Zniesienie górnego limitu składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zbada Trybunał

Zdaniem Prezydenta, rodzaj i waga wprowadzanych ustawą zmian, dotyczących zarówno pracowników, jak i pracodawców, powoduje, że praca nad tego rodzaju aktem prawnym prowadzona powinna być z pełnym poszanowaniem obowiązującej przy jego tworzeniu procedury, w tym z uwzględnieniem zasad dialogu i współpracy z partnerami społecznymi.

W trakcie procedowania ustawy, Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” oraz Konfederacja Lewiatan skierowały do Prezydenta wspólne stanowisko wyrażające sprzeciw wobec trybu prac nad przedmiotową ustawą. Przekazały również wspólne stanowisko pięciu reprezentatywnych organizacji związków zawodowych oraz reprezentatywnych organizacji pracodawców, tj. Forum Związków Zawodowych, NSZZ „Solidarność”, Konfederacji Lewiatan, Pracodawców RP oraz Związku Pracodawców Business Centre Club.

Prezydent, przychylając się do przedstawionych zastrzeżeń, zdecydował, iż tryb procedowania nad przedmiotową ustawą wymaga zbadania przez Trybunał Konstytucyjny co do zgodności z art. 2, art. 7 i art. 59 ust. 2 w związku z art. 12 i art. 20 Konstytucji.

Prezydent RP podpisał wniosek w dniu 4 stycznia br., natomiast 5 stycznia wniosek został złożony w Trybunale Konstytucyjnym.

Co przewiduje kwestionowana regulacja?

Ustawa, na podstawie projektu rządowego, przewiduje zniesienie górnego limitu składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe mają więc być odprowadzane od całości przychodu, podobnie jak w wypadku ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego. Zasada ta ma zostać również wprowadzona w odniesieniu do składek płaconych przez płatnika za pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnych na Fundusz Emerytur Pomostowych. Ustawa dostosowuje również brzmienie przepisów dotyczących przekazywania składek do ZUS, w przypadku nienabycia prawa do emerytury lub renty z zaopatrzenia przez funkcjonariuszy służb mundurowych.

Wcześniej Senat przesunął termin wejścia w życie zmian

Senat po rozpatrzeniu ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw uznał za zasadne wydłużenie vacatio legis i wprowadzenie jej wejścia w życie z dniem 1 stycznia 2019 r., nie zaś 1 stycznia 2018 r. Dla ustawy, której przyjęcie powoduje poważne skutki finansowe, gospodarcze i społeczne zapewnienie odpowiedniego okresu vacatio legis jest niezbędne. Wprowadzone w niej zmiany mają charakter systemowy – są istotne dla ubezpieczeń społecznych, mają konsekwencje dla budżetów jednostek samorządu, a możliwość realizacji przyjętych przepisów stanowi poważne zadanie dla systemu informatycznego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który powinien dysponować odpowiednim czasem dla wdrożenia proponowanych uregulowań. Nowa sytuacja prawna modyfikuje warunki prowadzenia dotychczasowej działalności przez pracodawców, którzy zostaną zobligowani do ponoszenia zwiększonych nakładów finansowych. Argumenty te podnosiły podczas debaty legislacyjnej nie tylko strony zainteresowane materią ustawy, lecz także objęte jej uregulowaniami, w praktyce zaskoczone zmienionym stanem prawnym.

Stąd parlament zdecydował o wejściu w życie nowelizacji z dniem 1 stycznia 2019 r. Pozostałe zaś senackie poprawki stanowią konsekwencje tego przesunięcia w czasie zmian w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jak dotyczące definicji okresu ubezpieczenia, ustalania podstawy wymiaru emerytury i renty, przepisy obejmujące ponowne ustalanie wysokości emerytury, w tym przepis przejściowy dla tej kwestii. Ponadto wejście w życie ustawy z dniem 1 stycznia 2019 r. czyni bezprzedmiotowym przepis o utrzymaniu w mocy dotychczasowego rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek. Senat stanął na stanowisku, że przyjęcie rozwiązania zawartego we wniesionych poprawkach pozwoli zabezpieczyć sytuację pracodawców i pracowników, czy też szerzej – osób ubezpieczonych, czyniąc zadość potrzebie zaufania do państwa i stanowionego prawa.