Trzymiesięczny termin na wniesienie skargi na wznowienie postępowania

Trzymiesięczny termin wznowienia postępowania cywilnego z powodu oparcia wyroku na dokumencie przerobionym lub podrobionym, liczony od dnia, w którym strona dowiedziała się o podstawie wznowienia, jest zgodny z Konstytucją - uznał TK.

Trzymiesięczny termin na wniesienie skargi o wznowienie postępowania w przypadku, gdy wyrok został oparty na dokumencie podrobionym lub przerobionym oraz pod rygorem odrzucenia skargi wniesionej po upływie tego terminu w ocenie TK

10 grudnia 2019 r. Trybunał Konstytucyjny ogłosił orzeczenie (sygn. SK 16/19) w sprawie skargi konstytucyjnej M. P. dotyczącej trzymiesięcznego terminu na wniesienie skargi na wznowienie postępowania w przypadku, gdy wyrok został oparty na dokumencie podrobionym lub przerobionym oraz pod rygorem odrzucenia skargi wniesionej po upływie tego terminu.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 407 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego w zakresie, w jakim przewiduje, że skargę o wznowienie postępowania cywilnego z powodu oparcia wyroku na dokumencie podrobionym lub przerobionym wnosi się w terminie trzech miesięcy od dnia, w którym strona dowiedziała się o podstawie wznowienia, jest zgodny z art. 45 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Orzeczenie zapadło jednogłośnie.

Uzasadnienie TK

Art. 407 § 1 k.p.c. wyznacza określony horyzont czasowy, w którym dopuszczalne jest złożenie skargi o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym orzeczeniem. Termin ten stanowi ingerencję w prawo do uruchomienia procedury sądowej i jej odpowiedniego ukształtowania, a także w prawo do uzyskania wiążącego i ostatecznego rozstrzygnięcia sprawy. Rozwiązanie to służy jednak ochronie stabilności orzeczeń sądowych, jest konieczne dla zapewnienia porządku i bezpieczeństwa publicznego oraz praw i wolności osób trzecich i nie prowadzi do nadmiernego ograniczenia praw osób zainteresowanych wznowieniem postępowania cywilnego.

Oceniając, że termin wznowienia postępowania, przewidziany w art. 407 § 1 k.p.c., spełnia wymogi proporcjonalności, Trybunał wziął pod uwagę m.in. następujące argumenty:

Po pierwsze, termin ten należy do najdłuższych terminów procesowych prawa cywilnego i w 1996 r. został trzykrotnie wydłużony. Jego wymiar nie odbiega też w znaczący sposób od standardów innych państw europejskich.

Po drugie, termin ten nie jest zbyt krótki z punktu widzenia stopnia skomplikowania skargi o wznowienie postępowania ani zakresu czynności poprzedzających jej wniesienie. Wymogi formalne tego pisma procesowego, przewidziane w art. 409 k.p.c., nie są wysokie. Ponadto skarga o wznowienie stanowi kontynuację wcześniejszego postępowania, przy jej formułowaniu możliwe jest więc wykorzystanie wcześniejszych pism procesowych. Długość tego terminu jest także wystarczająca do skorzystania z profesjonalnej pomocy prawnej.

Po trzecie, liczenie tego terminu od dnia, w którym strona dowiedziała się o podstawie wznowienia, nie budzi w praktyce kontrowersji. Z orzecznictwa sądowego jednoznacznie wynika, że chodzi tutaj o dzień powzięcia wiarygodnej informacji o podstawie wznowienia, nie jest natomiast konieczne potwierdzenie tej informacji wyrokiem skazującym za przerobienie lub podrobienie dokumentu. Nie ulega wątpliwości, że warunek ten jest spełniony najpóźniej w dniu złożenia przez skarżącego zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa – pochopne składanie takich zawiadomień może spowodować odpowiedzialność karną.

Po czwarte, rygoryzm kwestionowanego unormowania jest łagodzony przez możliwość przywrócenia terminu, jeżeli strona nie dotrzymała go nie ze swojej winy.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl