Wysokości składek na ubezpieczenia społeczne w roku 2024 dla przedsiębiorców

Poznaj najniższą podstawę wymiaru składek oraz kwot składek na ubezpieczenia społeczne w roku 2024 dla niektórych grup ubezpieczonych.

GRUPA I

To osoby, które prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie Prawa przedsiębiorców (tzn. ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców) lub innych przepisów szczególnych przez okres pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej, z wyłączeniem osób, które:

• prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem
  rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność,
• wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Od 1 stycznia do 30 czerwca 2024 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 4.242 zł (wg §1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 września 2023 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2024 r.). Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za miesiące styczeń - czerwiec 2024 r. dla tych osób jest zadeklarowana kwota, nie niższa niż 1.272,60 zł (30% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującej w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2024 r., wg art. 18a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych). Składka na ubezpieczenia społeczne wcześniej wymienionych osób w tym okresie nie może być niższa od kwoty:

• 248,41 zł (tj. 19,52%) - na ubezpieczenie emerytalne,
• 101,81 zł (tj. 8%) - na ubezpieczenia rentowe,
• 31,18 zł (tj. 2,45%) - na ubezpieczenie chorobowe.

Od 1 lipca do 31 grudnia 2024 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 4.300 zł (wg § 3 rozporządzenia w sprawie minimalnego wynagrodzenia za pracę). Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za miesiące lipiec – grudzień 2024 r. jest zadeklarowana kwota, nie niższa niż 1.290 zł (30% kwoty minimalnego wynagrodzenia w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2024 r.). Składka na ubezpieczenia społeczne nie może być niższa od kwoty:

• 251,81 zł (tj. 19,52%) - na ubezpieczenie emerytalne,
• 103,20 zł (tj. 8%) - na ubezpieczenia rentowe,
• 31,61 zł (tj. 2,45%) - na ubezpieczenie chorobowe.

GRUPA II

To osoby, które prowadzą pozarolniczą działalność, tj.:

1. osoby, które prowadzą działalność gospodarczą na podstawie Prawa przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych, niewymienione w grupie I,
2. twórcy i artyści,
3. osoby, które prowadzą działalność w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, a także osoby prowadzące działalność w zakresie wolnego zawodu, z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych,
4. wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólnicy spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,
5. akcjonariusze prostej spółki akcyjnej,
6. komplementariusz w spółce komandytowo-akcyjnej,
7. osoby, które prowadzą publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty

oraz osoby współpracujące z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność albo z osobami korzystającymi z „ulgi na start”.

Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w 2024 r. dla tych osób jest zadeklarowana kwota, nie niższa niż 4.694,40 zł (60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, wg art. 18 ust. 8 ustawy systemowej).

Kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w 2024 roku wynosi 7.824 zł (wg obwieszczenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 4 grudnia 2023 r. w sprawie kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2024 oraz przyjętej do jej ustalenia kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia).

Za miesiące styczeń - grudzień 2024 r. składka na ubezpieczenia społeczne osób wymienionych w grupie II nie może być niższa od kwoty:

• 916,35 zł (tj. 19,52%) - na ubezpieczenie emerytalne,
• 375,55 zł (tj. 8%) - na ubezpieczenia rentowe,
• 115,01 zł (tj. 2,45%) - na ubezpieczenie chorobowe.

GRUPA III

To osoby, które prowadzą działalność gospodarczą na mniejszą skalę (opłacają „mały ZUS plus”, wg art. 18c ustawy systemowej).

Informacje w zakresie najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w 2024 r. dla tej grupy zostaną opublikowane odrębnie.

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonego, będącego osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy - Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych, którego roczny przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył kwoty 120 000 złotych, uzależniona jest od dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym.

 Podstawa wymiaru składek nie może przekroczyć 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy i nie może być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w styczniu danego roku.

Podstawę wymiaru składek ubezpieczony ustala na dany rok kalendarzowy, mnożąc przeciętny miesięczny dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym, obliczony zgodnie z ust. 4, przez współczynnik 0,5. Otrzymany wynik jest zaokrąglany do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 grosza, lub w dół, jeśli jest niższa.

Jeżeli składki na ubezpieczenia społeczne ubezpieczonego oraz osób z nim współpracujących zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodu, roczny dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym powiększa się o kwoty tych składek zaliczone do kosztów uzyskania przychodu.

Roczny limit przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej w przypadku rozpoczęcia, zakończenia lub zawieszenia prowadzenia działalności w ciągu poprzedniego roku kalendarzowego zmniejsza się proporcjonalnie, dzieląc kwotę 120 000 złotych przez liczbę dni kalendarzowych w poprzednim roku kalendarzowym i mnożąc przez liczbę dni kalendarzowych prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym. Otrzymany wynik jest zaokrąglany do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 grosza, lub w dół, jeśli jest niższa.

Ubezpieczenie wypadkowe

O wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującej w danym roku składkowym Zakład powiadamia do 20 kwietnia danego roku tych płatników składek, którzy przekazali informację ZUS IWA za 3 kolejne ostatnie lata kalendarzowe (wg art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych).

Samodzielnie ustalają wysokość stopy procentowej składki na dany rok składkowy pozostali płatnicy, którzy zgłaszają do ubezpieczenia wypadkowego:

• co najmniej 10 ubezpieczonych i nie mieli obowiązku przekazywania informacji ZUS IWA przez trzy kolejne, ostatnie lata kalendarzowe. Stopę procentową składki na to ubezpieczenie ustalają w wysokości stopy procentowej określonej dla grupy działalności, do której należą (wg art. 33 ust. 1 ustawy wypadkowej).
• nie więcej niż 9 ubezpieczonych. Stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe ustalają w wysokości 50% najwyższej stopy procentowej ustalonej na dany rok składkowy dla grup działalności (wg art. 28 ust. 1 ustawy wypadkowej).

Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe jest ustalana na okres roku składkowego i obowiązuje do składek należnych za okres od 1 kwietnia danego roku do 31 marca następnego roku (art. 2 pkt 8 ustawy wypadkowej).

Kwota rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe

Kwota rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2024 wynosi 234 720 zł (wg obwieszczenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 4 grudnia 2023 r. w sprawie kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2024 oraz przyjętej do jej ustalenia kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia).

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1230, z późn. zm.), zwana „ustawą systemową”;
• ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 2189), zwana „ustawą wypadkową”;
• ustawa z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 221, z późn. zm.);
• rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 września 2023 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2024 r. (Dz.U. z 2023 r., poz. 1893);
• obwieszczenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 4 grudnia 2023 r. w sprawie kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2024 oraz przyjętej do jej ustalenia kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (M.P. z 2023 r., poz. 1342);
• obwieszczenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 4 grudnia 2023 r. w sprawie kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2024 oraz przyjętej do jej ustalenia kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (M.P. z 2023 r., poz. 1342).

A.J.
Zespół e-prawnik.pl