Zakaz broni samopowtarzalnej

Państwa członkowskie, które chcą utrzymać wcześniejsze pozwolenia na taką broń, mogą to przewidzieć również w odniesieniu do broni przerobionej do strzelania ślepymi nabojami - uznał Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 5 marca 2024 r. w sprawie C-234/21 - Défense Active des Amateurs d’Armes i in. W opinii Trybunału Sprawiedliwości nic nie stoi na przeszkodzie temu, aby państwa członkowskie przewidziały, że posiadacze samopowtarzalnej broni palnej przerobionej do strzelania ślepymi nabojami mogli, w następstwie wprowadzonego przez nie zakazu, korzystać z systemu przejściowego, w przypadku gdy taki system został ustanowiony w odniesieniu do posiadaczy tego rodzaju broni z ostrą amunicją. Cel polegający na zapewnieniu bezpieczeństwa publicznego obywatelom Unii nie jest zagrożony z tego względu, że posiadacze tak przerobionej broni mogą korzystać z utrzymania już udzielonych pozwoleń.

Czego dotyczyła sprawa?

Pomiędzy stowarzyszeniem Défense Active des Amateurs d’Armes ASBL (DAAA) oraz dwoma obywatelami belgijskimi a Conseil des ministres (radą ministrów, Belgia) toczy się spór dotyczący reformy ustawy o broni, która weszła w życie w 2019 r. Większość przepisów ustawy wprowadzającej tę reformę stanowi transpozycję dyrektywy Parlament u Europejskiego i Rady (UE) 2017/853 z dnia 17 maja 2017 r. zmieniającej dyrektywę Rady 91/477/EWG w sprawie kontroli nabywania i posiadania broni. Dyrektywa 91/477 została uchylona i zastąpiona dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/555 z dnia 24 marca 2021 r. w sprawie kontroli nabywania i posiadania broni.

Zgodnie z tą ustawą niektóre rodzaje broni samopowtarzalnej przerobionej do strzelania ślepymi nabojami, która znajdowała się w wolnej sprzedaży w Belgii do początku czerwca 2019 r., zostały zakazane.

Od tego czasu posiadacze tego rodzaju broni nie mają już możliwości jej przechowywania, ponieważ stali się właścicielami broni zakazanej. Natomiast właściciele autentycznej samopowtarzalnej broni palnej (nieprzerobionej, a zatem umożliwiającej miotanie ostrej amunicji), która została nabyta w sposób zgodny z prawem i zarejestrowana przed dniem 13 czerwca 2017 r., korzystają z systemu przejściowego umożliwiającego im jej przechowywanie. Zdaniem DAAA sytuacja ta prowadzi do odmiennego traktowania osób posiadających broń należącą do tych 2 kategorii, a dyrektywa Unii, której transpozycję miała na celu belgijska reforma, narusza w szczególności prawo własności oraz zasady równego traktowania, niedyskryminacji i ochrony uzasadnionych oczekiwań.

Rozpoznający sprawę belgijski trybunał konstytucyjny zwrócił się do TSUE z pytaniem, czy nie zezwalając państwom członkowskim na wprowadzenie systemu przejściowego dla osób, które przed dniem 13 czerwca 2017 r. nabyły w sposób zgodny z prawem i zarejestrowały samopowtarzalną broń palną, która została przerobiona do strzelania wyłącznie ślepymi nabojami, właściwy przepis dyrektywy jest nieważny.

Wyrok TSUE

W składzie wielkiej izby Trybunał potwierdził ważność rozpatrywanego przepisu. Zdaniem TSUE nie narusza on ani prawa własności, ani zasad równego traktowania, niedyskryminacji i ochrony uzasadnionych oczekiwań. Przepis ten, wbrew założeniu przyjętemu przez DAAA, upoważnia bowiem państwa członkowskie do utrzymania wcześniejszych pozwoleń na wszelką samopowtarzalną broń palną, w tym na broń przerobioną do strzelania wyłącznie ślepymi nabojami.

Do belgijskiego trybunału konstytucyjnego należy wyciągnięcie konsekwencji z tego stwierdzenia w odniesieniu do badania ważności wyłączenia takiej broni z systemu przejściowego wprowadzonego przez ustawodawcę belgijskiego.

Przypomnieć można, że odesłanie prejudycjalne pozwala sądom państw członkowskich, w ramach rozpatrywanego przez nie sporu, zwrócić się do Trybunału z pytaniem o wykładnię prawa Unii lub o ocenę ważności aktu Unii. Trybunał nie rozpoznaje sporu krajowego. Do sądu krajowego należy rozstrzygnięcie sprawy zgodnie z orzeczeniem TSUE. Orzeczenie to wiąże w ten sam sposób inne sądy krajowe, które spotkają się z podobnym problemem.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl