Roszczenia informacyjne agenta a upływ terminu przedawnienia roszczenia o zapłatę prowizji

Sąd Najwyższy odniósł się do kwestii roszczeń informacyjnych agenta (art. 761⁵ § 2 i 3 kodeksu cywilnego) po upływie terminu przedawnienia roszczenia o zapłatę prowizji.

Wyrok SN

Wyrokiem z 26 stycznia 2023 r. Sąd Najwyższy oddalił skargi kasacyjne złożone przez obie strony postępowania, w którym agentka (przyjmująca zlecenie spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) wniosła m.in. o nakazanie dającemu zlecenie przedsiębiorcy (bankowi) złożenia oświadczenia o należnej powódce prowizji oraz udostępnienia informacji potrzebnych do ustalenia, czy wysokość należnej prowizji została prawidłowo obliczona.

Uzasadnienie SN

W uzasadnieniu orzeczenia (sygn. II CSKP 2252/22) wskazano, że upływ terminu przedawnienia roszczenia o zapłatę prowizji nie powoduje, że roszczenia informacyjne z art. 761⁵ § 2 i 3 k.c. stają się „bezprzedmiotowe” i nie mogą być skutecznie dochodzone w postępowaniu sądowym. Jednocześnie stwierdzono, że roszczenia informacyjne, jako cywilnoprawne roszczenia majątkowe, ulegają przedawnieniu w terminie trzyletnim, właściwym dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej (art. 117 w zw. z art. 118 k.c.) – z zastrzeżeniem, że możliwość ich dochodzenia przed sądem jest ograniczona terminem określonym w art. 761⁵ § 3 k.c.

Od roszczenia informacyjnego unormowanego w art. 761⁵ § 2 i 3 k.c. należy odróżnić istniejący po stronie dającego zlecenie obowiązek złożenia agentowi oświadczenia zawierającego dane o należnej mu prowizji, wskazującego dane stanowiące podstawę do obliczenia wynagrodzenia należnego agentowi (art. 761⁵ § 1 k.c.). Obowiązek ten pełni funkcję odmienną od roszczenia informacyjnego i nie jest zaskarżalny.

Sąd Najwyższy wyjaśnił również, odwołując się do orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, że prowizja, o której mowa w art. 761 § 1 in fine k.c., nie jest obligatoryjna. Wskazany ostatnio przepis ma charakter dyspozytywny, a zatem strony umowy agencyjnej mogą postanowić, że tego rodzaju prowizja nie będzie przysługiwała agentowi.

Zob. wyrok SN z dnia 26 stycznia 2023 r. z uzasadnieniem (sygn. akt II CSKP 2252/22)

A.J.
Zespół e-prawnik.pl