Reforma prawa autorskiego w planach prac Komisji Europejskiej

Jedno z wyzwań, przed którymi stać będzie Komisja reformując prawo autorskie, to brak dostępu do niektórych treści on-line, np. nagrań wideo przez organizacje zarządzające prawami autorskimi w poszczególnych krajach. Według raportu z konsultacji społecznych ogromna większość użytkowników wskazała, że regularnie napotykają na ograniczenia w dostępie (do treści on-line) ze względu na geograficzną lokalizację ich adresu IP.

Na problem ten zwrócił uwagę niedawno wiceprzewodniczący KE ds. jednolitego rynku cyfrowego Andrus Ansip. Jedną z konkretnych spraw, którą trzeba się zająć, jest skończenie z blokowaniem dostępu (do treści) on-line dla użytkowników ze względu na miejsce ich zamieszkania. To cel reformy prawa autorskiego i pozbycia się nieuzasadnionych ograniczeń w transferze i dostępie do zasobów cyfrowych - powiedział Ansip w Parlamencie Europejskim pod koniec listopada.

Inaczej ten problem widzą twórcy, producenci filmów czy też nadawcy. Zdania, czy potrzebna jest harmonizacja unijnych przepisów w tej sprawie, są bardzo podzielone. Z kolei kraje UE, które odpowiedziały na ogłoszone przez KE konsultacje, uważają, że ograniczenia w transgranicznym dostępie do niektórych treści on-line nie stanowią większego problemu, jednak rządy są gotowe dyskutować na temat zmian przepisów, jeśli byłoby to potrzebne.

Inny problem dotyczy tego, jak z punktu widzenia prawa autorskiego traktować publikowanie linków do treści internetowych. Użytkownicy sieci uważają, że linkowanie w żadnym wypadku nie powinno być uznawane za naruszenie praw autorskich, z kolei twórcy są zdania, że przynajmniej w niektórych wypadkach prawa autorskie powinny być tu chronione.

Propozycja utworzenie unijnego rejestru praw autorskich nie spotkała się z przychylnością twórców, którzy wzięli udziału w konsultacjach społecznych. Także organizacje zarządzające prawami autorskimi czy kraje członkowskie nie uważają takiego rejestru za niezbędny, choć rządy mogą rozważyć stworzenie wspólnej bazy danych, w której rejestracja byłaby dobrowolna.

Reforma prawa autorskiego w UE ma - oprócz dostosowania do nowych technologii - zapewnić też, że twórcy będą otrzymywać sprawiedliwe wynagrodzenie za swoje dzieła. Zarówno twórcy, jak i organizacje zarządzające prawami autorskimi jak i użytkownicy internetu są zdania, że potrzebne są unijne przepisy regulujące sprawę tantiem.

Tymczasem nadawcy, producenci i wydawcy nie widzą takiej potrzeby. Większość z nic wskazała w konsultacjach publicznych, że twórcy są odpowiednio wynagradzani dzięki istniejącym przepisom i praktykom we wszystkich sektorach przemysłu kreatywnego - wynika z raportu KE. Również kraje członkowskie wolą rozwiązywać tę kwestię we własnym zakresie, zamiast pracować nad przepisami unijnymi.

Projekt reformy unijnych przepisów o prawie autorskim ma być gotowy w tym roku. W grudniu przywódcy państw UE zalecili Komisji Europejskiej, by do czerwca 2015 r. przedstawiła pakiet propozycji, dotyczące ustanowienia wspólnego rynku cyfrowego, którego częścią mają być przepisy o prawie autorskim.