Bezpłatne leki 65+ i 18- i szczepienia w aptekach

Bezpłatne leki 65+ i 18- i szczepienia w aptekach

Już wkrótce receptę na bezpłatne leki dla osób starszych i młodzieży (65+ i 18-) będzie mógł wystawić każdy lekarz POZ i specjalista w ramach umowy z NFZ albo prywatnie.

Ustawa z dnia 5 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw wprowadza ważne udogodnienia dla pacjentów. Znosi ograniczenia w przepisywaniu bezpłatnych leków dla dzieci i młodzieży do 18 r. ż. i seniorów, którzy ukończyli 65 lat. Dzięki temu lekarz, który prowadzi prywatną praktykę również będzie mógł wystawić takie recepty. Chodzi o wyeliminowania ograniczeń związanych z możliwością wystawiania recept na leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyroby medyczne, które przysługują bezpłatnie osobom do 18. albo po 65. roku życia poprzez rozszerzenie tych uprawnień na osoby posiadające uprawnienie do preskrypcji wynikającej wprost z wykonywania przez nią zawodu medycznego, jeżeli prawo to zapisano w przepisach regulujących zasady wykonywania tego zawodu, tj. na lekarzy i pielęgniarki niezależnie od faktu posiadania albo nieposiadania przez nich umowy z NFZ.

- „Uważam, że poszerzenie kręgu lekarzy, którzy mogą wypisywać recepty na bezpłatne leki to sprawiedliwe i oczekiwane rozwiązanie” – powiedziała minister Izabela Leszczyna.

Na mocy nowych przepisów farmaceuci będą mogli wystawiać recepty na wszystkie szczepienia refundowane dla dorosłych. Zmiany ułatwią dostęp m.in. do szczepień przeciw grypie i pneumokokom.

Co przewiduje ustawa z dnia 5 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw?

Nowelizacja ma na celu m.in. eliminację ograniczeń związanych z możliwością wystawiania recept na refundowane niektóre leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyroby medyczne przysługujące bezpłatnie osobom do ukończenia 18. roku życia albo po ukończeniu 65. roku życia. Uprawnioną do wystawiania recept na darmowe leki, środki lub wyroby będzie każda osoba posiadająca uprawnienie do preskrypcji wynikające wprost z wykonywania przez nią zawodu medycznego, jeżeli prawo to zapisano w przepisach regulujących zasady wykonywania tego zawodu (niezależnie od rodzaju udzielanego świadczenia, w konsekwencji którego wystawiana jest recepta, oraz niezależnie od faktu posiadania albo nieposiadania przez osobę wystawiającą receptę umowy z NFZ - także w przypadku zaprzestania wykonywania danego zawodu, jeśli recepta wstawiana jest dla siebie albo dla małżonka, albo dla osoby pozostającej we wspólnym pożyciu, dla krewnych lub powinowatych w linii prostej, a w linii bocznej do stopnia pokrewieństwa między dziećmi rodzeństwa).

Ustawa ponadto doprecyzowuje kwestie związane z finansowaniem przez Narodowy Fundusz Zdrowia leków w ramach ratunkowego dostępu do technologii lekowych oraz przyznawania przez dysponenta Funduszu Medycznego dotacji celowej na realizację tego zadania.

Zmiany w ustawie z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne umożliwią farmaceutom wystawianie recept farmaceutycznych na szersze niż dotychczas, spektrum produktów immunologicznych (szczepionek) stosowanych do przeprowadzania szczepień zalecanych. Dodano także przepisy umożliwiające odstąpienie od dochodzenia zwrotu otrzymanego wynagrodzenia ryczałtowego z tytułu pełnienia dyżurów od podmiotu prowadzącego aptekę, w przypadku stwierdzenia, że apteka ogólnodostępna – z uwagi na zaistnienie siły wyższej albo z przyczyn losowych innych niż siła wyższa – nie pełniła dyżuru albo pełniła go w wymiarze mniejszym niż zostało wyznaczone.

Zmiany w ustawie z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej mają na celu doprecyzowanie przepisów, tak aby podstawa prawna udzielania przez Ministra Zdrowia oraz inne podmioty, w tym innych ministrów, dotacji celowych nadzorowanym instytutom badawczym nie budziła wątpliwości.

Jednocześnie wprowadzono zmianę brzmienia art. 115 ust. 4a i 4b powyżej wskazanej ustawy, warunkujących uzyskanie przez podmiot leczniczy dotacji, jeżeli dla inwestycji została wydana pozytywna opinia, o której mowa w art. 95d ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, chyba że opinia ta nie jest wymagana na podstawie przepisów tej ustawy.

Jednocześnie przepisy przejściowe przewidują, że zmiana w art. 4 ust. 3 pkt 4 i art. 115 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej będzie miała zastosowanie do umów zawartych z instytutami badawczymi przed dniem wejścia w życie przyjętej regulacji. Pozostałe wprowadzone zmiany (także te w ustawie z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych oraz ustawie z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej) mają charakter wynikowy lub techniczny.

Recepty na bezpłatne leki 65+ i 18-

Recepty na bezpłatne leki i wyroby medyczne, które przysługują dzieciom (wykaz „Dz”) i seniorom (wykaz „S”) będą mogli wystawiać wszyscy lekarze oraz niektóre pielęgniarki, czyli te które mają uprawnienie do przepisywania recept zgodnie z ustawą o pielęgniarkach i położnych.

Recepty na leki 65+ i 18- będzie mógł przepisać każdy lekarz, każdej specjalizacji – niezależnie od tego, czy przyjmuje pacjentów „na NFZ”, czy prywatnie.

Dotąd takie recepty mogli wystawić lekarze w podstawowej opiece zdrowotnej (POZ), ambulatoryjnej opiece specjalistycznej (AOS) i szpitalu – jeśli mają podpisany kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia.

Nowe uprawnienia farmaceutów

Projekt ustawy zakłada poszerzenie uprawnień farmaceutów do wystawiania recept na szczepionki.

Do tej pory mogli oni wystawiać recepty farmaceutyczne tylko na szczepionki przeciw grypie. Teraz będą mogli to robić także w przypadku wszystkich szczepionek stosowanych do szczepień zalecanych dostępnych w aptece - będzie to tzw. recepta refundowana. Dzięki tej zmianie  pacjenci podczas jednej wizyty w aptece będą mogli otrzymać receptę, wykupić szczepionkę oraz poddać się szczepieniu oraz skorzystać z refundacji, jeżeli dany preparat jest refundowany. Dla seniorów oznacza to, że będą mogli zaszczepić się w aptece przeciwko grypie bezpłatnie.

Korzyści dla pacjentów

Nowelizacja ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (UD 75) ma sprawić, że system ochrony zdrowia będzie bardziej elastyczny.

Dzięki wprowadzanym zmianom pacjenci – zwłaszcza dzieci i osoby starsze – otrzymają recepty na bezpłatne leki szybciej i łatwiej. Również potencjał farmaceutów zostanie bardziej wykorzystany. Odciążą lekarzy, a dzięki temu pacjenci będą mieli lepszy dostęp do potrzebnych szczepień.

Kiedy nowe przepisy wejdą w życie?

Ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl