deklaracji w razie nieprzeznaczenia przychodów ze zbycia nieruchomości na cele mieszkaniowe

Wątpliwości prawne

"Czy użyte w treści art. 28 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. nr 14 poz. 176, z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006 r., określenie »w terminie płatności podatku« odnosi się wyłącznie do terminu, w jakim podatek jest płatny, wskazanego w ustępie 2 zd. 2 tego artykułu, czy też również do terminu, w jakim podatek jest płatny, wskazanego w ustępie 3 artykułu 28 wskazanej ustawy?"

Sąd Najwyższy uznał, że nie zostały spełnione przesłanki skutecznego wystąpienia przez sąd odwoławczy z pytaniem prawnym do Sądu Najwyższego w trybie art. 441 § 1 k.p.k.  i Najwyższy uznał, że nie zostały spełnione przesłanki skutecznego wystąpienia przez sąd odwoławczy z pytaniem prawnym do Sądu Najwyższego w trybie art. 441 § 1 k.p.k. i odmówił podjęcia uchwały.

Wyjaśnienie SN

Sąd Najwyższy wskazał, że Sąd odwoławczy wystąpił o rozstrzygnięcie przedstawionego zagadnienia prawnego przedwcześnie, albowiem w przedmiotowej sprawie konieczne było zbadanie w pierwszej kolejności kwestii przedawnienia, a to z uwagi na fakt, że w świetle zgromadzonej w aktach dokumentacji uzasadnione jest przypuszczenie, że doszło do przedawnienia karalności zarzuconego oskarżonej czynu. Sąd Najwyższy zaznaczył nadto, że z uzasadnienia postanowienia Sądu Okręgowego wynika, że organ pytający ma wyrobiony pogląd, co do właściwego sposobu wykładni „termin płatności podatku” co prowadzi do konstatacji, że organ ten nie tyle zwrócił się o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego, którego sam rozstrzygnąć nie potrafił, co wystąpił do Sądu Najwyższego o potwierdzenie słuszności własnego stanowiska.

Odnosząc się do merytorycznych kwestii związanych z przedstawionym zagadnieniem prawnym, Sąd Najwyższy stwierdził, że użyte w treści art. 28 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006 r., określenie „w terminie płatności podatku” odnosi się do terminu płatności podatku wskazanego w art. 28 ust. 2,  jak też wskazanego w art. 28 ust. 3 tej ustawy. Oznacza to, że jeżeli podatnik złożył oświadczenie, o którym mowa w art. 28 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (u.p.d.o.f.), a jednak w określonym przez ustawę terminie nie postąpił w sposób deklarowany w oświadczeniu, terminem płatności podatku, jest następny dzień po upływie dwóch lat od dnia sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych. Do tego dnia podatnik jest zobowiązany zapłacić podatek w wysokości wskazanej w art. 28 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wraz z odsetkami określonymi w art. 28 ust. 3 tej ustawy oraz – stosownie do art. 28 ust. 4 – złożyć deklarację według ustalonego wzoru.

Sąd Najwyższy zauważył również, że podatnik nie jest zobowiązany do złożenia wspomnianej deklaracji podatkowej, jeżeli nie jest zobowiązany do uiszczenia podatku. Oznacza to m.in., że gdy podatnik składa oświadczenie na podstawie art. 28 ust. 2a u.p.d.o.f., w którym deklaruje, że cały przychód ze sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych zamierza przeznaczyć, na cele o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a lub lit. e u.p.d.o.f., nie jest zobowiązany do złożenia deklaracji PIT-23 w terminie, o którym mowa w art. 28 ust. 2 tej ustawy. Jeśli jednak doszło do złożenia przez podatnika tej deklaracji, to w przypadku, gdy w ustawowym terminie podatnik nie postąpił zgodnie z oświadczeniem, przepis art. 28 ust. 4 u.p.d.o.f. rodzi obowiązek skorygowania deklaracji wcześniej złożonej, a to wobec zaistnienia obowiązku zapłacenia podatku. Należy bowiem stwierdzić, że choć złożenie korekty deklaracji podatkowej jest co do zasady uprawnieniem podatnika, to w wypadkach wskazanych w ustawie, może być także jego obowiązkiem. Przepis art. 28 ust. 4 u.p.d.o f. właśnie taki obowiązek statuuje.  

Zachowanie podatnika, który nie dopełni obowiązku skorygowania deklaracji podatkowej w opisanej wyżej sytuacji nie może być przy tym rozważane przez pryzmat art. 56 § 4 k.k.s., albowiem w takim przypadku nie można przyjąć, że podatnik ujawnił podstawę opodatkowania, a tym samym, by organ podatkowy dysponował informacjami dotyczącymi istnienia oraz wysokości podatku i w konsekwencji wykluczona była możliwość uchylenia się podatnika od opodatkowania.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl