Gospodarka odpadami pod wiekszą kontrolą

Nowelizacja przepisów doprecyzowuje przepisy odnoszące się do funkcjonowania aktualnie rozbudowywanej Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami (BDO). Zmieniona zostanie także reguła wydatkowa dotycząca środków pieniężnych Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Od 2020 prowadzenie ewidencji i sprawozdawczości tylko elektronicznie

- „Wprowadzamy rozwiązania, które skutecznie przyczyniają się do uszczelnienia systemu gospodarki odpadami w Polsce. Takim przykładem jest Baza danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami (BDO), której nowe moduły – ewidencji i sprawozdawczości – uruchomimy już w styczniu 2020 roku. Będą one stanowiły kolejne ważne narzędzia w walce z nieprawidłowościami w tym sektorze” – powiedział minister środowiska Henryk Kowalczyk.

Baza danych o produktach, opakowaniach i gospodarce odpadami (tzw. BDO) została uruchomiona w styczniu 2018 r. Obecnie działa jej pierwszy moduł - rejestr, w którym widnieją podmioty zajmujące się zawodowo gospodarką odpadami. W tej chwili jest tam zarejestrowanych prawie 140 tys. przedsiębiorstw. Od 1 stycznia 2020 r. funkcjonować będą kolejne części BDO, czyli moduł ewidencji odpadów oraz moduł sprawozdawczości.

- Od stycznia 2020 roku uruchamiamy kolejne moduły Bazy Danych o Odpadach, tj. ewidencji i sprawozdawczości. Umożliwią one kompleksowe gromadzenie i zarządzanie informacjami dotyczącymi gospodarki odpadami, a także zapewnią podmiotom w pełni elektroniczną realizację obowiązków rejestrowych, ewidencyjnych i sprawozdawczych – podkreślił minister Henryk Kowalczyk.

Jak zaznaczył, analiza i ocena zgromadzonych danych umożliwi diagnozę stanu gospodarki odpadami w skali kraju oraz prognozowanie trendów zmian w tym obszarze.

- BDO pozwoli także na zwiększenie kontroli nad krajową gospodarką odpadami oraz zapewni monitoring przepływu strumieni odpadów, ale przede wszystkim przyczyni się do efektywniejszej walki z nieprawidłowościami występującymi w tym sektorze - dodał minister środowiska.

Przebieg prac nad BDO

W prace nad rozbudową BDO zaangażowani są pracownicy Ministerstwa Środowiska i Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego (IOS-PIB). Po stronie MŚ powołano zespół odpowiedzialny za dostarczanie wymagań i nadzór merytoryczny oraz zespół ds. zapewnienia infrastruktury, którego zadaniem jest dostarczanie i utrzymanie uzgodnionej infrastruktury. Natomiast w IOŚ-PIB działają zespoły projektowe odpowiedzialne za wytwarzanie kolejnych modułów BDO.

- Dzięki decyzji Ministra Środowiska możemy w pełni wykorzystać potencjał Instytutu Ochrony Środowiska - Państwowego Instytutu Badawczego. Posiadamy odpowiednie narzędzia, które pozwalają na projektowanie, sterowanie i administrowanie Bazą danycho odpadach - powiedział dyrektor Instytutu Ochrony Środowiska Krystian Szczepański.

W ramach dotychczasowych prac nad bazą zakupiona została infrastruktura informatyczna, na której będzie pracować BDO (wyłoniono dostawcę hiper skalowalnej krajowej chmury danych, która będzie synchronizowana z serwerami). Dobiegają też końca prace nad modułem ewidencji odpadów. Dokonywane są również analizy biznesowe i systemowe, wytwarzane jest oprogramowanie.

W kolejnych etapach planuje się:

• od września – pilotażowe uruchomienie modułu ewidencji odpadów dla reprezentatywnej grupy podmiotów z różnych branż oraz o różnej wielkości;
• od października – rozpoczęcie szkoleń na Targach Pol-ECO i we wszystkich 16 miastach wojewódzkich (dodatkowo szkolenie e-learningowe, tutoriale);
• do listopada – zakończenie prac nad modułem elektronicznych wniosków;
• do grudnia – zakończenie prac nad modułem sprawozdawczości;
• 1 stycznia 2020 r. uruchomienie produkcyjne kolejnych modułów BDO.

O Bazie Danych o Odpadach

Baza danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami jest systemem informatycznym, utworzonym na podstawie przepisów ustawy które działają w obszarze gospodarki odpadami. Wpis dokonywany jest na wniosek bądź z urzędu.

BDO przewiduje możliwość integracji z dotychczas używanym w przedsiębiorstwie oprogramowaniem, co usprawni korzystanie z niej.

Co przewiduje ustawa z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw?

Celem nowelizacji jest pilne doprecyzowanie przepisów zawartych w ustawie z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, odnoszących się do funkcjonowania Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami, nad rozbudową której - m.in. w zakresie utworzenia modułów ewidencyjnego i sprawozdawczego - toczą się obecnie intensywne prace. Wprowadzane rozwiązania umożliwią efektywniejsze wdrożenie elektronicznego modułu sprawozdawczego i służącego do ewidencji odpadów.

Od dnia 1 stycznia 2020 r. prowadzenie ewidencji odpadów, prowadzenie rejestru podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami oraz sprawozdawczość odbywać się będzie wyłącznie w formie elektronicznej, za pośrednictwem indywidualnego konta w systemie Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami. Na mocy ustawy wykreślone zostaną z ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach przepisy dotyczące posługiwania się formą papierową dokumentów (ustawa przewiduje rezygnację z papierowej formy dokumentów w zakresie ewidencji odpadów, sprawozdawczości oraz wniosków o wpis, aktualizację i wykreślenie z rejestru). Forma pisemna składania wniosków dostępna będzie jedynie dla przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych uczestniczących w obrocie gospodarczym, którzy nie ustanowili oddziału na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W ustawie z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach jednocześnie doprecyzowano przepisy dotyczące funkcjonowania Bazy danych jako systemu elektronicznego. Do ustawy wprowadzono także zmiany doprecyzowujące informacje, do których podania zobowiązane są podmioty rejestrujące się w rejestrze.

Nowelizacja zapewni dostęp do danych z zasobów Bazy danych dla Policji, Inspekcji Transportu Drogowego (ITD) oraz organów nadzoru górniczego, w celu ułatwienia wykonywania działań znajdujących się w ich kompetencjach.

W ustawie z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, przedłożona ustawa wprowadza zmiany dotyczące przepisów określających zakres informacji zawartych w sprawozdaniach, o których mowa w art. 9n, art. 9na, art. 9nb, art. 9o, art. 9q i art. 9s tej ustawy (sprawozdania przedstawiane przez podmioty odbierające odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, sprawozdania przedstawiane przez podmioty prowadzące punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych, roczne sprawozdanie podmiotów zbierających segregowane odpady komunalne, sprawozdania przedstawiane przez podmioty prowadzące działalność w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych, sprawozdanie wójta (burmistrza, prezydenta miasta) z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi oraz sprawozdanie marszałka województwa z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi).

Ponadto, w przepisach ustawy o odpadach oraz w innych zmienianych niniejszą nowelizacją przepisach, doprecyzowano dane identyfikujące dotyczące osób fizycznych, których gromadzenie musi być zgodne z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (RODO).

Ustawa wejdzie w życie upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z tym że z dniem 1 stycznia 2020 r. wejdą w życie przepisy dotyczące sprawozdawczości i ewidencji, natomiast z dniem 1 stycznia 2021 r. wejdą w życie przepisy umożliwiające przekazywanie i gromadzenie dokumentów potwierdzających zbieranie, odzysk i recykling odpadów produktowych.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl