Trzeba zapobiec krzywdzeniu dzieci

Warto zaznaczyć, że nie znajduje to odzwierciedlenia w statystyce prezentowanej przez Ministerstwo Sprawiedliwości, wskazującej, iż w latach 2005-2007 liczba osób małoletnich, poszkodowanych czynem z art. 207 K.k., praktycznie się nie zmienia. Statystyka ta ma jednak ścisły związek z faktem skazania sprawców znęcania. Natomiast analiza spraw wpływających do mojego Biura wskazuje, iż często niesłusznie sprawy dotyczące znęcania są umarzane na wczesnym etapie postępowania karnego, a dzieci występują w tych sprawach raczej w roli świadków niż pokrzywdzonych.

Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U. 2005 r. nr 180 poz.1493) nakłada na osoby, które w związku z wykonywaniem swoich obowiązków służbowych (m.in. lekarzy, nauczycieli, policjantów oraz pracowników opieki społecznej), powzięły podejrzenie o popełnieniu przestępstwa z użyciem przemocy wobec członków rodziny obowiązek zawiadamiania organów ścigania, że dziecku dzieje się krzywda. Nie jest jednak czytelne, w jakim zakresie obowiązek ten jest realizowany.

Nadto problem krzywdzenia dzieci, zarówno w prezentowanym wyżej, ogólnym pojęciu, jak i ograniczającym się wyłącznie do czynu określonego w art.207 K.k., w mojej ocenie, opartej na wciąż powtarzających się, drastycznych przypadkach maltretowania i zabójstw dzieci przez członków własnych rodzin, nie został opanowany.

Może mieć to związek z faktem, że brakuje w Polsce wyspecjalizowanych służb ukierunkowanych na ochronę dzieci przed krzywdzeniem, a te, które istnieją niejednokrotnie dublują się w swojej pracy nad konkretnymi przypadkami dzieci krzywdzonych.

W opinii ekspertów, brakuje też systemu monitorowania losów dziecka, który mógłby pomóc zapobiegać przemocy wobec najmłodszych. Na konieczność wypracowania standardów identyfikowania i reagowania na doniesienia o maltretowaniu dzieci oraz ustalenia procedur udostępnienia informacji o dzieciach ryzyka, opartych na interdyscyplinarnej współpracy różnych instytucji, które do tej pory albo nie dzielą się posiadanymi danymi, albo robią to w niewielkim stopniu, wskazują też organizacje pozarządowe specjalizujące się w działaniach na rzecz dzieci - ofiar przestępstw.

Warto zaznaczyć, że wskazane problemy są podnoszone mimo istnienia powołanego w dniu 25 września 2006 r. Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie (uchwała RM nr 162/2006).

Opinie te znajdują potwierdzenie w doświadczeniach innych krajów, między innymi Wielkiej Brytanii, gdzie istnieje wieloletnia tradycja całościowego, systemowego zbierania danych służących ochronie dzieci. Od 1 lutego 2008 roku Wielka Brytania wprowadziła zintegrowany, w pełni skomputeryzowany system informacji o dziecku (Integrated Children System), umożliwiający realizowanie indywidualnego planu pomocy dziecku przez pracownika socjalnego.

Na uwagę zasługują również doświadczenia Stanów Zjednoczonych, gdzie na podstawie Ustawy o Zapobieganiu i Przeciwdziałaniu Krzywdzeniu Dzieci (Child Abuse Neglect and Treatment Act), gwarantuje się działania zapobiegające krzywdzeniu i zaniedbywaniu dzieci, rozpoznawanie takich przypadków i podejmowanie interwencji. Wskazana Ustawa dała podstawę utworzenia centralnego rejestru ofiar i sprawców krzywdzenia dzieci, gromadzenia i udostępniania informacji o dzieciach ryzyka, pozwoliła na wypracowanie standardów identyfikowania i reagowania na doniesienia o maltretowaniu dzieci.

Według doniesień prasowych, w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej rozważana była możliwość podjęcia działań, zmierzających do wprowadzenia systemu monitorowania losów dziecka, w tym ustanowienia tzw. Centralnego Rejestru Urazów Dzieci.

W związku z powyższym uprzejmie proszę Panią Minister o przedstawienie Pani stanowiska w poruszonych kwestiach i udzielenie informacji o stanie ewentualnych prac nad stworzeniem sprawnego systemu, pozwalającego na zbieranie i przepływ informacji dotyczących krzywdzenia dzieci, a zwłaszcza na monitorowanie rodzin dysfunkcyjnych, gdzie ryzyko różnych form krzywdzenia, w tym przemocy fizycznej wobec dzieci, jest szczególnie wysokie. 

Źródło: www.rpo.gov.pl