Obowiązek wpisu do ewidencji przedsiębiorców - opinia prawna

Stan faktyczny

W trakcie istnienia firmy małżeńskiej, posiadającej zezwolenie na prowadzenie apteki przez Ministerstwo Zdrowia, poprzez dopisanie współmałżonka (w 2001 roku był obowiązek zarejestrowania działalności gospodarczej w ewidencji działalności), nie wpisano małżonków na jeden wpis tylko wydano dwa oddzielne. Czy mając zezwolenie na obojga małżonków, a wpis do ewidencji oddzielnie, jest to dalej firma małżeńska? Czy Urząd może uznać, że jednak nie?

Opinia prawna

Niniejsza opinia została sporządzona na podstawie następujących aktów prawnych:

• Ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. 1999 r., Nr 101, poz. 1178 ze zmianami),

  

• Ustawa z 2 lipca 2004 r. Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. 2004 r., Nr 173, poz. 1808),

• Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. 2004 r., Nr 173, poz. 1807).

Ustawa Prawo działalności gospodarczej w chwili obecnej obowiązuje już tylko w niewielkim zakresie. Powodem tego jest fakt, iż weszła w życie ustawa o swobodzie działalności gospodarczej.

Ustawa Prawo działalności gospodarczej weszła w życie 1 stycznia 2001 r. Jest to ważne przede wszystkim dlatego, że do tego momentu za przedsiębiorcę traktowana była także spółka cywilna. Po 1 stycznia 2001 r. przedsiębiorcami stali się tylko wspólnicy spółki cywilnej, natomiast sama spółka utraciła taki charakter.
Małżonkowie mogli prowadzić działalność gospodarczą pod jednym wpisem do ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez gminy. Po 1 stycznia 2001 r. urzędy gminne zaczęły traktować małżonków prowadzących wspólnie działalność gospodarczą na podstawie jednego wpisu w ewidencji, jako prowadzących ją w formie spółki cywilnej i dlatego też nakazywały dokonać wpisu do ewidencji osobno każdemu z małżonków.

Tymczasem rozstrzygające w tej kwestii było stanowisko Ministerstwa Sprawiedliwości, z którego wynikało, że: “przepisy i zasady dotyczące spółek cywilnych nie mają zastosowania do małżonków, którzy jako przedsiębiorcy prowadzą wspólnie działalność gospodarczą, a nie zawarli formalnie w jakikolwiek sposób umowy spółki cywilnej”.

Za czasów obowiązywania w sposób pełny ustawy Prawo działalności gospodarczej małżonkowie prowadzili działalność gospodarczą na podstawie odrębnych wpisów, choć wspólnie.

Z opisanego stanu faktycznego nie wynika wprost, w jakiej formie prowadzicie państwa swoją działalność, wszystko wskazuje jednak, iż jest to spółka cywilna (stąd obydwoje Państwo jesteście wpisani do ewidencji działalności gospodarczej „na osobne wpisy”).

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej

W ustawie o swobodzie działalności gospodarczej oczywiście także zamieszczono definicję przedsiębiorcy. Przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

Jeżeli chodzi o pojęcie działalności gospodarczej, to obecnie uległo ono rozszerzeniu, co spowodowało, że do ewidencji działalności gospodarczej należy zgłosić całą grupę tzw. wolnych zawodów. Przedsiębiorcy, którzy przed dniem wejścia w życie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie mieli obowiązku uzyskania wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, są zobowiązani w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy złożyć we właściwym organie ewidencyjnym wniosek o dokonanie wpisu do tej ewidencji. Podobnie rzecz się ma z prowadzeniem działalności gospodarczej przez małżonków. Nie będzie już możliwe prowadzenie działalności gospodarczej przez oboje małżonków na podstawie jednego wpisu i pod jednym numerem ewidencyjnym (tzw. spółka małżeńska). W terminie 6 miesięcy od wejścia w życie ustawy organ wezwie małżonków, aby zdecydowali, które z nich pozostanie wpisane w ewidencji pod dotychczasowym numerem, oraz, dane którego zostaną z pierwotnego wpisu usunięte. Stanowi o tym artykuł 68 ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej. Zgodnie z jego treścią (jak już wyżej wspomniano) organ ewidencyjny w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy wzywa każdego z małżonków, którzy są wpisani do ewidencji działalności gospodarczej pod wspólnym numerem ewidencyjnym, do złożenia wniosku o zmianę wspólnego wpisu.

Prowadzenie apteki

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż prowadzicie Państwo aptekę (ale raczej na podstawie zezwolenia wydanego przez wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego). Zakładamy, iż chodzi o aptekę ogólnodostępną. Wydaje się, iż zmiany wynikające z ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie będą miały żadnego wpływu na prowadzenie przez Państwo apteki, gdyż zgodnie z artykułem 99 ustęp 4 ustawy Prawo farmaceutyczne prawo prawoppppppdo uzyskania zezwolenia na prowadzenie apteki posiada osoba fizyczna, osoba prawna oraz niemająca osobowości prawnej spółka prawa handlowego.

Wydanie zezwolenia na prowadzenie apteki na oboje małżonków łącznie, nie będzie miało wpływu na ustalenie, kto faktycznie prowadzi działalność gospodarczą. W praktyce, gdy apteka jest prowadzona przez kilka osób (na przykład w formie spółki cywilnej), zezwolenie jest wydawane dla wszystkich osób prowadzących działalność. Nie zmienia to jednak faktu, że urząd traktuje takie osoby jako odrębnych przedsiębiorców.