Program \"Solidarność pokoleń - działania dla zwiększenia aktywności zawodowej osób w wieku 50+\"

Osoby 50-letnie mają kłopoty ze znalezieniem pracy, a często są „wypychane" na wcześniejsze emerytury. W efekcie, w Polsce mamy najniższy w Unii Europejskiej wskaźnik zatrudnienia 50-latków. Rząd chce to zmienić poprzez program „Solidarność pokoleń", który Rada Ministrów 17 października 2008 r. przyjęła wraz z projektem pierwszej ustawy realizującej ten program.  

Program „Solidarność pokoleń" ma:

  • stworzyć zachęty dla pracodawców do zatrudniania i utrzymywania z zatrudnieniu osób starszych.

  • umożliwić 50-latkom poprawę kwalifikacji, umiejętności i efektywności pracy.

Dlaczego chcą na emeryturę?  

Wśród wszystkich krajów Unii Europejskiej tylko w Polsce i Hiszpanii ponad 60% ludzi w wieku 54-60 lat chce iść na emeryturę tak wcześnie, jak to możliwe. Jak wynika z badań przeprowadzonych dla Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w Polsce ludzie chcą jak najwcześniej skończyć karierę zawodową z następujących względów:

  • czują zmęczenie pracą, w znacznym stopniu spowodowane brakiem właściwej polityki zarządzania wiekiem w firmach: pracownicy przez całe lata wykonują te same zadania, niezwykle rzadko są szkoleni lub awansowani; w efekcie albo każda większa zmiana w firmie sprawia, że nagle są oceniani jako niekompetentni; albo są zmęczeni monotonią, brakiem perspektyw i niedostosowaniem pracy do ich zmieniających się możliwości fizycznych;

  • z powodu stanu zdrowia - jednak z badań wynika, że decyzję o odejściu z pracy podejmują ci, którzy czują się najlepiej spośród uprawnionych do emerytury;

  • konkurencja ze strony młodszych pracowników, napór nowych technologii, pojawianie się nowych wymagań, zagrożenie zwolnieniem spowodowane kondycją pracodawców lub dorywczym charakterem pracy, często zmieniające się przepisy emerytalne - sprawia, że emerytura lub renta wydaje się bezpieczniejszym, pewniejszym rozwiązaniem;

  • z powodu presji pracodawców, którzy chcą się pozbyć pracowników w wieku ochronnym, wolą zatrudnić młodego, wykwalifikowanego pracownika, często bardziej dyspozycyjnego, mniej zarabiającego, zamiast inwestować w podniesienie kwalifikacji starszych pracowników, postrzeganych jako mniej energicznych, opornych na zmiany.

    Badania empiryczne dowodzą jednak, że nie ma faktycznego związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy starzeniem się a obniżaniem zdolności do pracy. Tak powstaje błędne koło, pracodawca nie inwestuje w podniesienie kwalifikacji pracownika, bo spodziewa się, że on szybko przejdzie na emeryturę, a pracownik nie wierzy w siebie i czuje się zagrożony oczywistym dla niego brakiem wiary w jego możliwości, widzi w tym groźbę zwolnienia, więc stara się przejść na emeryturę, by zapewnić sobie jakieś dochody;

  • w starym systemie emerytalnym po prostu opłacało się iść na wcześniejszą emeryturę -  bo nie miało to znaczenia dla wysokości pobieranego świadczenia. Im mniej więc ktoś zarabiał, tym bardziej opłacało mu się przejść na wcześniejszą emeryturę i dorabiać do niej, z powodu składki na ZUS było to też rozwiązanie korzystne dla pracodawcy;

  • z powodu konieczności opieki nad wnukami lub innymi krewnymi np. partnerem, który przeszedł na emeryturę. W szczególności dotyczy to kobiet. Jednak, choć częściej innymi członkami rodziny zajmują się osoby starsze niż młodsze, to jednak nie zdarza się to częściej w Polsce niż w innych krajach, w których pracuje znacznie więcej 50-latków;

  • z powodu niepełnosprawności - ponieważ osobom niepełnosprawnym w ogóle ciężej w Polsce o pracę.

Generalnie każda decyzja o zawieszeniu czy zaprzestaniu kariery zawodowej powoduje, że powrót do pracy jest trudny, zwłaszcza w przypadku osób, u których ta przerwa w zatrudnieniu trwa dłużej, które maja niższe kwalifikacje i które związane były z jednym pracodawcą przez większość swojego życia zawodowego.  

Dlaczego 50-latkowie powinni pracować?

  • dla samych siebie, dla wyższych emerytur - w nowym systemie emerytalnym istotne jest nie tylko, jakie oszczędności emerytalne każdy z nas zgromadził, ale też jak długo pracował, w ostatnich latach przed emeryturą wartość zgromadzonego na starość kapitału najbardziej rośnie;

  • przejście na emeryturę to zmiana trybu życia, zerwanie więzi społecznych, z badań wynika, że ludzie najpierw marzą o emeryturze, bo emerytura postrzegana jest jako zasłużony wypoczynek.

    Najczęściej dopiero po przejściu na emeryturę przekonują się, że nie byli na nią gotowi, że nie jest tym, czego oczekiwali, że tęsknią za kontaktami z pracy, za aktywnością, a nie wszyscy odnajdują się wyłącznie w rolach rodzinnych, wiele osób po przejściu na emeryturę traci swoje więzi społeczne, często związane ze środowiskiem pracy, co rodzi ryzyko poczucia osamotnienia, depresji oraz wykluczenia społecznego;

  • zmienia się struktura demograficzna ludności, Polacy starzeją się, do 2035 spadnie zarówno liczba dzieci, jak i osób do 44 roku życia, a wzrastać będzie liczba osób po 45-tym roku życia oraz w wieku emerytalnym. Osoby po 50-ym roku życia są po prostu potrzebne na rynku pracy,

  • odchodzący na wczesne emerytury, renty czy bezrobocie 50-latkowie wcale nie zwalniają miejsca pracy dla młodych, za to wydatki na ich świadczenia obciążają wszystkich pracujących, zwłaszcza młodych, w efekcie w Polsce bardziej wspiera się starsze pokolenia, a najbardziej zagrożone biedą są młode rodziny, młodzież i dzieci.

  • wyższe wydatki na transfery skierowane do starszych osób ograniczają możliwości zwiększania wsparcia ze strony budżetu państwa na pomoc innym grupom ludności, w szczególności dzieci i młodzieży. Polska należy do krajów UE, w których ryzyko ubóstwa osób starszych jest najniższe, a ryzyko ubóstwa dzieci i młodzieży - najwyższe. Niezbędna jest stopniowa zmiana struktury wydatków społecznych tak, aby doprowadzić do uzyskania równowagi międzypokoleniowej i ograniczenia ryzyka ubóstwa dzieci.

  • wczesne odchodzenie 50-latków z pracy prowadzi do utraty istotnych zasobów kapitału ludzkiego, które zgromadzili, jednym słowem tracimy ich wiedzę, doświadczenie, całe bogactwo ich kwalifikacji zawodowych;

  • wydłużanie aktywności zawodowej pracowników po 50-tym roku życia należy do priorytetowych działań krajów Unii Europejskiej. Zgodnie z założeniami Strategii Lizbońskiej przyjętej przez kraje UE w 2000 r., jednym z celów Unii Europejskiej jest osiągnięcie wskaźnika zatrudnienia osób w wieku 55-64 lata na poziomie nie niższym niż 50%.

Co proponuje rząd?

  1. działania na rzecz poprawy warunków pracy, promocji zatrudnienia pracowników po 50-tym roku życia i zarządzania wiekiem ( poprzez upowszechnianie wiedzy wśród pracodawców i pracobiorców na temat zarządzania wiekiem pracowników, ukazywanie pracodawcom i opinii publicznej korzyści płynących z zatrudniania osób po 50 r. życia, wdrażanie strategii zarządzania wiekiem w przedsiębiorstwach, dostosowanie warunków pracy pracowników po 50-tym roku życia do ich potrzeb);

  2. działania na rzecz poprawy kompetencji i kwalifikacji pracowników po 50-tym roku życia (poprzez tworzenie warunków dla budowania ich ścieżek kształcenia, upowszechnienie kształcenia ustawicznego dla osób w wieku 45+, dopasowanie do nich oferty szkoleniowej);

  3. zmniejszenie kosztów pracy związanych z zatrudnianiem pracowników po 50-tym roku życia (poprzez zwolnienie pracodawców z opłacania składek na Fundusz Pracy za osoby którym brakuje nie więcej niż 5 lat do wieku emerytalnego, zmniejszenie do 14 liczby dni choroby, za które płaci pracodawca w przypadku pracowników po 50-tym roku życia) - projekt ustawy w tym zakresie został przyjęty przez rząd;

  4. aktywizację osób bezrobotnych lub zagrożonych utratą pracy po 50-tym roku życia (poprzez upowszechnienie programów rynku pracy dla osób w wieku powyżej 50 lat, budowanie indywidualnych planów wsparcia dla osób w wieku 50+, dopasowanie oferty aktywnych programów rynku pracy do potrzeb tych osób);

  5. aktywizację zawodową osób niepełnosprawnych, (poprzez budowę stabilnych ram prawnych dla zatrudniania i rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych, promocję aktywizacji zawodowej i integracji tych osób z rynkiem pracy). Istotnym uzupełniającym elementem będą kampanie podnoszenia świadomości o możliwościach i przydatności osób niepełnosprawnych jako pracowników;

  6. zwiększenie możliwości zatrudnienia kobiet (przez rozwój usług pozwalających na godzenie pracy i życia rodzinnego, uproszczenie przepisów dotyczących zakładania przedszkoli, wspieranie rozbudowy sieci przedszkoli, szczególnie na obszarach wiejskich (finansowane między innymi z Europejskiego Funduszu Społecznego), umożliwienie finansowania żłobków i przedszkoli przyzakładowych z zakładowych funduszy świadczeń socjalnych; wspieranie innych form opieki nad dziećmi);

  7. ograniczenie dezaktywizacji pracowników w systemie świadczeń społecznych (wdrażanie systemu emerytur pomostowych i ograniczenie przechodzenia na wcześniejsze emerytury, promocję działań na rzecz wydłużenia wieku przejścia na emeryturę, szczególnie kobiet).

    Realizacja dużej części zadań w ramach polityki rynku pracy należy do samorządów, dlatego ich zaangażowanie w program będzie bardzo ważne. Działanie te będą finansowane z budżetu państwa, a także ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego.

Jakie zmiany w Funduszu Pracy  

Zgodnie z przyjętym przez Radę Ministrów projektem Ustawy o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy:

  • zwiększone zostaną środki na programy rynku pracy (w tym szkolenia) finansowane z Funduszu Pracy dla osób, które przekroczyły 45 rok życia bez względu na ich status na rynku pracy;

  • za osoby, które osiągnęły wiek o pięć lat niższy od ustawowego wieku emerytalnego pracodawcy nie będą musieli płacić składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych;

  • w przypadku zwolnienia chorobowe pracowników powyżej 50 roku życia ZUS przejmie obowiązek wypłacania wynagrodzenia za czas choroby już po 14 dniach, a więc wcześniej niż w przypadku młodszych pracowników.

  • Stworzy to istotne zachęty do zatrudniania osób po 50 roku życia, a jednocześnie umożliwi podnoszenie ich kwalifikacji zawodowych.

Źródło: www.mps.gov.pl


A.J.
Zespół e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

  • uczciwy obywatel 2013-11-26 20:31:26

    dlaczego pewne grupy spoleczne tak jak policjanci wojskowi gornicy i wiele innych grup zawodowych ida na emeryture nie na wiek lecz na lata przepracowane dlaczego ja taki sam obywatel mam isc na emeryture ukonczywszy wiek 67 lat czy ja jestem innym obywatelem tego kraju skoro nie mam takich samych praw tez chce isc na emeryture po latach przepracowanych uczciwie i oplacaniu przez ponad 42lat skladek moze premier niech podzieli kraj niech chodza na wybory tylko ci co przepracowali 15 lub 25 lat i sa na emeryturach a dla tej drugiej grupy niech sa wybory osobno zobaczymy jaki bedzie wynik premier tusk obiecal poprawe a z ludzi uczciwych zrobi dziadow okradajac ich z wlasno odlozonych i wypracowanych pieniedzy ktore nie sa jego ani panstwa tylko obywatela ktory je wypracowal

  • uczciwy obywatel 2013-11-26 20:23:48

    dlaczego pewne grupy spoleczne tak jak policjanci wojskowi gurnicy i wiele innych grupzawodowych ida na emeryture nie na wiek lecz na lata przepracowane dlaczego ja taki sam obywatel mam isc na emeryture ukonczywszy wiek 67 lat czy ja jestem innym obywatelem tego kraju skoro niemam takich samych praw tez chce isc na emeryture po latach przepracowanych uczciwie i oplacaniu przez ponad 42lat skladek moze premier niech podzieli kraj niech chodza na wybory tylko ci co przepracowali 15 lub 25lat isa na emeryturach a dlatej drugiej grupy niech sa wybory osobno zobaczymy jaki bedzie wynik premier tusk obiecal poprawe a z ludzi uczciwych zrobi dziaduw okradajac ich z wlasno odlozonych i wypracowanych pieniedzy kture niesa jego ani panstwa tylko obywatela ktury je wypracowal


Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika