Rząd proponuje zmiany w nadawaniu obywatelstwa polskiego - priorytetem integracja i bezpieczeństwo
Wprowadzenie testu dla cudzoziemców, oceniającego poziom integracji i znajomość języka polskiego, to jedna z proponowanych przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji zmian w nadawaniu polskiego obywatelstwa. Wiceszefowie MSWiA Maciej Duszczyk i Magdalena Roguska przedstawili kluczowe założenia i zaprosili prezydenta Karola Nawrockiego do debaty nad nowymi przepisami.
Obywatelstwo ma być nadawane wyłącznie osobom zintegrowanym z polskim społeczeństwem i zapewniającym bezpieczeństwo oraz zaangażowanie w rozwój kraju.
Zmiany, nad którymi MSWiA pracuje od kilku miesięcy, są konieczne, bo polski paszport stał się atrakcyjny ze względu na rosnące możliwości rozwoju zawodowego i społecznego w naszym kraju.
Test obywatelski, dłuższy pobyt i lojalność wobec Polski to główne propozycje zmian
Uzyskanie polskiego obywatelstwa to zwieńczenie procesu integracji z narodem polskim. MSWiA proponuje wprowadzenie testu na polskie obywatelstwo, który oceni poziom integracji kandydata. Test sprawdzi znajomość wartości, zasad, prawa, historii Polski oraz stopień integracji z polskim społeczeństwem. Test będzie organizowany dwa razy w roku.
- "Te zmiany ustawowe są konieczne, między innymi dla bezpieczeństwa Polski. Obywatelstwo polskie od dłuższego czasu cieszy się sukcesywnie coraz większym zainteresowaniem. Coraz więcej osób poszukuje polskiego obywatelstwa i chce je nabyć. W obecnej sytuacji geopolitycznej to także wielkie wyzwanie dla państwa, bo rolą państwa jest to, by dbać o bezpieczeństwo obywateli i państwa" – powiedziała wiceszefowa MSWiA Magdalena Roguska.
Kładziemy nacisk na to, by osoba ubiegająca się o obywatelstwo posługiwała się dobrze językiem polskim – będzie to warunek konieczny do uzyskania obywatelstwa RP. Konieczne będzie także podpisanie aktu lojalności wobec państwa polskiego.
- "Polskie obywatelstwo i przyznawanie tego obywatelstwa powinno być bezpieczne. To znaczy, że powinno z jednej strony zabezpieczać obywateli naszego kraju, a z drugiej strony dawać gwarancję, że osoby, które to obywatelstwo uzyskują, są w odpowiedni sposób zintegrowane. Tutaj mają centrum swojej aktywności życiowej, szanując i znając naszą kulturę, tradycje, język i są lojalne wobec naszego państwa" – dodała wiceminister Magdalena Roguska.
Przepisy proponowane przez MSWiA przewidują także wprowadzenie minimalnej długości pobytu w Polsce, również dla cudzoziemców polskiego pochodzenia oraz wymóg posiadania stałej rezydencji podatkowej.
Proponowany okres to osiem lat (trzy lata pobytu czasowego oraz pięć lat pobytu stałego). W przypadku repatriacji minimalny okres wyniósłby jeden rok (obecnie nabycie obywatelstwa następuje w momencie przekroczenia granicy). Dla posiadaczy Karty Polaka byłoby to minimum trzy lata (obecnie jeden rok). Pobyt stały zostaje uznany za kluczowy dla ubiegania się o obywatelstwo.
- "Tu nie chodzi o kwestie pobytowe cudzoziemców. Tu chodzi o pewną emanację narodu, jaką jest obywatelstwo. Każde państwo dba o swoich obywateli, każde państwo dba o to, żeby to obywatelstwo było przyznawane tym, którym państwo chce je nadać" – podkreślił wiceminister Maciej Duszczyk.
Proponuje się również rozważenie zobowiązania cudzoziemców ubiegających się o nadanie obywatelstwa przez Prezydenta RP (tryb ten jest obecnie bardzo liberalny i nieobwarowany warunkami) do spełnienia kryterium integracyjnego, okresu zamieszkania w Polsce czy podpisania deklaracji lojalności.
- "Mówimy o bezpieczeństwie, lojalności wobec państwa, teście obywatelskim i dobrej znajomości języka polskiego. To są wszystko bardzo ważne kwestie, które musimy poddać poważnej debacie" – podkreśliła wiceszefowa MSWiA Magdalena Roguska.
Projekt rządowy to merytoryczne i kompleksowe podejście do kwestii obywatelstwa – Prezydent RP został zaproszony do debaty
W celu uzyskania szerokiego poparcia dla proponowanych zmian i uniknięcia upolityczniania kwestii obywatelstwa MSWiA zorganizuje debatę 27 października. Zaproszone są wszystkie siły polityczne w parlamencie, Prezydent RP, MSZ, Urząd do Spraw Cudzoziemców oraz wojewodowie.
- "W kwestii nadawania polskiego obywatelstwa potrzebujemy całościowego podejścia i takie podejście przygotowaliśmy w MSWiA. Skierowaliśmy do Prezydenta zaproszenie do udziału w debacie na ten temat, które odbędzie się 27 października w siedzibie resortu. To zaproszenie skierowaliśmy do wielu podmiotów, celem merytorycznej rozmowy ponad podziałami, bo zależy nam na szerokim poparciu tego projektu" – zaznaczyła sekretarz stanu w MSWiA Magdalena Roguska.
Obecnie, po 3 latach pobytu, możliwość otrzymania obywatelstwa polskiego dotyczy jedynie osób ubiegających się o azyl polityczny – to mniej niż 100 przypadków w ostatnich latach. Ponad 99% nadań polskiego obywatelstwa następuje po minimum 8 latach pobytu.
Projekt rządowy koncentruje się na testowaniu integracji i wkładu w życie kraju, bo tylko takie podejście daje gwarancję zachowania spójności przepisów oraz bezpieczeństwa Polski i Polaków. Projekt prezydencki, skierowany do Sejmu przez prezydenta Karola Nawrockiego, skupia się przede wszystkim na znacznym wydłużeniu minimalnego okresu pobytu.
- "Mamy na stole kompleksową propozycję i chcemy nad tą propozycją odbyć poważną debatę, a nie licytację na temat tego czy innego terminu. Liczymy na merytoryczną wymianę poglądów" – wskazała wiceminister Magdalena Roguska.
- "Bardzo byśmy chcieli, żeby akurat ten akt prawny został przyjęty olbrzymią większością w parlamencie, ponieważ dotyczy najbardziej istotnego funkcjonowania polskiego narodu, jakim jest nadawanie obywatelstwa" – dodał wiceminister Maciej Duszczyk.
Obywatelstwo polskie to przywilej i obowiązki
Obywatelstwo Rzeczypospolitej Polskiej jest zaszczytem, a jego nabycie wiąże się z uzyskaniem obywatelstwa UE i wszystkich praw z tym związanych, w szczególności swobody przepływu osób. W związku z tym dostrzegamy potrzebę zaostrzenia kryteriów w zakresie jego przyznawania. Chcemy dokładniejszej weryfikacji rzeczywistego związku cudzoziemca z Polską i jego motywacji do bycia częścią naszego narodu. Rządowy projekt ustawy zakłada wprowadzenie jasnych i obiektywnych kryteriów ubiegania się o obywatelstwo.
- "15 października 2024 r. została przyjęta strategia migracyjna nazwana „Odzyskać kontrolę i zapewnić bezpieczeństwo”. W niej znalazł się punkt mówiący o tym, że będą podjęte prace w zakresie przygotowania kompleksowej reformy uzyskiwania polskiego obywatelstwa. To jest pewnego rodzaju realizacja tych zapowiedzi, która była w strategii migracyjnej" – powiedział wiceminister Maciej Duszczyk.
Proponowane przez rząd zmiany mają na celu podniesienie rangi polskiego obywatelstwa poprzez wprowadzenie jasnych kryteriów merytorycznych, które zapewnią, że osoby je otrzymujące będą w pełni zintegrowane ze wspólnotą narodową.