Przesunięcie ustawy kaucyjnej

Projekt przyjęty przez rząd

29 października 2024 r. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, przygotowany w Ministerstwie Klimatu i Środowiska.

Przewiduje on wydłużenie terminu wprowadzenia systemu kaucyjnego. Nowe rozwiązania mają wesprzeć ochronę środowiska poprzez zmniejszenie liczby odpadów. Późniejsza data wejścia w życie przepisów sprawi, że zarówno producenci, konsumenci, jak i samorządy będą lepiej przygotowani do nowych zasad.

- "Ta ustawa jest bardzo skomplikowana. Obserwowałem, jak to działa w innych państwach Unii Europejskiej i tam doświadczenia są też różne. To jest bardzo trudny projekt, wymaga pełnej świadomości wszystkich, klarowności przepisów" - stwierdził szef rządu.

Nowy termin wejścia ustawy w życie to 1 października 2025 roku. Dzięki temu będzie czas na dopracowanie systemu odbioru opakowań, tak by działał on jak najlepiej na każdym etapie – od konsumentów, po sprzedawców i producentów.

System kaucyjny

System kaucyjny to mechanizm, który promuje selektywne zbieranie, a następnie recykling i ponowne wykorzystanie opakowań. Chodzi o opakowania na napoje jednokrotnego użytku: butelki plastikowe (PET) o pojemności do 3 litrów i puszki metalowe o pojemności do 1 litra oraz butelki szklane wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 litra. Wysokość kaucji wyniesie 50 groszy na butelki PET i puszki oraz 1 zł na butelki szklane.

System kaucyjny będzie polegał na pobieraniu opłaty przy sprzedaży napojów w opakowaniach, która to opłata będzie oddawana w momencie zwrotu opakowań. Będzie się to odbywać bez konieczności okazania paragonu.

Aby nowe rozwiązanie dobrze funkcjonowało, potrzebne jest doprecyzowanie przepisów oraz zwiększenie roli Ministra Klimatu i Środowiska, jako koordynatora systemu.

Co przewiduje projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw?

Projekt doprecyzowuje przepisy dotyczące wydawania, cofania i zmieniania zezwolenia na prowadzenie systemu kaucyjnego, który w przyszłym roku będzie obowiązywał w Polsce. Nowe przepisy przewidują także m.in. wprowadzenie zamkniętego obiegu kaucji oraz znoszą obowiązek zbierania w systemie opakowań po mleku i napojach mlecznych. Wprowadzony zostanie ponadto obowiązek przyjmowania przez sklepy szklanych opakowań wielokrotnego użytku, jeśli w danym miejscu sprzedawane są takie napoje.

Zgodnie z decyzją Rady Ministrów, aby jednostki handlowe miały czas na dostosowanie się do nowych przepisów, system kaucyjny będzie obowiązywał nie wcześniej niż od 1 października 2025 roku.

Stworzony zostanie tzw. zamknięty system obiegu kaucji. Chodzi o pobieranie kaucji w całym łańcuchu dystrybucji, co przyczyni się do uszczelnienia systemu i zapewnienia monitorowania przepływów kaucji. Rozwiązanie to wyeliminuje możliwość defraudacji kaucji i problemy z jej rozliczeniem. Zagwarantuje także poprawne rozliczanie się operatorów z jednostkami handlu detalicznego, zapewniając prawidłowe funkcjonowanie systemu.

W każdej gminie wprowadzony zostanie wymóg funkcjonowania co najmniej jednego stacjonarnego punktu odbierania opakowań i odpadów opakowaniowych w ramach systemu kaucyjnego. Rozwiązanie to umożliwi objęcie całego kraju systemem odbioru opakowań i odpadów opakowaniowych, co zapewni użytkownikom powszechny i równy dostęp.

Wszystkie sklepy (także te, o powierzchni poniżej 200 m2) będą musiały przyjmować szklane opakowania wielokrotnego użytku, jeżeli w danym miejscu sprzedawane są napoje w takich opakowaniach.

W ramach systemu kaucyjnego nie będzie obowiązku zbiórki opakowań po mleku i produktach mlecznych.

Wprowadzona zostanie harmonizacja oznakowania logotypem systemu kaucyjnego.

Wojewódzki inspektor ochrony środowiska będzie kontrolował tzw. podmioty reprezentujące, czyli firmy, które prowadzą systemy kaucyjne w imieniu przedsiębiorców wprowadzających napoje w opakowaniach.

Obowiązek realizacji poziomów zbiórki w systemie kaucyjnym, jak też związany z tym obowiązek poboru i zwrotu kaucji przy przyjmowaniu pustych opakowań będą obowiązywały nie wcześniej niż od 1 października 2025 roku.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl