Wdrażanie europejskiej usługi opłaty elektronicznej

Ustawa z dnia 14 kwietnia 2022 r. o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw wdraża do polskiego systemu prawnego przepisów dyrektywy 2019/520 Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z dnia 19 marca 2019 r. w sprawie interoperacyjności systemów elektronicznego poboru opłat drogowych i ułatwiania transgranicznej wymiany informacji na temat przypadków nieuiszczenia opłat drogowych w Unii.

Jaki jest cel ustawy z dnia 14 kwietnia 2022 r. o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw? 

Celem ustawy jest wdrożenie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/520 z dnia 19 marca 2019 r. w sprawie interoperacyjności systemów elektronicznego poboru opłat drogowych i ułatwiania transgranicznej wymiany informacji na temat przypadków nieuiszczenia opłat drogowych w Unii, zwanej dalej „dyrektywą 2019/520”.

Ponadto ustawa służy stosowaniu:

1. rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2020/203 z dnia 28 listopada 2019 r. w sprawie klasyfikacji pojazdów, obowiązków użytkowników europejskiej usługi opłaty elektronicznej, wymogów dotyczących składników interoperacyjności oraz minimalnych kryteriów kwalifikowalności jednostek notyfikowanych;
2. rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2020/204 z dnia 28 listopada 2019 r. w sprawie szczegółowych obowiązków dostawców europejskiej usługi opłaty elektronicznej, minimalnej treści informacji o obszarze europejskiej usługi opłaty elektronicznej, interfejsów elektronicznych, wymogów dotyczących składników interoperacyjności oraz uchylenia decyzji 2009/750/WE.

Jakie zmiany wprowadza nowelizacja?

Ustawa zawiera przepisy wdrażające nowe rozwiązania wprowadzone w dyrektywie 2019/520 w zakresie usługi EETS, czyli europejskiej usługi opłaty elektronicznej (European Electronic Toll Service). Podstawowym aktem prawnym, w którym następuje to wdrożenie jest ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych. Nowelizacja w zakresie tej ustawy w szczególności:

• rozszerza zakres stosowania usługi EETS na elektroniczne systemy poboru opłat, w których wykorzystywana jest technologia automatycznego rozpoznawania tablic rejestracyjnych (ANPR);  
• łagodzi podstawowe warunki świadczenia usługi EETS dla dostawców EETS, w wyniku czego nie będzie już obowiązku zawarcia przez tych dostawców umów z wszystkimi podmiotami pobierającymi opłaty na obszarach EETS, a ponadto zmianie ulegną przesłanki wykreślenia dostawcy EETS z rejestru EETS;
• wprowadza obowiązek wypłaty wynagrodzenia dostawcom EETS przez podmioty pobierające opłaty wraz z określeniem podstawowych zasad ustalania jego wysokości;
• nakłada obowiązki na podmioty świadczące usługi poboru opłat drogowych w zakresie sposobu prowadzenia księgowości i udostępniania organom pojednawczym informacji o wynagrodzeniu otrzymywanym z tytułu świadczenia tej usługi;
• określa zasady wymiany i przetwarzania danych związanych ze świadczeniem usługi EETS pomiędzy dostawcami EETS, a podmiotami pobierającymi opłaty lub kontrolującymi prawidłowość ich uiszczenia, a także podmiotami zarządzającymi drogami lub ruchem na drogach;
• wprowadza obowiązek posiadania przez wszystkie podmioty pobierające opłaty w elektronicznych systemach poboru opłat, w których stosowane są urządzenia pokładowe, środowiska testowego dla dostawców EETS w celu weryfikacji oferowanych przez nich urządzeń;
• określa organ do wstępnych kontaktów administracyjnych pomiędzy dostawcami EETS a podmiotami pobierającymi opłaty;
• określa obowiązki użytkowników usługi EETS, które mają na celu zapewnienie prawidłowego poboru opłat za przejazd i ustalenie podziału odpowiedzialności w tym zakresie pomiędzy użytkownikami EETS a dostawcami EETS;
• określa podstawowe elementy umowy zawieranej przez użytkownika EETS z dostawcą EETS;
• wyznacza punkt kontaktowy właściwy w ramach transgranicznej wymiany informacji przez rozszerzenie kompetencji Krajowego Punktu Kontaktowego (KPK);
• określa krajowe podmioty uprawnione w zakresie transgranicznej wymiany informacji, którymi są:

1.  
   1. Główny Inspektor Transportu Drogowego – w związku z naruszeniami obowiązku uiszczania opłaty elektronicznej,
   2. Szef Krajowej Administracji Skarbowej – w związku z naruszeniami obowiązku wnoszenia elektronicznej opłaty autostradowej;

• określa zakres danych podlegających wymianie w ramach transgranicznej wymiany informacji oraz tryb tej wymiany;
• przewiduje dla Głównego Inspektora Transportu Drogowego uprawnienie do zatrzymania pojazdu, w przypadku, gdy stwierdzono, że przejazd z naruszeniem obowiązku uiszczenia opłaty elektronicznej;
• określa tryb sporządzania sprawozdań dotyczących korzystania z danych podlegających wymianie w ramach transgranicznej wymiany informacji;
• określa zasady ochrony danych osobowych przetwarzanych w związku z wymianą danych w ramach transgranicznej wymiany informacji.

Nowelizacja zmienia również:

• ustawę z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym
• Funduszu Drogowym;
• ustawę z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym;
• ustawę z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym;
• ustawę z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej;
• ustawę z dnia 23 października 2018 r. o Rządowym Funduszu Rozwoju Dróg.

Zmiany wprowadzane w ww. ustawach stanowią co do zasady konsekwencję zmian wprowadzonych do ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych. Natomiast w ustawie z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym, określono podstawowe zasady wystawiania i doręczania wezwań do zapłaty opłaty dodatkowej pobieranej przez Szefa KAS w związku z naruszeniem obowiązku wniesienia opłaty za przejazd autostradą.  

A.J.
Zespół e-prawnik.pl