Zmiany wynikające z Dyrektywy SUP od 1 lipca 2024 r.

Pozostawienie nakrętki przy butelce czy kartoniku i wrzucenie opakowania do żółtego pojemnika jest najbardziej ekologicznym rozwiązaniem - powiedziała Wiceminister Klimatu i Środowiska Anita Sowińska. Od 1 lipca 2024 r. w życie wchodzą kolejne zmiany związane z ustawą o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej, która wdraża dyrektywę SUP.

Najważniejsze informacje o zmianach

Głównym celem ustawy jest zapobieganie powstawaniu odpadów z produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych i ograniczenia ich negatywnego oddziaływania na środowisko.

Dyrektywa SUP (z ang. Single Use Plastics, tzn. „tworzywa sztuczne jednorazowego użytku”), znana też jako „dyrektywa plastikowa”, to regulacja Unii Europejskiej, która została przegłosowana w 2019 roku. Stanowi odpowiedź na rosnący problem zanieczyszczenia środowiska plastikiem.

Najważniejsze obowiązki wynikające z ustawy:

• zakaz wprowadzania do obrotu określonych produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych (wejście w życie od 24 maja 2023 r.),
• obowiązek pobierania opłaty za wydanie opakowań jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych lub żywności lub napoju oferowanych w takich opakowaniach (wejście w życie od 1 stycznia 2024 r.),
• obowiązek umożliwienia zakupu napoju czy posiłku w alternatywnych opakowaniach wielokrotnego użytku (wejście w życie od 1 stycznia 2024 r.),
• wprowadzający napoje w jednorazowych pojemnikach z tworzyw sztucznych zobowiązani będą do stosowania zakrętek i wieczek wykonanych z tworzyw sztucznych, które będą trwale do nich przymocowane (wejście w życie od 1 lipca 2024 r.),
• obowiązek umożliwienia przez przedsiębiorców zakupu napoju czy posiłku w alternatywnych opakowaniach wielokrotnego użytku (wejście w życie od 1 lipca 2024 r.).

1 lipca 2024 r. w życie wchodzą kolejne zmiany związane z ustawą o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej, która wdraża dyrektywę Single Use Plastics. Celem tej ustawy jest zachęcenie konsumentów do tego, aby używali opakowania wielokrotnego użytku - powiedziała Anita Sowińska.

Działania te propagują podejście wspomagające gospodarkę o obiegu zamkniętym, które dają pierwszeństwo zrównoważonym i produktom wielokrotnego użytku i systemom ponownego użycia, zamiast produktom jednorazowego użytku. Ma to na celu przede wszystkim zmniejszenie ilości powstających odpadów.

Zakrętki trwale przymocowane do butelek

Zgodnie z przepisami ustawy od 1 lipca 2024 r. wprowadzający napoje w jednorazowych pojemnikach z tworzyw sztucznych zobowiązani będą do stosowania zakrętek i wieczek wykonanych z tworzyw sztucznych, które będą trwale do nich przymocowane.

- "Pozostawienie nakrętki przy butelce lub kartoniku i wrzucenie opakowania do żółtego pojemnika jest najbardziej ekologicznym rozwiązaniem. Zakrętki niestety często zamiast do recyklingu, trafiają na składowiska odpadów lub do spalarni. To też jeden z odpadów najczęściej znajdowanych na plażach. Tymczasem zakrętki stanowią cenny materiał nadający się do recyklingu. To prawdziwie systemowe rozwiązanie, które faktycznie wpływa na poprawę stanu środowiska" - powiedziała wiceministra.

- "Wbrew temu, co mówią niektórzy, nakrętki trwale przymocowane do butelek to rozwiązanie wygodne, z którego od dawna korzystają np. najmłodsi. Już od wielu lat niektóre soki dla dzieci, a także wody mineralne pakowane są w butelki z przytwierdzoną zakrętką. Jeśli dzieci sobie radzą z piciem z butelki, to nie ma powodu, aby dorośli sobie nie poradzili" - dodała.

Opakowania jedno- i wielokrotnego użytku

Kolejną zmianą, która wchodzi w życie od 1 lipca jest obowiązek umożliwienia przez przedsiębiorców zakupu napoju czy posiłku w alternatywnych opakowaniach wielokrotnego użytku.

- "Może to przyjąć różną formę – sprzedający może np. przestawić się na naczynia szklane lub z innego trwałego materiału, a na koncercie mogą być sprzedawane napoje w kubkach plastikowych, które rzeczywiście mogą być wielokrotnie użytkowane. Klienci mogą też mieć ze sobą własny kubek i uniknąć dodatkowej opłaty w wysokości 20 groszy. Zachęcam do tego, bo dzięki temu oszczędzamy pieniądze i chronimy środowisko" – powiedziała.

Jak wyjaśniła wiceministra, już od 1 stycznia 2024 r. jednostki handlu detalicznego, hurtowego, a także jednostki gastronomiczne i vendingowe (np. automatyczny ekspres na dworcu) zobowiązane są do pobierania opłat od konsumentów za kupno produktów jednorazowego użytku służących do pakowania żywności lub napojów oraz opłat za żywność i napoje spakowane w opakowania jednorazowego użytku. Opłata za zakup tych artykułów wynosi:

• 0,20 zł – w przypadku kubków na napoje, w tym ich pokrywek i wieczek;
• 0,25 zł – w przypadku pojemników na żywność, w tym pojemników takich jak pudełka, z pokrywką lub bez, stosowanych w celu umieszczania w nich żywności.

- "Pieniądze z opłat zasilą Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, co oznacza, że będą przeznaczone na wsparcie gospodarki odpadami prowadzoną przez gminy, w tym np. inwestycje w sortownie odpadów czy linie do recyklingu" – wyjaśniła wiceministra.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 433).

A.J.
Zespół e-prawnik.pl