Za foliówkę trzeba będzie zapłacić...

Projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw

Od 1 stycznia 2018 r. lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego nie będą oferowane za darmo w punktach sprzedaży. Nowe przepisy dostosowują polskie prawo do rozwiązań unijnych, które zakładają zmniejszenie zużycia lekkich plastikowych toreb na zakupy.

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw, przygotowany przez ministra środowiska. Projekt zakłada m.in., że od 1 stycznia 2018 r. lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego nie będą już oferowane za darmo w punktach sprzedaży. Zostaną one objęte niewielką opłatą. Wprowadzona zostanie bowiem dodatkowa opłata za lekką torbę na zakupy z tworzywa sztucznego (tzw. opłata recyklingowa), która będzie doliczona do obowiązującej już ceny takiej torby albo będzie podstawową opłatą za torbę.  

Jaką opłatę przewidują proponowane przepisy?

Przedsiębiorca prowadzący jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego, w której są oferowane lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego przeznaczone do pakowania produktów oferowanych w tej jednostce, będzie musiał pobrać opłatę recyklingową od nabywającego taką torbę. Opłata recyklingowa nie będzie pobierana więcej niż raz za tę samą torebkę (np. po raz pierwszy między producentem a jednostką handlową, i po raz drugi między jednostką handlową a klientem).

Opłata recyklingowa obejmie lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego o grubości do 50 mikrometrów – obecnie najczęściej wydawanew sklepach przy kasie.

Bezpłatne natomiast pozostaną bardzo lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego, tzw. „zrywki” (czyli torby o grubości poniżej 15 mikrometrów), pod warunkiem, że będą używane wyłącznie ze względów higienicznych lub do pakowania  żywności sprzedawanej luzem (warzywa, owoce, mięso, ryby itp.), gdy zapobiega to jej marnowaniu.

Wskazana w ustawie maksymalna stawka opłaty recyklingowej ma wynieść 1 zł za jedną lekką torbę na zakupy z tworzywa sztucznego. Jednak stawka rzeczywiście obowiązująca będzie określona dopiero w rozporządzeniu ministra środowiska, a jej wysokość zostanie ustalona po przeprowadzeniu dodatkowych analiz uwzględniających m.in. specyfikę polskiego rynku, siłę nabywczą dochodów, poziom cen itp.

Jednocześnie prowadzący jednostki handlowe (wydające torby na zakupy z tworzywa sztucznego) – nie będą musieli prowadzić ewidencji i sprawozdawczości dotyczącej wydanych toreb. Liczba toreb wydanych użytkownikom w danym roku będzie określana na podstawie informacji o wpływach z opłaty recyklingowej, którą będą przekazywać ministrowi środowiska marszałkowie województw za pomocą Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami (BDO). Informacje o wydanych w danym roku lekkich torbach na zakupy będą corocznie przekazywane przez Polskę Komisji Europejskiej.

Po co wprowadzona ma być opłata za foliówki?

„W Polsce, według szacunków, każdy mieszkaniec zużywa rocznie około 250-300 toreb foliowych różnego rodzaju, podczas gdy średnia w Unii Europejskiej to 200. Ministerstwo Środowiska ma gotowy plan, jak zmniejszyć ilość foliówek w obiegu” – powiedział Sławomir Mazurek, wiceminister środowiska. 

„Cykl życia takiej torby jest niezwykle krótki i wynosi z reguły kilkanaście minut. Później staje się ona odpadem, który zanieczyszcza środowisko. Chcemy to zmienić. Dlatego uważamy, że wprowadzenie nawet niewielkiej opłaty za lekkie torby plastikowe może stanowić pewien impuls do zastanowienia się przy kasie, czy kupować foliówkę, czy może przyjść na zakupy z torbą wielokrotnego użytku” – podkreślił wiceminister Mazurek.

„Jak pokazują doświadczenia innych państw członkowskich Unii Europejskiej takie rozwiązanie pozwala znacząco ograniczyć zużycie toreb foliowych” – zaznaczył.

Nowelizacja przepisów ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi ma zachęcić do używania toreb wielokrotnego użytku. Oczekuje się, że i w Polsce zmniejszy się wykorzystanie foliówek. W rezultacie mniej torebek foliowych będzie trafiać na składowiska odpadów, co powinno przyczynić się do zmniejszenia zanieczyszczenia środowiska. Jednocześnie spodziewany jest wzrost zapotrzebowania na torby ekologiczne, które będą bardziej przyjazne środowisku.

Unijne przepisy nakładają na państwa członkowskie obowiązek ograniczenia zużycia lekkich plastikowych toreb na zakupy. Z doświadczeń państw członkowskich Unii Europejskiej wynika bowiem, że wprowadzone opłaty w dużym stopniu skłaniają konsumentów do ograniczenia używania torebek foliowych. Wprowadzenie opłaty było skuteczne np. w Bułgarii, Irlandii, Wielkiej Brytanii oraz na Łotwie i Węgrzech.

„Opłata jest zachętą do tego, żeby zmniejszyć ilość foliówek w obiegu. Ministerstwo Środowiska prowadzi również działania edukacyjne, które mają zmniejszyć zużycie lekkich plastikowych toreb na zakupy. Taka akcja trwa właśnie dzisiaj” – dodał wiceminister środowiska.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl